OSB'lerde satılık 1300 fabrika arsası!

Modern ekonomilerin lokomotifi konumundaki Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), artık Türkiye de de sanayi yatırımlarının tek adresi olmaya başladı

 Modern ekonomilerin lokomotifi konumundaki Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), artık Türkiye de de sanayi yatırımlarının tek adresi olmaya başladı. Bugün Türkiye genelindeki OSB lerin önemli bir kısmı dolu. Fakat yatırım için boş parsellerin bulunduğu yerler de var. Global kriz psikolojisinin yavaş yavaş dağıldığı bu dönemde yeni yatırımlarını realize etmek üzere yer arayanlar için araştırdık ve Türkiye'nin değişik bölgelerindeki 63 OSB de tam 1300 fabrika yapmaya uygun arsanın bulunduğunu öğrendik. Fiyatlarından enerji olanaklarına hammadde kaynakları ve pazara yakınlıklarına kadar birçok açıdan değerlendirdiğimiz bu arsaların satışı, OSB yönetimlerince taksitli satıştan aidat indirimine kadar birçok avantajla yapılıyor.

Türkiye ekonomisinin yaklaşık yüzde 95'i küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ) dayanıyor. Bu işletmelerin büyük kısmı geçmişte kentlerin dar sokaklarında küçük atölye denilebilecek büyüklükteki yerlerde faaliyet gösterirken 1980'li yıllarda gerçek anlamda organize sanayi bölgelerinin (OSB) yaygınlaşması ile birlikte bu bölgelerde faaliyet gösterir hale geldiler.

Piyasa koşullarına göre dah düşük maliyetli altyapı, elektrik, su, doğalgaz, ulaşım olanakları sunan OSB'ler hammadde kaynaklarını ve pazar olanaklarını da sunarak yatırımcıların işlerini daha da kolaylaştırıyorlar.
İkitelli OSB: 37 İzmir Kemalpaşa OSB: 1 i Sekerpınar OSB: 10 Tuzla Mermerciler OSB: 2 Bursa OSB: 4 Kırklareli OSB: 3
OSB'lerin sundukları olanakların üretim kalitesini ve verimliliği artırdığını gören üreticiler, bu bölgelere yatırım yapmaya başladılar. İşlerinin artması ile elde ettikleri kazançları da yatırımlarını büyütmekte kullandılar.

Ekonomist dergisi olarak Türkiye genelindeki OSB'lerde yatırımcılara sunulan olanakları ve hangi bölgelerde ne kadar fiyata sanayi parseli bulunduğunu araştırdık.
Türkiye genelindeki tüm organize sanayi bölgelerinin (OSB) ele alındığı araştırmamızda; teşvik kapsamında kaçın¬cı bölgede oldukları, enerji olanakları, altyapı olanakları, ulaşım olanakları, boş parsel duru-metrekare fiyatları, hammadde kaynakları ve bulundukları ilin pazar yapısı gibi kriterler ile yatırımcıya sundukları olanakları ortaya koyduk. Araştırmamızın sonuçları, 63 OBS' de bin 300 parselin yatırımcı beklediğini ortaya koydu.

258 OSB var
Sanayı ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre, bugün Türkiye'deki OSB sayısı 258'e ulaşmış bulunuyor. Faaliyette olanlarının sayısının ise 144. Geriye kalanların ie kamulaştırma ve arsa seçimi süreçleri ile alt yapı çalışmaları sürüyor. Faaliyetleri süren OSB'ler içinde deri, mermer, hayvan ve çiçekcilil gibi konularla ihtisaslaşan OSB sayısı 24'e ulaşıyor.
Doluluk oranı yüzde 77,9 olan OSB'lerin toplam alanları 67 bin 200 hektar. Toplam parsel sayısı da 44 bin 894'e ulaşmış durumda. Bu parsellerinde 32 bin 135'i tahsis edilmiş.
En fazla OSB bulunan illerin başında 18 OSB ile İzmir geliyor. o'nu 13 OsB ile Bursa izliyor. OSB'lerin Türkiye genelinde yarattığı toplam istihdam ise 1 milyon kişiye ulaşıyor.
Gebze OSB, Çerkezköy OSB, İzmir Atatürk OSB,Kayseri OSB ve Bursa OSB, OSB'ler liginde ilk 5 de yer alıyor.
Bu OSB'leri ilk beşe sokan unsur ise yapılan yerli-yabancı yatırımların büyüklüğü, alansal büyüklükleri ve yarattıkları önemli ticaret hacimleri oluyor.
Bu OSB'ler tek başlarına 4 milyar dolara kadar ulaşan ihracatları, yarattıkları 10-15 biner kişilik istihdamları ile de Türkiye'deki birçok kenti geride bırakıyor.
 
