Ofislerde koronavirüs dönüşümü!
Koronanın ardından boşalan ofislerin fonksiyonları değiştirilecek. Mart ayından beri İstanbul’da bulunan 26 ofis binasının öğrenci evine çevrilmesiyle ilgili teklif aldıklarını anlatan Erkanlı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Erkanlı, “Ofislerdeki bu talep artışını otellerin izleyeceğini düşünüyo
Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle ofis pazarı da derinden etkilendi. Firmaların bir kısmı evden çalışmaya devam edecek. Peki atıl kalan ofis binaları ne olacak? Gayrimenkul sektörü temsilcilerine göre İstanbul’daki bazı ofis binalarının öğrenci evlerine dönüştürülmesi için taraflar arasında görüşmelerde bulunuluyor. Bunun yanında özellikle merkezi noktalarda yer alan boş ofis binalarının home office’e dönüşmesi planlanıyor.
26 TEKLİF GELDİ
Konu hakkında değerlendirmelerde yapan Erkanlı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Erkanlı, özellikle İstanbul’da bulunan ofislerin öğrenci evlerine dönüştürülmesiyle ilgili yoğun talep aldıklarını açıkladı. “Pandemi başlamadan önce de büyük kentlerdeki, satışları yavaşlamış ofis, rezidans binaları ve otellerden mevcut yapılarını öğrenci evine çevirmemiz yönünde teklifler alıyorduk” diye konuşan Erkanlı, “2019’un son çeyreğinde bazı AVM’lerden de teklifler geldi. Ancak pandemi sürecinin başlaması, bu dönemin kısa sürmeyeceğinin anlaşılması, çalışma düzeninin geleceği hakkında yeni öngörülerin ortaya çıkması taleplerde mart ayından itibaren ciddi oranda artış yaşanmasına neden oldu. Mart ayından bugüne kadar İstanbul’dan 26 adet ofis binasının öğrenci evine çevrilmesi konusunda teklif aldık. Taleplerin bir kısmı yatırımcıya satılarak öğrenci evine dönüştürülmesi, diğer kısmı da bizim markamız olan Univa ile öğrenci evi olarak işletilmesi yönünde” ifadelerini kullandı.
BÜYÜK POTANSİYEL
İstanbul’da 1 milyonun üzerinde üniversite öğrencisinin yaşadığını e bölgenin öğrenci evleri açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu anlatan Erkanlı, “Ofis yatırımlarında 20 yıl ve üstünde yatırım geri dönüşü söz konusu. Bazı bölgelerdeki arz fazlası sebebiyle de birçok ofis boş bekliyor. Aslında bu milli bir servetin atıl durması. Öğrenci evleri ise 8 yıldan başlayan geri dönüş süresi ve talebin yoğun olduğu bir alan olması sebebiyle yatırımcıların yakın markajında. Ancak buradaki kritik mevzu lokasyonun doğru olması ve öğrenci evi konusunda tecrübesi olan bir işletme markası tarafından işletilmesi” dedi.
Öğrenci evleri projeleriyle ilgili konuşan Rıza Erkanlı, Sakarya, Kocaeli, Düzce’de projelerin devam ettiğini ve son olarak İngiltere Cardiff’te yeni projenin yapımına başladıklarını anlattı.
OTELLER DE GÜNDEMDE
Türkiye’de son beş yıl içerisinde yüksek oranda ofis yatırımlarının yapıldığını ve bölgesel olarak da arz fazlası oluştuğunundan bahseden Erkanlı, “Pandemi süreci sebebiyle uçuşların kısıtlanması, seyahatlerde karantina risklerinin bulunması ve insanların hala hastalanma ihtimalleri otelleri ciddi oranda etkileyecek. Dolayısıyla ofis binalarındaki talep artışını otellerin izleyeceğini düşünüyoruz. Bu sebeple bölgesel olarak öğrenci evi işletmesine uygun otelleri de gündemimize aldık” açıklamasında bulundu.
MERKEZİ BİNALAR HOME OFFICE OLABİLİR
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, boş kalan bina sayısının koronavirüs nedeniyle çoğalacağını anlattı. Bu binalarda fonksiyon değişikliğinin kaçınılmaz olduğundan bahseden Maya, “Geçmişte AVM’lerde bunu gördük. Fazla üretim atıl alan yarattı ve o binaların bir kısmı dönüştü. Şimdi salgın etkisiyle ofis alanları küçülecek, uzaktan çalışma artacak. Bu nedenle ofis binalarının öğrenci yurtları, yaşlı bakım evleri ve home office şeklinde dönüşümünü bekliyoruz. Özellikle merkezde olan binalarda home ofis öne çıkacak. Burada kritik nokta imar durumu değişikliği. Çünkü imarda ofis olan bir yerin konuta çevrilmesi gerekecek” dedi. Atıl binaların kentsel dönüşüm de kullanılmasının mümkün olduğundan bahseden Maya, “Kamu bu konuda adım atabilir. Mülk sahipleriyle anlaşma yapılıp yeni ama atıl kalan binalar dönüşüm sürecinde değerlendirilebilir” şeklinde konuştu.
KİRADA DÜŞÜŞ KAÇINILMAZ
Gayrimenkul danışmanlık şirketi Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş, ofislerde arz fazlası ve talebin düşmesi nedeniyle kiralarda düşüş yaşanacağını açıkladı. Yakın gelecek zamanda canlanma bekleyen Taş bu nedeni şu şekilde anlattı: “Korona sonrası maliyeti düşürmek için 5 bin metrekaredeki bir yerden 2 bin metrekarelik yere geçmek isteyecek firmalar olacak. Bir de A sınıf ofiste fiyat düşeceği için eski binadan yeni binaya geçişler göreceğiz. Söz gelimi eski binada 30 bin lira kira veren bir firma aynı fiyata daha iyi bir bina bulunca bunu değerlendirir. Kurumsal büyük firmalar sosyal mesafe kuralı için ek alana ihtiyaç duyacak. Dolayısıyla ofis pazarında sirkülasyon bizi bekliyor. Bu süreçte yapımı tamamlanmış ama salgının da etkisiyle elde kalan binaların öğrenci yurtlarına ve eğitim kurumlarına dönüşmesini bekliyoruz.”
Perakendeci caddelere dönüyor, ofislerde ortak kullanım artıyor!
Koronavirüs ofis kiralarını nasıl etkileyecek?