Pendik SSK arazisi sit alanı ilan edildi
Pendik Höyüğü'ndeki kazı çalışmalarının genişletilebilmesi için bölgedeki SSK arazisini 1. derece SİT alanı ilan edildi.
Meclisi, tarih öncesi döneme ait bir yerleşim birimi olan Pendik Höyüğü'ndeki
kazı çalışmalarının genişletilebilmesi için bölgedeki SSK arazisini 1. derece SİT
alanı ilan etti.
Alınan bilgiye göre, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi,
İstanbul 5 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun kararı
doğrultusunda, Pendik Höyüğü'nün gerçek boyutlarıyla ortaya çıkarılması için
bölgedeki SSK arazisinin SİT alanına alınmasını karara bağladı.
Daha önce İstanbul 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kurulunun 2. derece arkeolojik SİT alanı olarak belirlediği SSK alanı, höyük
olması nedeniyle 1. derece arkeolojik SİT alanı olarak değiştirildi.
-TARİHİ MİLATTAN ÖNCE 5000'E UZANIYOR-
Milattan önce 5000'lerden beri yerleşim alanı olduğu belirlenen, bilinen
en eski adı "Pantikapion" ve "Pantikapeum" olan Pendik, jeopolitik ve
jeostratejik özelliği nedeniyle farklı milletler tarafından ele geçirildi.
Bizans döneminde "Her tarafı surlarla çevrili" anlamına gelen
"Pantecion (Pantiki)" olarak adlandırılan Pendik'e, Ural Dağları'ndan gelip bu
bölgeye yerleşenler tarafından Farsça beş köy anlamına gelen "Pench-deh" ismi
verildi.
Zamanla "Pendik" adını alan bölge, zaman içinde çeşitli topluluklar
tarafından kullanıldı.
Doğal liman özelliği gösteren bir koyun kıyısına yakın bir mesafede
kurulan Pendik'in, Marmara Denizi'ndeki düzey düşüklüğü ve aşırı tuzlanma
nedeniyle, 1000 yıl kadar önce terk edildiği ve Marmara'nın durumu normale
dönünce, elverişli konumu nedeniyle yeniden yerleşim alanı olarak kullanıldığı
sanılıyor.
Tarih boyunca en önemli özelliği Avrupa'dan Asya'ya gidecek yolcuların
ilk konaklama yeri olan Pendik, 1328 yılında Orhan Bey döneminde Samandıra ve
Aydos kalelerinin alınması sonucu Osmanlı yönetimine geçti. Daha sonra birkaç kez
İstanbul'un Anadolu yakası Bizans yönetimine geçmiş olsa da Fatih Sultan
Mehmet'in İstanbul'u fethiyle birlikte Pendik de Osmanlı'nın hakimiyetine bir
daha el değiştirmemek üzere girdi.
Fikirtepe, Erenköy, Tuzla, İznik Ovası, Göztepe yerleşim birimleriyle
birlikte Kuzey Batı Anadolu'nun en eski neolitik çağ yerleşim yerlerinden biri
olan Pendik Höyüğü'nde çeşitli zamanlarda yapılan kazılarda geometrik desenli
kadeh, küp, testi, iğne, olta, kemikten yapılmış eşyalar, kaşık, spatula ve
cilalı balta gibi pek çok eser çıkarıldı. Ayrıca bir kolon, çok sayıda mezar ve
Roma döneminde yapılmış hisar temelleri bulundu.
Pendik'in bir kilometre doğusunda yer alan ve yine tarih öncesi bir
yerleşim birimi olan Temenye Burnu ve Temenye Koyu'nda yapılan kazılarda da 1 ila
5 metre çapında taban düzlemleri olan, oval veya yuvarlak biçimli kulübeler
olduğu ortaya çıktı.
-PENDİK SINIRINDAKİ TARİHİ ESERLER-
Pendik'te Fransız Katolik Kilisesi, Kubbeli Sarnıç, Silindirik Sarnıç,
Sultan Konağı, Rum Yetimhanesi ve Aydos Kalesi Kulesi gibi önemli tarihi
eserlerin yanı sıra bir de höyük bulunuyor.
İstanbul'un "Pavli Burnu" olarak bilinen ve eski adı "Paulo
Petriocene" olan Pendik Yarımadası'nda, "Pier" ve "Paul" adlı havariler için
yapılan bir manastır ve kiliseden günümüze yalnızca duvar kalıntıları kaldı.
Burla Biraderler Korusu içinde yer alan ve 1907 yılında yaptırılan
Fransız Katolik Kilisesi, yazlık kilise olarak inşa edildi. 2. Dünya Savaşı'na
kadar Katolik Kilisesi olarak hizmet veren kilise, 1945 yılında papazın Fransa'ya
dönmesiyle ilgilenen kimse kalmadığı için kapatıldı.
Celvetiye tarikatına mensup şeyhlerden Tophaneli Veliyüddin Efendi'ye ait
Velibaba Türbesi, bugün adını verdiği Velibaba Mahallesi'nde caminin bitişiğinde
yer alıyor. Yeşil sarıklı mezar taşları yok olan türbedeki 7-8 mezar taşından
günümüze yalnızca 2 tanesi ulaşabildi.
Pendik'ten daha eski bir tarihi olduğu belirlenen ve Bizans döneminde
"Kasilaos" olarak adlandırılan Temenye'de, Hazreti Yahya Kilisesi olarak da
bilinen Saint Jean Babtist Kilisesi, Ayios İoanis Prodromos Ayazması ve kilisenin
arkasında Yunan ve Rum dönemlerine ait mezarlıklar da bulunuyor.