OSB'lere özel teşvik yolda
Türkiye genelindeki organize sanayi bölgelerini canlandırmak ve doluluk oranını artırmak için Sanayi ve Ticaret Başkanlığı geniş çaplı bir çalışma başlattı. Geçtimiz haftalarda Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün tarafından da müjdelenen bu çalışma, OSB sisteminde reform düzeyinde değişiklikler içeriyor.
Sanayi Bakanlığı'nda adını vermek istemeyen bir bürokrat, Türkiye'de dünyanın hiçbir ülkesinde olmadığı kadar atıl OSB ve sanayi parseli olduğunu söylüyor. Bu yetkili, OSB'lere özel yeni bir teşvik yasası üzerinde yapılan çalışmaların bitme aşamasında olduğunada dikkat çekiyor.
Çalışmalar kapsamında, OSB'lerde yatırımı bulunan sanayicileride kapsayan ve ücretsiz arsa tahsislerini içeren bir taslak oluşturduğunuda belirtiyor. Taslağın yasalaşması ile birlikte OSB'lere yapılan yatırımların diğer bölgelere göre çok cazip hale gelmesi bekleniyor.

300 bin kişiye istihdam
Üniversiteler, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve OBS'lerden oluşan 684 adet kurum ve kuruluşla birlikte hazırlanan yeni OSB kanun tasarısında son aşamaya gelindi. 300 bin kişiye istihdam sağlamayı hedefleyen bu çalışmanın ilk ayrıntısına ie Ekonomist Dergisi ulaştı.
OBS yatırımcılarına özel teşvik paketinin ilk ayrıntıları şöyle:
OSB'lerde yatırımcıya gündelik işler tek bir merkezden yönetilecek, yatırımcıya yönelik bedelsiz arazi verilecek, ancak 6 ay içinde yatırıma başlayan firmaların elinden arazileri geri alınabilecek, en son 2008'de değiştirilen OSB Kanunu yeniden ele alınacak, teşvik ve muafiyet ile ilgili yeni düzenleme yapılacak, yönetim sorunları çözülecek.
Bürokrasi yerine sanayiciler OSB yönetiminde etkin olacak, üretim durumuna göre vergi indirimleri yapılacak, enerji avantajları tüm OSB'lerde en az yüzde 25 düzeyine çekilecek, OSB'lerin içinde küçük sanayi siteleri yer alacak, mevzuat ile ilgili sorunlar çözülecek, altyapı so¬runları için özel bir kredi sistemi getirilecek.

Dördüncüyü kuranlar var
OSB'lere yatırım yapan üreticiler bu bölgelerdeki koşulların üretim kalitesini ve verimliliği artırdığını, daha sağlıklı koşullarda üretim imkanı yaratıldığını gördüler. Talep arttıkça, il¬lerin sanayi bölge müdürlükleri ile valiliklerin, belediyelerin ve kent ekonomisinin önde gelen sivil toplum örgütlerinin ortaklaşa yürüttükleri çalışmalarla her ilin kendi organize sanayi bölgesi oluşturulmaya başlandı.
Bazı kentlerde OSB'lere o kadar çok talep oldu ki, birinci ikinci hatta üçüncü sanayi bölgeleri dahi yetmez oldu. Bugün Gaziantep, Kayseri, Denizli gibi hızlı gelişen kentlerdeki organize sanayi bölgeleri sayısı giderek artıyor. Ekonomi de bundan olumlu etkileniyor.

