Plansız yapılaşma şehirleri vurdu! Sıcaklık farkı 25 dereceye çıktı!
Plansız yapılaşma sebebiyle kentlerde yeşil alanların azalması, beton ve asfalt miktarının artması ve yüksek binaların yapılması, "kentsel ısı adası" etkisinin güçlenmesine neden oluyor.
Şehirlerdeki plansız yapılaşmayla yeşil alanın azalması, betonun, asfaltın artması, yüksek binaların inşa edilmesi, 'kentsel ısı adası'nın oluşmasına ve etkisinin artmasına sebep oluyor.
Konu ile ilgili olarak verilen detaylara göre mevsim normalleri üzerinde seyreden bunaltıcı hava sıcaklıkları, kentsel ısı adası etkisiyle gece boyunca soğumayarak devam ediyor.
Konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şehirde yapılaşmanın, nüfusun, enerji tüketiminin yoğun olduğu bölgelerde kentsel ısı adasını daha fazla görüldüğünü kaydeden İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ayşe Kalaycı Önaç, "Şehrin morfolojisi, değişen yükseklikler yapılaşırken kullandığımız malzemeler, kentsel ısı adası etkisini artırıyor. Şehir içinde uzun seneler boyunca sıcaklığı diğer alanlardan daha yüksek olduğu gözlemlenen sıcak noktalarımız var. Eğer şehirlerimizi yapılandırırken bu sıcak noktalar arasındaki bağı kıramazsak, o bağ bir ada haline dönüşüyor ve normalde kaplamış olduğu alandan daha fazla bir alanda sıcaklığın yayıldığını hem gündüz hem gece bu alanlarda, sıcaklığın kent çeperlerine ve yeşil alanlara göre daha yüksek olduğunu görüyoruz" diye konuştu.
'ŞEHİR MERKEZLERİNDE SICAKLIK HER ZAMAN DAHA YÜKSEK SEYREDİYOR'
Açıklamasında kentsel ısı adalarının daha çok sanayi bölgelerinde, geçirimsiz yüzeylerde, yanlış malzemelerle yapılmış çatıların, yapısal alanların yüksek olduğu yerlerde görüldüğünü dile getiren Doç. Dr. Önaç şunları söyledi: "Şehir merkezi diyebileceğiniz ilçe merkezlerinde sıcaklık, her zaman daha yüksek seyrediyor. Şehirde söz konusu bu duruma örnek olarak sanayi bölgeleri ve gökdelenlerin yoğun olduğu Basmane bölgesini gösterebiliriz.
İzmir Kalkınma Ajansı Teknik Destek Programı kapsamında Çiğli Belediyesi ile ve bazı ilçe belediyeleri ile bu konuda bazı çalışmalar yapıyoruz. Söz konusu Bu çalışmaların sonuçlarına göre; Atatürk Organize Sanayi Bölgesi, Çiğli ilçesinin en sıcak alanlarından bir tanesi. Yine yerleşim alanları ve ticari alanların bulunduğu ilçe merkezi gibi yapılaşmanın yoğun olduğu alanlarda ısı adası etkisinin daha çok olduğunu tespit ettik.
'KENTSEL ISI ADALARINDA BİRİNCİL ETKİNİN YEŞİL ALANLARIN AZALMASI'
Açıklamasında kentsel ısı adalarında birincil etkinin yeşil alanların azalması olduğunu kaydeden Doç. Dr. Önaç, "Yeşil alanların da doğru planlanması gerekli. Konu ile ilgili olarak bir örnek vermek gerekirse, bir çim uygulamasında gündüz sıcaklığı yine oldukça yüksek bir alan yaratabilir. Ancak yine de çim alan, yapılaşmış alandan daha iyi sonuçlar verir. Çünkü çim gece hızlı soğur ve gece sıcaklığına katkı sağlamaz. Fakat daha geçirimli yüzeylerle, gölgenin fazla olduğu, doğru planlanan yeşil alanlar oluşturulduğu takdirde bölgede gündüz sıcaklığı da düşecektir" diye konuştu.
