Naci Görür: İzmir'e doğru bir başka deprem de gelebilir!
Prof. Dr. Naci Görür, İzmir depreminin beklendiğini belirtti ve "İzmir'in depreme hazırlanması noktasında özenli olunması lazım. Bu peşpeşe deprem gelebilir anlamında demiyorum ama 6.9 büyüklüğünde bir deprem olduysa, orada açığa çıkan enerji o fayla ilişkili, onunla komşu, geometrik ilişkili faylar
Yer bilimci ve deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, İzmir'de dün yaşanan depreme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
Habertürk'te yer alan habere göre; Görür, "Sürekli anlattığımız stres transferi var. Fay kırıldığı zaman kırılmayan kesimine stres transfer edilir. Bir sonraki depremin hedefi haline gelir. Bunu da insanları korkutmak için demiyorum, uyarı olarak söylüyorum. Şu anda nereden kırıldığını bilmiyoruz. Muhtemelen güneybatıdan kırıldı diye düşünüyorum. Bunun araştırılması gerekir" diye konuştu.
Görür, şunları kaydetti:
"İZMİR'DE BÖYLE BİR DEPREM BEKLENİYORDU"
Şu anda olan olay benim sizin televizyonunuz aracılığıyla 1 haftadır söylediğimiz olayın tekrarı. İzmir'le ilgili uyarılar yapıldı. İzmir'de deprem bekleniyordu. Twitter'da yazdıklarımda oralarda 6'lar boyutunda deprem beklenebilir demiştim. Depremler ne zaman olur bir tarafa bırakırsak İzmir'in bir neotektonik yapısı var. En batıdan başlar Çeşme, Gülbahçe, Seferihisar ve Tuzla'da faylar var. İzmir yarımadası böyle bölünmüştür. Bu deprem de büyük ölçüde, tahmin ediyorum, Tuzla fayının deniz içerisindeki fayında meydana gelmiştir. Kuşadası körfezinin içinde, onun devamında meydana geldiğini düşünüyorum, aldığım lokasyon bilgilerine göre. Gerçi Seferihisar fayının da üzerinde olabilir ama daha çok Kuşadası üzerinde gözüküyor.
"ZARARI AZALTICI ÖNLEMLER ALABİLİRİZ"
Bu fayları yerel yöneticilerimiz de, hükümetimiz de biliyor. Bu fayların canlı, aktif olduğunu biliyoruz. Bunlar deprem üretir. Zamanı unutun, bunlar deprem üretirse bu hasarları, üzücü olayları görürüz. Yapılacak şey bu fayları yerinden kaldıramazsınız ama etki alanını inceleyip, bunların verebileceğini zararın boyutlarını önceden belirleyebilirsin. Ne kadar can, mal kaybının, ekonomik kaybın olabileceğini söyleyebilirsin. Zararı azaltıcı önemleri alırsın. Biz bu fayların etki alanlarını biliyoruz, üretecekleri depremin büyüklüğünü biliyoruz. Nereleri, nasıl etkileyeceklerini de biliyoruz. O halde yapılacak şey, verebileceği zararın azaltılması için deprem gelmeden önce gerekeni yapmak ve çalışmak. Gereken nedir? Kentsel dönüşüm dediniz, çok doğru. Kentsel dönüşüm o bölgelerdeki altyapı, yapı stoğunu, çevreyi güvenli hale getirebiliriz.
"FAYIN UZUNLUĞU İZMİR'E KADAR GİDİYOR"
Şu anda eğer bu deprem yanılmıyorsam Tuzla fayı üzerindeyse ne kadar kırıldığını bilmiyoruz. Tahmin ediyorum ki, 25-30 kilometre kırılmış olsun, daha fazla olabilir. Bu fayın uzunluğu İzmir'e doğru gidiyor. Dolayısıyla bu fay güneybatı ucundan kırılmış, öyle anlaşılıyor. Eğer fayın uzunluğu 60-70 kilometre ise, 30-40 km.batı ucunda kırılırsa kuzey doğu ucu kırılmamışsa İzmir'e doğru bir başka deprem de gelebilir. Ama bu hemen mi gelebilir, yakında mı gelebilir bunu söyleyemeyiz. Sürekli anlattığımız stres transferi var. Fay kırıldığı zaman kırılmayan kesimine stres transfer edilir. Bir sonraki depremin hedefi haline gelir. Bunu da insanları korkutmak için demiyorum, uyarı olarak söylüyorum. Şu anda nereden kırıldığını bilmiyoruz. Muhtemelen güneybatıdan kırıldı diye düşünüyorum. Bunun araştırılması gerekir.