Planlı kalkınmanın lokomotifi
Türkive'nin son 20 nida gerçekleştirdiği atılımın altında kuskusuz bu sanavi bölgelerinde yapılan vaunmlann. gerçekleşen üretimlerin ve dünyava ihraç edilen sansız ürünün çok büyük katkısı var.
Türkiye'de 1960 vılında başlatan planlı kalkınma döneminde, sanayinin 'lokomotif sektör olduğu saptanıp gelişmesi için uzun vadeli hedefler belirlendi. Bu hedefler doğrultusun¬da; sanayinin geliştirilmesi amacrda ululamaya konulan pek çok teşvik tedbirlerinden biri olan OSB uygulamalarına, ilk olarak 1962 yılında Bursa OSB'nin kurulmasıvla başlandı. Bunu, diğer illerde kurulan OSB'ler izledi.

Üç tür OSB var
Türkiye'de ilk olarak 2000 vuruda çıkan, 2008'de kısmen değişikliğe uğratan OSB Kanu¬nu ile üç tip OSB kurulahirmeâ öngörülüvor. Bunlar; bakanlık kredi desteği île kurulan OSB'ler, bakanlık kredi desteğinden yaralanmayan OSB'ler ve özel OSB'ler. Avrıca. OSB'ler ya-ürım konularına göre de. kendi içinde 'karma' ve 'ihtisas' olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı öngörülen ihtisas OSB'ler de geçtiğirnız yıllarda kubaşlandı. Bu doğrultuda önce, istanbul'da deniz kenarındaki yerleşim alanlarının arasında alt yapısı yetersiz olarak kurulan ve çevre kirliliği yaratan deri fabrika ve atölyeleri, her türlü çevre önleminin alındığı, alt yapının sağlandığı ihtisas deri OSB'lerine taşındı.

Bir gün içinde ruhsat
Bunu daha sonra, diğer illerde kurulan ihtisas OSB'leri izledi. Bugün Türkiye genelinde, deri, plastik, gıda, mermer, kimya, taşıt araçları yan sanayi, boya-vernik, taş toprak, kömür ve besi-hayvan gibi pek çok ihtisas OSB'si faaliyet gösteriyor.
2000 yılında çıkan OSB Kanunu ile OSB yönetimlerine pek çok yetkiler verildi. Fabrika inşaatlarının projelendirilmesi ve inşaat için verilecek ruhsatlar OSB yönetimleri tarafından verilir hale geldi. Elektrik, su, doğal gaz, haberleşme gibi tüm alt yapıların üretimi ve dağıtılması gibi yetkiler, kanunla OSB yönetimlerine tanındı.
Çerkezköy OSB Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Sarıoğlu, bölgelerine yaurım yapmak için gelen yatırımcılara bir gün içinde ruhsat çıkardıklarını böylece yaurımları hızlandırdıklarını söylüyor.

Teknoparklar kuruldu
OSB'lerin içinde üniversite işbirlikleri ile teknopark kurma çalışmaları da yapılıyor. İlk kez, Gebze OSB içinde İsrail -Türk ortaklığı ve iki Türk üniversi¬tesinin de katılımıyla teknopark kuruldu.
Üniversite sanayi işbirliği ile teknopark kurulmasının ikinci örneği Eskişehir OSB'de gerçekleşirken, diğer bazı OSB'lerde de benzeri çalışmalar başlatıldı.
Türkiye'de son yıllarda hizmet sektörü dışında yatırım yapan yabancı sermayeli şirketlerin büyük bir bölümü yatırımlarını organize sanayi bölgelerinde gerçekleştiriyorlar.
Dünyada ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan organize sanayi bölgesi (OSB) düşüncesi, 18'inci yüzyılın sonlarına doğru uygulanmaya başlandı. 20'nci yüzyılın başında ise sanayi ülkelerinde yaygınlaşan OSB, günümüzde tüm dünyada ekonomi dinamiklerinin profesyonel buluşma noktalarını oluşturuyor. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise global rekabette en büyük tetikleyici unsur durumunda. Çünkü OSB'lerde bulunan işletmeler enerjiyi yüzde 15 ila 25 arasında daha ucuza kullanabiliyor ve bedelsiz arazi olanağından yararlanabiliyor. Özellikle imalat sanayi üretiminin belirli bir yerde toplanmasını sağlıyor ve tüm bölge tüzel bir kişilik tarafından temsil edilebiliyor. Ayrıca işletmelerin altyapı, enerji, ulaşım, arıtma gibi sorunlarına toplu çözümler su¬nan OSB'ler, böylece çok daha ucuza hizmet ulaştırmış oluyor.

