Oturduğunuz bina riskli mi?

İstanbul Kartal'da çöken bina, Türkiye'deki yapıların güvenli olup olmadığını da yeniden gündeme getirdi. Binanızın güvenli ya da riskli olup olmadığını öğrenebilmek için bazı tespitler yaptırmanız gerekiyor. Eğer bina riskli çıkarsa önünüzde iki seçenek var: Güçlendirme veya yıkım...

İstanbul Kartal’da çöken ve 21 kişinin ölümüne neden olan bina,Türkiye’deki riskli bina gerçeğini de gün yüzüne çıkardı. Posta gazetesinden Meltem Kara'nın haberine göre, çöken bu binanın ardından başta Kartal olmak üzere birçok il ve ilçede riskli görülen binaların tahliyesine de başlandı. Deprem riski altındaki Türkiye’de 6.7 milyon binanın 20 yıl içinde dönüştürülmesi planlanıyor. Peki, oturduğunuz konut güvenli mi yoksa riskli bir binada mı oturuyorsunuz? İşte öğrenmenin yolları... 

ZORUNLU DEĞİL

- Riskli bina tespiti için kanunda bir zorunluluk yok fakat binanızın yaşı yüksek ve yapım yılı 1999’dan önceyse kontrol ettirmekte fayda var. Çünkü 1999 Marmara Depremi’nden sonra hayata geçirilen yapılar için bir yönetmelik yayınlanmış ve yapılara bazı kriterler getirilmişti. 

3 YOLU VAR 

-Riskli bina tespiti yapmak için 3 seçenek bulunuyor. Bağımsız firmalar aracılığıyla demir ve karot örnekleri alınarak, incelemeler yaptırabilirsiniz. Hızlı tetkik teknikleri de kısa sürede de sonuç veren bir uygulama. En yaygını da bina risk tespiti yöntemi. Eğer bu yöntem tercih edilirse ve bina riskli çıkarsa yıkılması zorunlu. Bu aşamada dönüşüm süreci devreye giriyor. 

BİR KİŞİ YETER 

-Bina Risk Tespiti yaptırmak için bir kişinin başvurusu yeterli oluyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış kurum ve kuruluşlara tapu ve kimlik fotokopisi ile başvurmak gerekli. Lisanslı kurum ve kuruluşları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’nden de öğrenmek mümkün.

RAPOR HAZIRLANIYOR

-Tespit başvurusu yapıldıktan sonra lisanslı kurum ve kuruluşlar, belli bir ücret karşılığında bina risk raporu hazırlıyor. Bu rapor, 7 gün içerisinde belediyeye gönderiliyor. İnceleme sonucunda riskli olduğu belirlenen binalara 10 iş günü içerisinde ‘riskli yapı’ şerhi işleniyor ve ev sahiplerine tebligat gönderiliyor.

NASIL ANLAŞILIR?

-2000'den önce yapılmış bir binanın riskli olma ihtimali yüksek, 
-Hazır beton kullanılmamışsa 
-Beton dayanımı C10 ve daha azsa, 
-Bodrum katında rutubet; kolon, kiriş demirlerde paslanma varsa, 
-Kolon ve kirişlerde çatlaklar varsa, 
-Taşıyıcı kolon ve kirişler kesilmişse binanız riskli olabilir.

2 BİN "ÇÜRÜK" İHBARI

6 Şubat tarihinde İstanbul Kartal’da Yeşilyurt Apartmanı’nın çökmesinden sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı-Tapu Kadastro Çağrı Merkezi ALO 181’e gelen ‘riskli yapı, riskli alan’ içerikli müracatlar ciddi oranda arttı. Olay günü ile 1 hafta öncesi çağrı merkezini Türkiye'den 93, İstanbul’dan 40, Kartal’dan da 3 kişi ararken, bu sayı olayın yaşandığı günden 17 Şubat’a kadar ise Türkiye genelinden 2 bin 87’ye, İstanbul’dan 1486’ya, Kartal’dan da 473’e yükseldi.

60 GÜNDE YIKIM

Ev sahipleri riskli yapı kararına 15 gün içerisinde itiraz edebilir. Yapılan itirazlar bakanlık ve üniversitelerin belirlediği teknik heyet tarafından inceleniyor. Eğer, riskli olduğu kabul edilirse bina 60 gün içerisinde yıkılıyor. Eğer bina riskli değilse şerh kaldırılıyor.

GÜÇLENDİRME DE OLUR

Kat maliklerinin, yıkım yerine güçlendirme talep etme hakkı var. Bu durumda, tebliğ edilen 60 günlük süre içerisinde ev sahiplerince, güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğu tespit ettirilmeli. 4/5 çoğunluk ile güçlendirme kararı alınması, güçlendirme projesinin hazırlatılması ve imar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması gerekli. Güçlendirme tamamlandıktan sonra, tapuya şerhin kaldırılması için başvuru yapmak gerekli.

DAVA AÇILIRSA

Riskli yapı tespit işlemine ve yıkım kararına karşı yürütmenin durdurulması ve iptali talebiyle de dava açılabilir. Açılmış bir dava bulunması işlemlerin yapılmasına engel olamıyor. Yürütmenin durdurulması ya da iptali kararı verilirse tespit ve yıkım işlemi iptal olur.

BELEDİYELERE ACİL ÇAĞRI

Kartal’da Yeşilyurt Apartmanı’nın çökmesinin ardından gözler riskli binalara çevrilirken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracak, riskli binaları öncelikli olarak dönüştürecek yeni bir dönem başlattı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum imzasıyla, en riskli alanların 3 ay içinde Bakanlığa bildirilmesi için 81 ile genelge gönderildi.

STRATEJİ BELGESİ

Genelgede şu ifadeler yer aldı: “Kentsel dönüşüm uygulamalarında karşılaşılan sorunların çözümü, dönüşüm sürecinin iyileştirilmesini sağlamak amacıyla yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaca binaen kentsel dönüşüme yeni bir çerçeve çizilerek hedefleri belirlenmiş olup bu hedeflerin hayata geçirilmesi amacıyla dönüşüm uygulamalarını yönlendirecek ’Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’nin il ve ilçe bazında hazırlanması gerekmektedir.Bu kapsamda ’Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesinin Hazırlanmasına Yönelik İlke ve Esaslar’ çerçevesinde iliniz sınırları içerisinde bulunan büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanlıklarınca kentsel dönüşüm strateji belgesinin hazırlanması ve yetki sınırları dahilinde bulunan en riskli alanların 3 ay içerisinde Bakanlığımıza bildirilmesi gerektiğinin ilgili belediyelere iletilmesi hususunda gereğini rica ederim.”

Bakanlık'tan 81 ile genelge: Riski binalar 3 ay içinde bildirilecek!

ALO 181'e riskli yapı müracaatı arttı!