Otoyol ve köprülerde 12 milyar dolarlık yarış mayısta başlayacak

Köprü ve otoyol işletmeciliğinin devri için mayıs ayında yapılması beklenenen özelleştirmenin yanı sıra, Gebze-İzmir güzergahına da onay çıkması yarışı hızlandırdı.

Bu işte deneyimli dünya devleriyle müstakbel Türk partnerleri arasındaki görüşmeler devam ederken, bu 2 ihaleden elde edilecek gelirin 12 milyar doları bulması hesaplanıyor.

AVUSTRALYALI Macquarie, İspanyol Abertis, Portekizli Brisa, Fransız Bouygues ve İtalyan Autostrade'nin en iddialı adaylar olarak görüldüğü, köprü ve otoyol işletmeciliği yarışında, geri sayım başladı. Köprü ve otoyolların ihale sürecinin mayısta başlaması beklenirken, Yap-İşlet-Devret modeli ile yeni yapılacak otoyolların ilki olan ve İzmit Köprüsü'nü de kapsayan Gebze-İzmir güzergahının ihalesi de bu yıl planlanıyor. Köprü ve otoyollardan elde edilmesi beklenen 5-6 milyar doların yanı sıra, yeni otoyoldan da bir o kadar gelir bekleniyor. Toplam 10-12 milyar dolarlık bir gelirle köprü ve otoyollarla, özelleştirme tarihinde yeni bir rekora imza atılmış olacak.

MAYISTA SÜREÇ BAŞLIYOR: Başta Maliye Bakanı Kemal Unakıtan olmak üzere, yetkililerin açıklamalarına göre köprü ve otoyolların özelleştirme sürece mayıs ayında başlıyor. Henüz Özelleştirme İdaresi tarafından kesin bir takvim ilan edilmese de, tüm tarafların beklentisi sürecin yıl sonuna kadar tamamlanması yönünde. Havayollarında olduğu gibi işletme hakkının 20-25 yıllığına özel sektöre devredilmesini içeren bu ilk ihale paketinin içinde, 2 boğaz köprüsü ve 6 otoyol yer alıyor. İhaledeki yarışın nereye kadar varacağı bilinmez ama bu pakete şimdiden 5-6 milyar dolarlık bir fiyat biçiliyor. Bu da Özelleştirme İdaresi'nin bu yıl için öngördüğü 12 milyar dolarlık hedefin yarısını buradan elde etmeyi planladığını gösteriyor.

İLK YİD TANSİYONU YÜKSELTTİ: Bu paketin yanı sıra dev otoyol işletmecileri arasında tansiyonu yükselten bir diğer gelişme de, körfeze bir köprü yapımını da kapsayan Gebze-İzmir güzergahında yapılacak otoyol projesi için Yüksek Planlama Kurulu'ndan (YPK) onay çıkması. Yap-İşyet-Devret (YİD) modeliyle yapılacak bu katılımcıların iştahını kabartmış görünüyor. YİDile yapılacak 6 otoyoldan ilki olacak bu otoyola da tek başına 5-6 milyar dolar teklif gelmesi bekleniyor. Gündemdeki bu 2 paketten toplam 10-12 milyar dolarlık bir gelir elde edilmesi bekleniyor. Böylece köprü ve otoyoldan elde edilen gelirin, bugüne kadar ki en büyük özelleştirme olan Telekom'u (6.5 milyar dolar) geride bırakacağına dikkat çekiliyor.