Satılık fabrikalar da var
OSB'lerde sadece arsa satışı yapılmıyor. Son dönemde global krizin de etkisi ile bir çok fabrika da satı¬şa çıkmış durumda.
Ulaşabildiğimiz kaynaklardan derlediğimiz bilgilere göre halen Dudulu OSB'de 5, İkitelli OSB'de 37, İzmir Kemalpaşa OSB'de 11, Şeker-pınar OSB'de 10, Tuzla Mermerciler OSB'de 2, Bursa OSB'de 4, Kırklareli OSB'de 3, Manisa OSB'de 8, Dilovası OSB'de 4, Çerkezköy OSB'de 3, Düzce OSB'de 6, Çorlu Deri OSB'de 30 satılık fabrika bulunuyor.
Ancak bazı fabrika sahipleri saüş işlemlerini derinden götürmeyi tercih ettiği için bu konuda OSB yönetimleri ile irtibata geçmek gerekiyor.
İkitelli OSB Başkanı Nuri Konak, İkitelli OSB'nin şehir merkezinde kalması nedeniyle yatırımcı akınına uğradığını ve bu nedenle boş arsaların yıllar önce bittiğini ancak satılık tesis¬lerin bulunduğunu söylüyor.

İstanbul için yeni planlar
12 milyonu aşan nüfusu ile sınırlarından taşan İstanbul'a yeni bir sa¬nayi yerleşim planı geliyor. Şehir merkezinin rahatlatılması için İstanbul Sanayi Odası (İSO), İkitelli OSB, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi yeni bir plan hazırladı.
Plana göre şehir içindeki organize sanayi bölgeleri (OSB) ve dağınık bulunan sanayi tesisleri İstanbul il sınırlarında oluşturulacak yeni yerleşim bölgelerine taşınacak. Plan çerçevesinde İstan¬bul sınırlarında iki yeni OSB kurulacak. Yeni OSB'lerin biri Silivri'de diğer ise Kartal'da olacak.

Trakya'ya yatırım yasağı
Trakya bölgesi Türkiye'nin en büyük sanayi kenti olan İstanbul'a yakınlığı ve Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısı olması nedeniyle yatırımcıların en cazip yatırım alanlarından biri olarak öne çıkıyor. Ancak Trakya bölgesindeki tarım arazilerinin korunması, Saros Körfezi ile Ergene Nehri'ndeki çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla Avrupa Birliği nezdin-de sürdürülen görüşmelerin ardından Trakya bölgesine yeni yatırım yasağı getirildi.
2009 Eylül ayından itibaren getirilen yatırım yasağı ile birlikte artık var olan tesisler haricinde OSB'ler dışında hiçbir alana sanayi tesisi kurulamayacak. Bu durum da yatırımcıları yatırım yeri arayışına sokarken, yatırım yasağı bölgedeki Çerkezköy ve Çorlu Deri OSB'ye yaradı.
Avrupa'ya yakınlığı ve nitelikli işgücü nedeniyle fabrika kurmak için Trakya'ya yönelen işadamları kendilerine cazip yatırım ve altyapı olanakları sunan bu bölgelere yatırım yapmayı tercih ediyorlar.
Çorlu Deri OSB Başkanı Şinasi Güneş, girişimcilerden gelen yoğun talep üzerine bölgelerini tüm sektörlere açma çalışmaları yaptıklarını söylüyor.
Ekonomist