Sabancı Holding'in eski binası Vista'nın

Merhum işadamı Sakıp Sabancı'nın kızı Dilek Sabancı'ya `seyahat etmeyi seviyor ve dört dil biliyor' diye kurduğu seyahat acentesi Vista, 1989 yılında altı kişiyle çıktığı yolda bugün segmentinin en büyük şirketi haline geldi. Sadece kurumsal müşterilerle çalışan Vista, kuruluşunun 20. yılında koordinasyonu Sabancı Vakfı tarafından gerçekleştirilecek bir sosyal sorumluluk projesi tasarladı.
Vista Turizm, 9 üniversiteyle işbirliğine giderek, bu üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarında iki yıllık turizm ve otel işletmeciliği bölümlerinde eğitimlerine devam edecek öğrencilere burs verecek. İş seyahatleri ve toplantı, etkinlik yönetimi konularında uzmanlaşarak kurumsal hizmet veren Vista Turizm bu yıl 250 milyon TL'lik ciro hedefliyor.

`Babam beni düşündü'
Sabancı Holding şirketi olarak bilinmelerinin doğru olmadığını belirten Vista Turizm Kurucusu ve Yönetim Kurulu Üyesi Dilek Sabancı ve Vista Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Civelek, şirketin kuruluşunun 20. yılında basın mensupları ile bir araya gelerek, Vista'nın sektörde ulaştığı nokta ve bundan sonraki iş ve sosyal hedeflerini açıkladı.
80'li yılların son döneminde eğitimini tamamladıktan sonra, merhum babası Sakıp Sabancı'nın teşvik ve yönlendirmesiyle Vista Turizm'in temellerinin atıldığın belirten Dilek Sabancı,
"Babam Sakıp Sabancı, bu şirketi kurmam için bana çok büyük cesaret verdi. Ben dört dil biliyorum, İngilizce, İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca. Seyahat etmeyi de seviyorum. Babam da, `bu kız ne iş yapsın' diye düşünüyordu. `En iyisi bir turizm şirketi kuralım, En çok sevdiği şey nasıl olsa" diye düşündü. O zamanlar eski Dışişleri Bakanlarından Vahit Halefoğlu'nun kızını da turizm şirketi vardı. O da model oldu. Vista benim şirketim, Sabancı Holding'le bir bağlantısı yok. 1989'da günde 20 bilet keserek ve sadece altı kişinin çalıştığı bir şirket olarak kurulan Vista bugünlere geldi. Şimdi 150 kişinin çalıştığı konumunun en büyük seyahat acentesı şirketi oldu" diye konuştu.

Civelek: `Turizm Anası'
Aynı zamanda Dilek Sabancı'nın kuzeni olan Vista Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Civelek de, Dilek Sabancı'nın iznin alarak kendisine `turizmin anası' demek istediğini söyledi.
Mehmet Civelek, "Başlangıçta ağırlıklı olarak Sabancı Grubu'na bağlı şirketlere hizmet verdik. Ancak zamanla sektörde kendimizi ispat ettik ve bugün toplam ciromuzun sadece yüzde 24'ü, Sabancı Holding şirketlerine verdiğimiz hizmetten elde ettiğimiz cirodan oluşuyor. Kendi alanımızda model olduk. 20 yıldır çok ortaya çıkan bir şirket değildik ama artık büyüdük ve halka açık bir şirket gibi çalışıyoruz. zamanı gelince halka  da açılabiliriz" diye konuştu.

Beş yılda dört kat büyüdü
Halen 150 ülkede 5 binden fazla ofisiyle hizmet veren Carlson Wagonlit Travel'ın Türkiye temsilciliğini de yürüten Vista Turizm, 2008 yılında 215 milyon TL'yi aşkın ciro elde etti. 2009 yılı sonunda 250 milyon TL ciro hedefleyen Vista Turizm, geçen yıl 361. sıradan girdiği Fortune Türkiye 500 sıralamasında, 2009 yılında büyük bir sıçramayla, segmentinin lideri olarak 272. sırada yer almayı başardı. 2004 yılında 53.6 milyon TL ciro elde eden şirket, son beş yılda yaklaşık dört kat büyüyerek, sektördeki ayrıcalıklı konumunu pekiştirdi.
Vista Turizm'in toplam cirosunun yüzde 85'ini kurumsal müşterilerin iş seyahatleri için bilet, otel, araç kiralama, vize temini hizmeti oluştururken; yüzde 15'lik pay ise toplantı ve etkinlik yönetimi hizmetlerinden geliyor.
Vista Turizm, alışılagelmiş seyahat acentalığı hizmetinden farklı olarak kurumlara, seyahat yönetim danışmanlığı hizmeti vererek seyahat harcamalarının kontrol altına alınmasına yardımcı oluyor, şirketlerin `masraf kodlarıyla' işlem yaparak muhabese sistemlerine de kolaylık ve hız kazandırmış oluyorlar.

Her gün sekiz uçak bizim
Vista Turizm, kuruluşundan bu yana yaklaşık 2 milyon yolcu için bilet kesti. Müşterileri için yaklaşık 500 bin gece konaklama organizasyonu yapan Vista Turizm, 4 bin özel organizasyona imza attı.
700'e yakın kurumsal müşterisi var. Vize işlemleriyle ilgili de hizmet veren Vista, geçen 20 yıl zarfında toplam 150 bin kişinin yurtdışına çıkışı için vize işlemlerini gerçekleştirdi. Kurumsal müşterileri için seyahat organizasyonları ve bilet temini işlemlerini gerçekleştiren Vista'nın son verilerine göre; Türkiye'de her gün sekiz uçak dolusu yolcu Vista'dan hizmet alarak uçuyor.

