Önder Halisdemir: Ataşehir finans serbest bölgesi olsun!

2023 hedeflerine ulaşmak için en önemli basamaklardan biri olan İFM'yle ilgili değerlendirmelerde bulunan Ağaoğlu Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Halisdemir, "Ataşehir finans serbest bölgesi olsun" mesajı verdi.

CUMHURİYETİN 100'üncü yaşının kutlanacağı 2023 yılma kadar dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasına girme hedefinin kilidim sermaye piyasaları açacak. 

Türkiye'nin 2023'te 2 trilyon dolar milli gelire ve 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşabilmek için, her yıl yüzde 8'den fazla büyümesi gerekiyor. Bunun için gereken finansal kaynak ihtiyacının karşılanması da ancak güçlü bir sermaye piyasasıyla mümkün olacak. Bu yolda İstanbul'un bölgesel ve küresel bir finans merkezi olması büyük önem taşıyor. Projenin başarılı olması için siyasi irade ve tüm paydaşların desteği gerekiyor. 2023 vizyonunda İstanbul Finans Merkezi'nin (İFM) işlevini Ağaoğlu Şirketler Grubu îcra Kurulu Başkanı Önder Halisdemir ile konuştuk. 

2023 hedefleri açısından, Türkiye'nin bölgesel ve küresel anlamda ciddi bir ekonomik güç haline gelmesi için neler yapılmalı? 

2023 hedefleri Türkiye'yi müreffeh bir topluma, ekonomiyi de dünya sıralamasında ilk 10'a sokacak. Nedir bu hedefler? 

Milli gelirimiz 2 trilyon dolar, kişi başı milli gelirimiz 25 bin dolar, ihracatımız da 500 milyar dolar olacak. Hedeflere ulaşmak için Türkiye'nin rekabetçi olduğu alanlara yoğunlaşması gerekiyor. Demografik olarak sıkıntımız yok, jeopolitik olarak avantajlarımız var. 800 bin metrakarelik alanda tarım yapıyoruz, Asya-Avrupa arasında köprü oluşturuyoruz, turizmde bu ulaşım hinterlandından faydalanıyoruz. Bir de toprağın altı var. Burada belki gaz ve petrol yok ama madenlerimiz bulunuyor. Fakat maden ve ziraat neredeyse üniversitelerimizin en düşük puanla girilen bölümlerinden. Yani en rekabetçi olabileceğimiz yerlerde en alt konumlamadayız. Dolayısıyla gençlerimizi genel işletmecilik değil de maden işletmeciliği alanında ya da ziraat teknolojisi alanında yetiştirelim. 

Doğalgaz, petrol, altın yok diye üzülmek yerine olanları iyi değerlendirelim. Yani bu mutfaktan en lezzetli yemeği çıkaralım. Böyle olursa, herkes bizim mutfağımızdan yemeğini yer. Eksik malzeme ile eksik yemeği yapmaya uğraşmayalım. Japonya'ya bakın. Lojistik olarak dünyanın en uzak noktasında, petrolü gazı yok. Ama adamlar çalışkan bir nesil yetiştirdi, şimdi dünyaya know-lıow satıyorlar. Bizim de 2023 için mevcut olan avantajlarımızdan bir hikâye yaratmamız, buna konsantre olmamız gerekiyor. 

İFM YENİ BİR HİKÂYE YARATACAK 

Bu çerçevede İstanbul Finans Merkezi Projesi 2023 hedeflerine ulaşmak için bir basamak mı olacak? 

İFM, 2023 hedeflerine ulaşmak için en önemli projelerden birisidir. Bu projeyle, uluslararası finans oyuncuları Türkiye'ye gelecek. Finans sanatkârları İstanbul'a gelince çeşitlendirilmiş finans enstrümanlarına sahip olacağız. Sermaye piyasalarımız güçlenecek. Dolayısıyla 2023'üıı makro hedeflerine ulaşmamız daha kolay olacak. 

Bugüne kadar bizim finansal okuryazarlığımız sınırlı}'dı. Bankacılarımız da sadece kuru fasulye, pilavı bilirdi. Şimdi yeni finansal enstrümanların olacağı ürün setleri geliştirilecek. Fiııans sanatkârlarını buraya çekmemiz için Ataşehir'i finans serbest bölgesi haline getirmemiz gerekiyor. Yani burası Türkiye'nin ilk finans serbest bölgesi olmalı. Bu ABD'de, İngiltere'de var. Türkiye'de neden olmasın? Ataşehir finans serbest bölgesi olursa uluslararası markaların buraya gelmesi de daha kolay olur. 

Aslında bankacılık sektörünün son dönemde gideceği fazla yol da kalmadı. Dolayısıyla finans merkezi ve yeni enstürmanlar sektörün büyümesi için de şart gibi görünüyor... 