Otoyollar, Yeşilköy Havalimanı gibi olacak

İTALYAN Autostrade'ye danışmanlık hizmeti vererek yarışa hazırlayan Garanti Yatırım İcra Kurulu Başkanı Metin Ar, bu iş için tam 2.5 yıldır hazırlandıklarını açıkladı. Autostrade'in her iki ihaleye de katılacağını açıklayan Metin Ar, bu ihalelerin Türkiye açısından da özel bir öneme sahip olduğunu vurguladı. Köprü ve otoyol ihalelerinden elde edilecek gelirin özelleştirme tarihinde önemli bir yere sahip olmasını bekleyen Metin Ar, bunun yanı sıra bu özelleştirmenin kaliteyi artıracağını vurguladı. İhalelerin tamamlanmasının hemen ardından park alanı, lokanta, akaryakıt istasyonu, otel, alışveriş merkezi gibi pekçok biriminin başlanacağına da dikkat çeken Ar, şöyle konuştu: "Bunun sağlayacağı yarar için İstanbul Havalimanının eski halini düşünmek lazım. Nasıl TAV işletmesini aldıktan sonra Atatürk Hava Limanı Dış Hatlar Terminali dünyanın en modern terminallerinden biri oldu, otoyollar da öyle olacak. Bu iş ayrıca inşaat şirketleri için de önemli bir gelir kapısı olacak."

Yarışın en iddialı oyuncuları kimler

İtalyan Autostrade: Avrupa'nın en büyük ücretli otoyol işletmecisi olarak bilinen grup, havalimanı ve demiryolu işletmeciliği de yapıyor. 2007 cirosu 3 milyar Euro olan grup, İtalya'daki yol ağının yüzde 64'üne (3.408 km) işletmesine sahip.

İspanyol Abertis: Avrupa'nın başlıca otoyol işletmecilerinden biri. Telekom, havalimanı ve ve demiryolu işletmecisi. Geçen yıl 3.5 milyar Euro ciro yapan grubun, direkt olarak işlettiği toplam otoyol ağı yaklaşık 3.408 km.

Avustralyalı Macquire: Dünyanın sayılı altyapı yatırımcıların biri. Yalnızca altyapı grubunun 2007 cirosu 700 milyon Euro civarında. Direkt olarak işlettiği otoyol ağı yaklaşık 2.929 km.

Fransız Bouygues: Otoyol işletmeciliğinin yanındadünyanın başlıca altyapı yatırımcılarından da biri. 2007 cirosu yaklaşık 30 milyar Euro olan Bouygues'in işlettiği toplam otoyol ağı yaklaşık 1.312 km.

Portekiz Brisa: Grup Portekiz'in yanı sıra İspanya ve Brezilya'da ücretli otoyol işletmeciliği yapıyor. 2007 yılına ait cirosu 586 milyon Euro. Toplam 14 otoyolda 1368 km. işletme hakkına sahip.

Uluslararası devler Türk partner arıyor

İŞLETME hakkının verilmesi yöntemiyle özelleştirilecek köprü ve otoyol ihalelerinde 5 yabancı aday çok güçlü görülürken, bunların yanı sıra Japonya'dan Kanada'ya kadar pek çok grubun adı daha geçiyor. Ücretli otoyol işletmeciliğinde deneyimli bu şirketler, Türkiye'de bu işi birlikte yapabileceği partnerler arıyor. Autostrade'nin Doğuş ve Doğan grupları ile, Portekizli Brisa'nın Akfen Grubu ile, Global Holding'in de Avustralyalı Macquarie ile ortaklık yaptığı yönünde söylentiler dolaşıyor. Ancak konunun uzmanları, henüz ihale şartnamesi ortaya çıkmamışken, kimsenin kimseyle bir anlaşma imzalamasının mümkün olmadığını vurguluyor. Doğan Holding de, borsaya bir açıklama yaparak, değerlendirmelerinin sürdüğünü, ancak bugüne kadar üzerinde mutabakata varılan birlikte hareket etme niyeti ya da bununla ilgili bir ortaklık anlaşması olmadığını bildirdi. Yerli ve yabancı tüm gruplarda arayışların sürdüğünü söyleyen uzmanlar da, "Daha vakit varken kimse kimseyle nikah kıymaz, ancak flört eder" benzetmesi yapıyor.

NİLGÜN KARATAŞ / Hürriyet