"BU FAYLARIN DEVAMI OLABİLİR"
Bazı belirsizlikler var. Mevcut karadaki faylara bakarak kuzeydoğu, güneybatı uzanımlı faylar var. Bu fayların devamı gibi olabilir. Bir de bu bölgede doğu, batı yönlü faylar da var. Büyük Menderes grabenin fayı doğu-batıdır, Gediz de öyle. Bunlar da büyük ölçüde İzmir'i etkiler. Doğu-batı uzanımlı bir fay da olabilir. Deprem bu fayın üzerinde meydana gelmiş olabilir. Dolayısıyla Tuzla fayı ile ilişkili olmayabilir. Doğu-batı deniz içinde olan fay Tuzla fayını belli ölçüde etkileyebilir, bu da bir anlamda stres biriktirmiş olabilir. Deniz içerisindeki depremin konumuna bakarak acaba buradaki Seferihisar veya Tuzla faylarının devamı olabilir mi? Kuşadası körfezinin içerisinde doğu-batı yönlü bir deprem olabilir. O zaman bu faylar birbirleriyle etkileşebilirler.
"İZMİR BİRDEN FAZLA DEPREM FAYI İÇERİYOR"
İzmir'in depreme hazırlanması noktasında özenli olunması lazım. Bu peş peşe deprem gelebilir anlamında demiyorum ama 6.9 büyüklüğünde bir deprem olduysa, orada açığa çıkan enerji o fayla ilişkili, onunla komşu, geometrik ilişkili fayları da tetikleyebilir. Bunun anlamı kısa, orta veya uzun vadede başka depremleri de oluşturur. İzmir birden fazla deprem kaynağı fayı içerin bir kentimiz. Eğer bu deprem Sisam fayı üzerinde olduysa o fayın İzmir yarımadasını kesen faylarla ilişkisi var.
"TESTİ KIRILMADAN ÖNCE ÖNLEM ALMAK LAZIM"
İzmir'de iki üniversitemiz var. Burada yer bilimci arkadaşlarımız var. Bu bölgede, faylar üzerinde ciddi araştırmaları var. Aynı şekilde MTA'nın araştırmaları var. Bizde araştırmalara kaynak sağlanamadığı için, teşvik edilmediği için üniversitelerimizde bu fayların tekerrür periyodunu, yineleme periyodunu bilmemiz lazım. Aslında yapılmayacak şey değil. Deniz araştırmaları yapmak lazım. Belli ölçüde yapıldı ama böyle devletin desteği ile sistematik, yerel yönetimlerle teşvik edici devlet politikası haline gelen deprem araştırmaları maalesef yeterli olmuyor.
Şimdi AFAD var, çok güzel işler yapıyorlar. Deprem olduktan sonra süreci yönetiyorlar. Testi kırılmadan önce AFAD'ın, üniversitelerin devlet eliyle teşvik edilerek özellikle destek verilerek bizim şu deprem kuşaklarında tekerrür periyotlarını yapıp bütün bunları aydınlatmamız lazım.
"DEVLET MİLLET ELELE VERİP ÇALIŞABİLİRİZ"
Kentsel dönüşüm tüm çalışmaları kapsayıcı olarak algılanabilir. Bilim insanları yerleşim alanlarınızı tehdit eden fay şartlarının bütün özelliklerini devletimize sunabilir. Fayların büyüklüklerini, ne kadar deprem üretebileceklerini. Deprem odaklı kentsel dönüşümden bahsediyorum. Bildiğimiz kentsel dönüşüm yapı stoğunun yenilenmesi gibi anlaşılıyor. Deprem önlenemez. Ama bizler deprem kuşaklarımızın özelliklerini, bize ne kadar zarar verebileceğini, hangi köy, kasaba, kentlerimizi etkileyebileceğini, ne büyüklükte deprem üretebileceklerini, hasarlarını bütün bunları çalışıp, ortaya koyup projeleri devletin önüne getirebiliriz. Getirdikten sonra milletle beraber, halkımızla beraber devletin gücünü, şefkatini, gözetimini, denetimini ve finans kaynaklarını belli program ve plan çerçevesinde uygulamak kaydıyla kentlerimizin altyapısını, yapı stoğunu, ekonomisini, çevresini, görebilecekleri zararları azaltacak çalışmaları valilik ve belediye eliyle yaparsak biz ülkemizi büyük ölçüde deprem bilinçli hale getiririz ve deprem olduğu zaman da mesela bu büyüklükteki depremde binamız yıkılmaz. Depremi engelleyemeyiz ama depremin zararını içimize sindirebileceğimiz şekilde azaltabiliriz. Bu işe yeter deyip devlet millet elele verip çalışabiliriz."
Uzmanlardan korkutan deprem uyarısı!
Prof. Dr. Hasan Sözbilir'den İzmir depremi uyarısı: Kuşadası tarafında gerilimi artırabilir!
Prof. Dr. Ahmet Ercan: İzmir'deki deprem 40 atom bombası gücünde!