Bankacılık sektöründe sermaye yeterlilik oranları yüzde 12'lere gerilediği için ekonomiye destek verme kabiliyetleri azaldı. 2016'da Basei III devreye girecek. Dolayısıyla marjlar daha da düşecek. Öz sermaye kârlılıkları yüzde 10'lara düştü. Büyüyecek alan daralıyor. Bankacılık ancak mevcut işlerini döndürür hale gelecek. 

Biz yeni açılımlar yapmak istiyoruz. Bunun için de yeni para lazım. Yeni parayı da başkalarının parasını çekerek sağlarız. İşte finans serbest bölgesi bu açıdan kritik bir unsur. İFM yeni bir alan açacak bir hikâye olacak. Türkiye'nin yükselişi sermaye piyasalarıyla olacak.

İSTANBUL Finans Merkezi projesine önem veren hükümet, eylem planında da konuyu takvime bağladı, öncelikli dönüşüm programlarını etkin bir şekilde hayata geçirmek üzere tasarlanan koordinasyon ve yönlendirme kurulları içine finans merkezini de aldı. Buna göre, önümüzdeki yılın mart ayına kadar istanbul Finans Merkezi Ulusal Danışma Kurulu' kurulacak. Dünyada genel kabul gören uygulamalarına benzer şekilde Islami finans araçları ve kurumları geliştirmek için çeşitli adımlar atılacak. Finans Merkezi projesi kapsamında istanbul'un bu alanda da küresel merkezlerden biri olması sağlanacak. Konuyla ilgili çalışmalar da Haziran 2016'da tamamlanacak. 

İSTANBUL FİNANS MERKEZİ DÖNÜŞÜMÜNDE 7 TEMEL BAŞLIK

• Yeni bir yönetim yapısı kurulacak. 

• Finansal ürün ve servislerin çeşitliliği artırılacak. 

• Yasal altyapı güçlendirilecek. 

• Merkezin kurulacağı bölgenin fiziksel altyapısı güçlendirilecek. 

• Teknolojik altyapı tamamlanacak. 

• İnsan kaynağının kalitesi artırılacak. 

• Katılım bankacılığı ve faizsiz bankacılık güçlendirilecek. 

Londra bugün kendi parasını dağıtmıyor, dünyanın parasını çekiyor. Kastettiğiniz bu mu? 

Evet...Londra Finans Merkezi önce kendi ihtiyacını karşılıyor, sonra dünyanın... Dolayısıyla İstanbul Finans Merkezi de bölgenin dağıtım merkezi haline gelebilir. 

Gayrimenkul sektörü de 2023'te başka bir yere mi evrilecek? 

2023 hedefleri için ikinci vatan programı başlatılmalı. Ayrıca yatırımcılar paralarım bir ülkeye getirirken teminatlı sokmak istiyor. Ya hazine bonosu ya gayrimenkul alıyor. Yatırımcmm derdi parasını korumak. Öyleyse bizim gayrimenkullerin menkulleştirilmesine öncelik vermemiz gerek.  Fabrikamıza yatırım yapsınlar, halka açılalım borsamıza yatırım yapsınlar ama parayı gayrimenkule yatırmaları için de bir yöntem bulalım. 

Ne kadarlık bir kaynak potansiyeli var burada? 

Kaldıraçlara bakın. Banka mevduatında kaç kaldıraç yapabiliyorsun? Sekiz.  Yani banka sahip olduğu sermayenin 8 katma kadar net kredi verebiliyor. Gayrimenkul de kaldıracımız ne? Sıfır. Burada, 4 kaldıraç yaratabileceğimiz enstrümanları hayata geçirmemiz lazım. Bu, mevcut stoğun 4 katı kadar bir parayı ekonomiye sokmak anlamına gelir. Bunların hepsi, finansal uzmanlıkla oluyor. Dolayısıyla burada yine İFM'deki finans sanatkârları devreye girecek.  Yabancı yatırımcı, teminat olduğunda gayrimenkul altında olan kağıtlara gelecek.  Oradan gelecek para da ülke içinde başka alanlarda yatırımda kullanılacak. 

Bu tip enstrümanları yeni kurumlar mı yoksa mevcut firmalar mı yapabilir? 

Bence yasalarımızda yeterli düzenleler var. Ama finans sanatkârımız yok. Bu sebeple nitelikli yatırımcının ve halkın gündemine giremiyor. Çünkü ürün yok. Biz şirket olarak bu işlere kafa yoruyoruz. Tekerlek izlerini yaratırız diğer kurumlar da bunu yapar.

2023'te İstanbul ilk 10 finans merkezi arasına girer mi? 

Beııce bu hedef gerçekçi. Ataşehir finans serbest bölgesi olur, başına da bir CEÖ atanırsa 5 yıla kadar hedef gerçekleşir. Bu konuda çalışan bir bürokrasi var. Siyasi kararlılıkla birleştiğinde bu hedeflere gitme noktasında herhangi bir sürpriz görmüyorum. Hükümetin eylem planında konuyla ilgili birçok alt başlık var. 

Sabah Ek