Rusya'da kendi fabrikasına giremeyen işadamları oldu
Rus mevzuatını bilmediği için kurduğu fabrikaya giremeyen işadamları oldu
AS/Nexia Türkiye'nin Rusya'daki ortağı Cem Tezelman, yeni ülkelere açılmak isteyen işadamlarına Rusya'daki deneyimlerinden yola çıkarak uyarırken, kanun ve mevzuatları yeterince bilmeden yapılacak yatırımların pahalıya patlayabileceğine dikkat çekiyor.
Tezelman, Rusya'da genel müdür yetkilerini bilmediği için yönetimden diskalifiye edilen ya da parasını verip kurduğu fabrikaya adım atamayan Türk işadamları olduğunu hatırlatırken, varolan potansiyeli de vurgu yapıyor.
Tarım arazisine fabrika olmaz
İstanbul Sanayi Odası'nda (İSO) vereceği konferans öncesinde görüştüğümüz Cem Tezelman, `Rusya'da iş yapıp, mali konularda kafası karışan her Türk'ün hayatında en az bir kere aradığı kişi' olarak tanınıyor. O bunun nedenini, her iki ülkenin hukunu da iyi bilmek kadar, bunu Türk işadamlarına Türkçe anlatabiliyor olmasına bağlıyor. Çünkü kanun ve mevzuatları tam olarak anlamayamamak, hiç hesapta olmayan pek çok soruna neden olabiliyor. Rusya'da 18 yıldır edindiği deneyimi Türk işadamlarıyla paylaşan Tezelman'ın, mevzuat ve yasaları bilmediği için Rusya'da Türk işadamlarının başına gelmiş bazı talihsizliklere verdiği bazı örnekler şöyle: "Bu ülkede başarılı olabilmek için kanun ve mevzuatları çok iyi bilmek lazım. Bilmediğiniz zaman yüzde 51 ortağı olduğunuz bir şirketi, yüzde 30'luk payı olan Rus ortağınıza kaptırabilirsiniz. Şirketinize ait bir mal varlığını size danışmadan sattığı için genel müdürünüze hesap soramazsınız. Milyonlarca dolar verdiğiniz fabrikaya, adımınızı atamayabilirsiniz. Ya da fabrika kurmak üzere aldığınız yer, aslında bir tarım arazisi olduğu için paranızı sokağa atmış olabilirsiniz. Bunların hepsi yaşanmış olaylar."
Rusya'da çek değil söz geçerli
Bu arada Rusya'da ticari hayatın çek-senet üzerine değil `söz' üzerine döndüğüne dikkat çeken Tezelman, Türk işadamlarının kanunlar kadar, bu tür davranışlara da dikkat etmesi gerektiğini vurguluyor. Rusya'da, bu detayları bilen pekçok firmanın sıfırdan yükseldiğine dikkat çeken Tezelman, halen bu ülkenin Türk işadamları için büyük bir potansiyel taşıdığını, artık Ruslar'ın da yatırımcı oluşu nedeniyle ortaklıklar kurulabileceğini belirtiyor.
Bir bakıp dönecekti 18 yıldır Rusya'da yaşıyor
KARİYERİNE Maliye Bakanlığı'nda hesap uzmanı olarak başlayan Cem Tezelman, ilk olarak Rusya'ya 18 yıl önce, Eczacıbaşı Holding'te denetleme kurulunda çalışırken gitti. Bu ülkede Eximbank kredisi olmadan neler yapılabileceğini yerinde görüp, dönmek üzere Rusya'ya giden Tezelman'ın, bu ülkeye yerleşme hikayesi şöyle: "İki hafta kalıp döndüm, raporumu yazdım, sonra da orada bir şirket kurmak üzene iki yıllığına görevlendirildim. Ocak 1992'de bavulumu aldım, Moskova'ya gittim, o tarihlerde Rusya'da yerleşik hiçbir Türk şirketi yoktu. Rusya'da da zaten kanunlar bile yoktu, mesela limited şirket kuramazdınız çünkü sadece anonim şirket kanunu vardı. Eczacıbaşı'nın temsilci şirketini kurduktan 2 yıl sonra Moskova'ya bir daha gitmemek üzere İstanbul'a döndüm. O sırada yeminli mali müşavirlik kanunu çıkınca kendi işimi yapmaya karar verdim. Ancak Koç, partneri olduğum denetim firmasının kataloğundan Rus vergi sistemini bildiğimi öğrenince bana yeniden Rusya yolu göründü. Böylece 4 ay sonra bu kez Koç'a danışmanlık yapmak için Rusya'ya gittim. Ardından başka Türk şirketlerinden de danışmanlık teklifi gelince orada bir danışmanlık ofisi kurdum. Halen AS/Nexia Türkiye Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik'in yönetim kurulu başkan yardımcısıyım ve şirketin Rusya'daki işlerini yürütüyorum."
Güvenlik artık sorun değil
RUSYA ile iş yapmak isteyen Türk şirketleri açısından mafyanın sorun olup olmadığı yönündeki sorumuza Cem Tezelman'ın yanıtı, şöyle oluyor: "Güvenliklikle ilgili problemler zaman zaman her ülkede yaşanabiliyor. Ancak güvenlik şu anda Rusya'da karşılaşılabilecek sorunlar arasında en alt sıralarda yer alıyor. Özel güvenlik sektörünün gelişmesiyle bu konudaki sorunlarda en alt seviyeye inmiş durumda."
Nilgün Karataş / Hürriyet