'KENTSEL DÖNÜŞÜME GİREN YAPILARDA DOĞRU MALZEME SEÇİLMELİ'
Kentsel ısı adalarını tespit etmenin çok sayıda yönteminin olduğunu dile getiren İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Kentsel Dönüşüm Anabilim Dalı öğretim görevlisi Gökçe Gönüllü Sütçüoğlu konu ile ilgi olarak şunları söyledi: "Şu an literatürde en çok kullanılan yöntem, uydu görüntüleri üzerinden uzaktan algılamayla gerçekleştirilen çalışmalar ile dron aracılığı ile termal kamera görüntüleriyle ısı adalarının tespitine ilişkin çalışmalar. Ayrıca buna ek şekilde yersel ölçümlerle yapılan yöntemleri kullanıyoruz. Termal kameralardan alınmış olan verilerin işlenmesiyle kentteki sıcak bölgeler ortaya çıkıyor.
Kentsel ısı adasının önüne geçilmesi amacıyla imar planlarında doğru alan dağılımının sağlanması gerekli. Ayrıca bunun dışında yeşil alanın yanında bulunan diğer fonksiyonun ne olduğu da önemli. Kişi başına düşen yeşil alan miktarını artırmak gerekli fakat geç kalmış durumdayız. Çünkü kentlerimiz neredeyse tamamen yapılaşmış durumda.
İzmir'de Alsancak ve Karşıyaka sahilleri yüksek katlı yapılarla adeta bir beton duvar gibi örülmüş. Yıkarak yerine daha az katlıları yapmak çok büyük bir maliyet oluşturduğu için burada yapılabilecek şeyler, kentsel dönüşüme girmiş olan yapılarda doğru malzeme seçimi ya da yeşil çatı uygulamaları. Böyle bir durumda bir nebze de olsa sıcaklığı düşürebiliriz" diye konuştu.
'YAPAY ZEKA DESTEKLİ BİR ÇÖZÜM ÜRETMEYE ÇALIŞIYORUZ'
Doğru gölgelendirmeler ve bina cephelerinde, çatılarda doğru malzemeler kullanıldığı zaman yapıların klima gibi enerji maliyetlerinin de düşeceğini kaydeden Sütçüoğlu, "Konak Belediyesi'nde devam etmiş olduğumuz bir çalışmamız var. Söz konusu bu çalışma kapsamında insansız hava aracıyla tüm Konak ilçesi sınırlarında sıcaklık haritasını oluşturduk. Bir yeşil alanla bir bina çatısı arasında neredeyse 25 derecelik fark var. Söz konusu bu ölçümleri öğlen saatlerinde ve aynı saatte yaptık. Ayrıca imar planlarının daha iklim odaklı duruma gelebilmesi için yapay zeka destekli bir çözüm üretmeye çalışıyoruz. Düzenli şekilde gelen sıcaklık verilerinin yapay zeka tarafından alınmasının ardından derin öğrenme de kullanılarak her yapılan imar planının veya imar planı değişikliğinin şehirde nasıl bir sıcaklık değişikliğine neden olacağını ortaya koyacağız. Böylelikle o değişiklik veya imar planı yapılmadan önce eğer sıcaklığı artıracak bir etkiye sahipse, bunu baştan engellemiş olacağız" diye konuştu.
'ENERJİ TÜKETİMİNİ YÜZDE 30 İLE YÜZDE 56 ARASINDA AZALTIYOR'
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Derya Eşen de iklim değişikliğinin getirmiş olduğu sorunlardan bir tanesinin şehirlerden giderek yoğunlaşan ve etkisi artan ısı adalarının olduğunu kaydederek, "Ormancılar da kentlerde kırsal alanlarda olduğu gibi şehirlerdeki iklim değişikliği etkilerini hafifletme ve iyileştirme üzerine çalışmalar yapıyor. Bu kapsamda ağaçlar, şehirlerde ısı adalarının etkilerini hafifletme üzerine büyük etki yaratıyor. Kentlerde doğru yere dikilmiş olan ağaçlar bir yapının veya bir kompleksinin üzerine sıcaklığı azaltmada etkisi bulunuyor. Söz konusu bu durum da enerji tüketimimizi yüzde 30 ile yüzde 56 arasında değişen oranlarda azaltıyor. Böylelikle enerji verimliliğimizi artırırken enerji tüketimini azaltıyor" dedi.
Ev sahibiyle davalık olan Selen Görgüzel: Mobingin hesabını soracağım!