`Vista'nın bursunun arkasında ben varım, vasiyetime bile koydururum'
Kuruluşunun 20. yılında koordinasyonu Sabancı Vakfı tarafından gerçekleştirilecek bir sosyal sorumluluk projesi tasarlayan Vista Turizm, 9 üniversite ile işbirliğine giderek, bu üniversitelere bağlı Meslek Yüksekokulları'nda iki yıllık Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümleri'nde eğitimlerine devam edecek öğrencilere burs verecek. 10 yıllık bir süre için tasarlanan proje tamamlandığında, toplam 2400 öğrencinin Vista bursundan yararlanarak, sektöre kazandırılmaları öngörülüyor.

Hangi üniversiteler var?
Karşılıksız olarak verilecek burslar  Ankara  Çukurova, Dokuz Eylül, Ege, Hacettepe, İstanbul, İTÜ, Marmara ve Yıldız Teknik üniversitelerini kapsıyor. Bu proje ile sektördeki rakipleri de dahil olmak üzere tüm sektöre nitelikli eleman kazandırmayı hedefleyen Vista, her sene 120 yeni bursiyer alarak, 10 yılın sonunda bu üniversitelerin bölümlerdeki öğrencilerin yüzde 30'una yakınına karşılıksız burs vermiş olacak. Mehmet Civelek, Türkiye'de toplam 420 tane turizm meslek yüksekokulu öğrencisi olduğunu bunların 120'sine bir yerde yüzde 30'una burs vermiş olacaklarını belirtti. Civelek, Öğrenci başına aylık 150 TL'lik bursun 10 yılın sonunda 4.5 milyon TL'ye ulaşacağını da ifade etti. 
Dilek Sabancı ise, "Böyle bir şey olmaz da Allah korusun şirkete bir şey olursa ben Dilek Sabancı olarak devreye girip bu bursu devam ettireceğim. Arkasında ben varım. Hatta bunu vasiyetime de koydururum" diye konuştu.

Sakıp Ağa bilet fiyatlarını sorarmış
Vista Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Civelek, "Bir uçakta business class'ta üç, economy class'ta 7-8 farklı fiyatla bilet satıldığını belirtirken, yanınızda oturan yolcu sizden çok ucuza ya da çok pahalıya uçuyor olabilir" dedi. bu duruma bilen Sakıp Sabancı'nın uçağa her bindiğinde yanındaki yolcuya bileti kaça aldığını sorduğunu da anlattı.

Kocabıyık 60 doların hesabını sordu
Civelek, yıllar önce Borusan Holding'in kurucusu Asım Kocabıyık'ın New York'tan telefon açıp, "Ben bu odanın gecesine 250 dolar veriyorum bana uygun fiyat dediniz ama 190 dolara kalan var, 60 dolar az para mı? Sizin işleriniz hep böyle mi oluyor" diye serzenişte bulunduğunu aktardı. Civelek, "Turizmde ne yazık ki fiyatlar aldığınız zamana göre değişiyor. Son anda alınan bilet ya da otel zamanına göre daha pahalı olabiliyor. Tabii bunu Asım Kocabıyık bilemezdi." Peki ,"Gönlünü nasıl aldınız" sorusuna Civelek, "Bir gece otelde ücretsiz kaldı ve iş tatlıya bağlandı" dedi.

Bilet fiyatları yüzde 30 ucuzladı
Krizde uçak bilet fiyatlarının yüzde 30 ucuzladığını belirten Civelek, "Rekabet arttıkça ucuzluyor. Eskiden promosyonlar yüksek sezonda biterdi şimdi devam ediyor. Kriz tabii etkiledi, Adetsel bazda satışlarımız arttı. Ama cirolar düştü. Müşteriler masrafları kıstı, turizm harcaması yapıyor ama daha az bütçeli" dedi. Civelek bir soru üzerine, Sabancı Holding şirketlerinin Vista ile çalışma zorunluluğu olmadığını hatta bazen diğer şirketlerden daha zor müşteri olduklarını da belirtti.

Sabancı Holding'in eski binası Vista'nın
Vista'nın mülkü olan şirketi merkezinin bulunduğu Karaköy'deki sekiz katlı binanın Sabancı Holding'in 1993'te Levent'teki Sabancı Center'a taşınmadan önceki merkezi olduğunu anlatan Dilek Sabancı, Sabancı Holding'le ilişkilerini ve projelerini şöyle anlattı:

"Biliyorsunuz Sakıp Sabancı Holding AŞ diye bir şirket kurduk. Bu bir portföy yönetim şirketi gibi. Holding'deki aile hisselerini takip ediyor. Bunu dışında Dilek Sabancı Gayrimenkul ve Turizm Yatırımları AŞ diye bu holdinge bağlı bir şirket daha kurduk, kız kardeşim Sevil Sabancı, annem Türkan Sabancı ve ben. Bakalım bu şirketi neler yapacak göreceğiz. benim bir zamanlar beş yıldızlı otel projelerim vardı. Şimdilik durdurdum ama ileride niye olmasın?"

`Domingo'yu getirmeyi bilirdim''
"20'nci yılda Çırağan'da 400 bin dolar harcayarak, Placebo Domingo, Julio Iglesias'ı getireceğimize sosyal yararı olan proje yapmak istedik" diyen Dilek Sabancı'nın birçok sorumluluk projesinde imzası bulunuyor. Eylülde Mardin'de Sakıp Sabancı Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi açmaya hazırlanan Sabancı, 2 yıl önce de Konya Selçuk Üniversitesi Konservatuvarı'nı hizmete açtı. Dilek Sabancı zihinsel engellilere yönelik birçok organizasyona da başkanlık yapıyor.
Çağrı Bilgin/Radikal