Ofis kiralamaları yüzde 62,05 artış gösterdi!
Ofis, perakende, sanayi ve lojistik sektörlerine yönelik hazırlanan ‘Türkiye Pazar Analizleri 'Üçüncü Çeyrek Raporu', ekonomik olarak toparlanma sürecine girildiğinin müjdesini verdi. Bu dönemde İstanbul’da metrekare bazında ofis kiralamaları yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 62,05 artış gösterdi...
Ticari gayrimenkul danışmanlık pazarının küresel şirketlerinden Cushman & Wakefield’in ofis, perakende, sanayi ve lojistik sektörlerine dair hazırladığı ‘Türkiye Pazar Analizleri Üçüncü Çeyrek Raporu’, ekonomik olarak toparlanma sürecine girildiğini gösterdi. Türkiye ekonomisinin 2019 ikinci çeyrekte yüzde 1,5 ile beklenenden daha düşük bir daralma göstererek toparlanma sürecine girmesi ve enflasyonunun yaklaşık 3 yıl sonra en düşük seviyesine ulaşarak bu Eylül ayında yüzde 9,26 ile tek haneye inmesi, hem tüketiciye hem de yatırımcıda güven oluşturdu.
Raporda yer alan bilgilere göre, İstanbul’da metrekare bazında ofis kiralamaları 2019 üçüncü çeyrekte, yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 62,05 artış gösterdi. Bu dönemde kiralamaların yüzde 33,56’sı Anadolu yakasında, kalan kısmı ise Avrupa yakasında gerçekleşti. İstanbul Finans Merkezi’nin devreye girmesi ile beraber şehirdeki ofislere olan taleplerin de ivme kazanacağı öngörüldü.
Yeni yatırımlar yavaş da olsa devam ediyor
AVM alan büyüklüğü 80 bin metrekarelik yeni arz ile 12,99 milyon metrekareye ulaştı. Diğer taraftan ofis, sanayi ve lojistik alanlarındaki yeni yatırımların da yavaşlayarak devam ettiği görüldü. Yılın ilk iki çeyreğinde 2018'nin aynı dönemine göre cadde mağazaları ve ofis kiraları kura bağlı olarak yüzde 17'e varan oranlarda gerilemişti. Gerilemenin aynı eğilimde sürdüğü üçüncü çeyrek rapor sonuçlarına göre, Türkiye genelindeki ofis kiraları döviz bazında ortalama yüzde 6 düşerken, perakende pazarında da yüzde 12 civarı bir azalma gözlemlendi.
E-ticarete ve AVM’ye tüketici ilgisi sürüyor
Rapora göre 2019 Ağustos’ta ‘AVM Ciro Endeksi’ vatandaşın artan harcamaları ile birlikte geçen senenin aynı ayına göre yüzde 7,8 arttı. Tüketicilerin AVM’lerdeki en yoğun harcamaları ise Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını kapsayan son çeyrekte yeme-içme ve ayakkabı kategorilerinde yaşandı. Tüketicinin talebine ise perakendeciler yeni mağaza, konseptler ve markaları pazara sunarak yanıt verdi. Bir çok gıda, elektronik, ayakkabı ve tekstil perakendesi mağaza sayısını artırdı ve farklı konsept ve ürünleri tüketicilerin beğenisine sundu. Diğer taraftan AVM’lerin büyüme ve gelişmesi ile birlikte e-ticaret de yerinde saymadı ve alışveriş pastasından payını aldı. Dijital platformların hızlı büyümesi, alışveriş sektörlerinin itici gücü olacağının göstergesi oldu.
Yeni Havalimanı ile yeni lojistik yatırımlar devrede
Perakende gibi sanayide de üçüncü çeyrekte önemli gelişmeler yaşandı. Gayri safi yurtiçi hâsılada kaydedilen daralmanın azalması, enflasyonun ciddi bir düşüş kaydederek tek haneye gerilemesi ile son dönemde gözlemlenen pozitif performans, ekonomik aktivitelerde ılımlı bir toparlanmanın sinyallerini verdi. Alman otomotiv üreticisinin, planladığı mega üretim tesisi yatırımına yönelik ilk adımı Manisa merkezli Türkiye iştirakini kurarak attı. Bununla birlikte, İsveç menşeli teknoloji ve iletişim firmasının, Türkiye yatırımlarının tamamlanma aşamasında olduğunu belirtmesi olumlu gelişmeler olarak yansıdı. Bunlara ek olarak, İstanbul Yeni Havaalanı’na oldukça yakın konumdaki Arnavutköy bölgesinde bulunan 1.6 milyon metrekarelik arazi, başlıca nitelikli sanayi ve depolama alanı olarak kullanılmak üzere imara açıldı.
İstanbul Finans Merkezi ofislere talebi artıracak
Türkiye ofis pazarındaki yatırım faaliyetleri üçüncü çeyrekte ivme kazandı. İstanbul Finans Merkezi projesinin hızlandırılması adına Türkiye Varlık Fonu’nun projeye yatırımcı olarak dahil olması ile İFM’nin gerekli hukuki altyapısı ile beraber 2021 yılı sonuna kadar bitirilmesi ve ofis pazarına olan talebin projenin bitimi ile beraber hızlı bir ivme yakalaması öngörülüyor. Ekonomideki genel görünüme göre, yılın ikinci yarısında ekonomik göstergelerin daha güçlü seyretmesi ve beraberinde yüksek enflasyon oranının düşürülmesi yönünde ilerlenmesi, döviz kurunda devam eden hareketliliğe rağmen, artan acil satılık gayrimenkullerdeki kısa ve orta vadede fiyatların alıcı beklentilerine yaklaşması ile ofis yatırımlarına olan talebin olumlu yönde etkilenmesi öngörülüyor. Bunun yanı sıra kiralama faaliyetleri beklendiği üzere bu çeyrekte artış gösterdi. Genel olarak ekonomide kaydedilen gelişmeler doğrultusunda önümüzdeki dönemde daha da ivmelenmesi, kiracı lehine ortamın ise orta ve uzun vadede süreceği öngörülüyor.
Ofis kiralamaları arttı, kiralama bedeli düştü
İstanbul’da 100 bin 910 metrekare yeni ofis alanının pazara girdiği ve toplam arzın 6.46 milyon metrekareye yükseldiği belirtilen rapora göre; üçüncü çeyrekteki yeni kiralama işlemleri bir önceki çeyreğe göre yüzde 62 oranında belirgin bir artış kaydederek, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4.84 gibi az bir oranla düşüş yaşandı. TL bazında ise İstanbul Levent’te metrekare başına birincil ofis kiraları 170 TL, Gayrettepe Maslak’ta 105 TL olurken, İstanbul Anadolu Yakası’nda 120TL oldu. İzmir’deki metrekare başına ofis kiraları 65 TL, Ankara ise 70 TL’de kaldı.
