YENİ konutta KDV uygulamasını baştan aşağı değiştirecek düzenleme sektörde kafaları karıştırdı. Türkiye Müteahhitler Birliği, üyelerinden düzenlemeyle ilgili “acil” görüş isterken, İNTES Başkanı Şükrü Koçoğlu, konut yapımının azaltılmaması gerektiğini belirtti. Koçoğlu, “Lüks konutta KDV az birşey arttırılabilir. Ama sosyal konutta ara duvarı yıkmadan yüzde 1 kalmasında fayda var” derken, Tüm İnşaat Müteahhitleri Federasyonu (TİMFED) Başkanı Tahir Tellioğlu ise “Sektörün bütünlüğü açısından yapılan düzenleme adil değil. Bu düzenleme yasalaşırsa inşaat sektörü daralmaya gidecek” dedi.
TMB acil görüş istedi
İnşaat sektörü temsilcileri, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlanan konutta KDV uygulamasıyla ilgili öneri paketi hazırlığına başladı. Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) öncülüğünde hazırlanan paketle ilgili hâlâ sektör temsilcilerinden öneriler alındığı belirtildi. Rönesans, Limak, Tekfen, Gama, Enka, Güriş gibi sektörde söz sahibi 151 üyesi bulunan TMB, Meclis’e sunulmak üzere üyelerinden acil olarak düzenlemeyle ilgili görüş bildirmelerini istedi. Düzenlemeden rahatsız olan TMB üyesi, şirketlerin soru işareti yaratan konu başlıkları konusunda çalışmalara başladığı öğrenildi. İNTES Başkanı Koçoğlu, toplu konut sektöründe “konut satışı azalır” şeklinde bir endişe olduğunu dile getirdi. “Düzenleme aşırıya kaçmadan yapılabilir” diyen Koçoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
Düzeltilmesi lazım
“Önemli olan satışın gerçek rakamında gösterilip vergi kaybının olup olmadığıdır. İnşaat lokomotif sektör canlılık azalır diye bunun bile üzerine gidilmiyor. Bazı şeyleri zorlaştırdıkça vergi arttıkça kayıtdışı artıyor. 150 metrekareye kadar yüzde 1’di. Belki buraya kadar olanı az şekilde arttırılabilir o zaman insanlara da koymayabilir. Konut yapımının azaltılmaması lazım. Az birşey KDV arttırılabilir. Adam 32. dairesini alıyor ama gariban Mehmet efendinin hiç konutu yok. Hiç konutu olmayan insan almak kaydıyla 150 metrekareye kadar yüzde 1 KDV ödesin. Ama ikinci konutu alınca KDV 3-5 olsun.”
Adalete uygun bulmuyoruz
TİMFED Başkanı Tahir Tellioğlu da düzenlemeyi hak ve adalete uygun bulmadıklarını söyledi. “Maliye düzenleme yaparken taraflar için adil olmalıdır” diyen Tellioğlu, şöyle konuştu: “Bize göre sosyal nitelikli konutta da lükste de KDV standart olmalıdır. Devlet yüzde 18’le konutun imalatına izin veriyor. Ondan sonra sosyal konutu desteklemek adına yüzde 1’le satış yap diyor. Aradaki yüzde 17 fark ne olacak? Bu çok gerçekçi değil. İnşaat sektörü daralmaya gidecek. Kentsel dönüşümün önünü açmak adına sektörün görüşlerine kulak verilmeli. Yüzde 17’yle imal edilen konutu yüzde 1’le sattırdığınız zaman aradaki oranı niye iade etmiyorsunuz? Sektörün bütünlüğü açısından yapılan düzenleme adil değil. Önemli sorunlar yaratır.”
Devletin amacı lüksü frenlemek
BAKANLIK kaynakları, tepki çeken düzenlemenin lüks konutların daha fazla mercek altına alınmasını sağlayacağını belirtti. Düzenlemeyle son dönemde hızla artan ve oldukça pahalıya satılan lüks konut yapımının frenleneceğini söyleyen kaynaklar, “Düzenlemenin yasalaşmasıyla kentsel dönüşüm sürecinde Türkiye’nin her bölgesinde sosyal konut yapımı da hız kazanacak” vurgusunu yaptılar.
Çok konut üreten müteahhit ne diyor
Vatandaşın yüzde 95’i hayatında bir konut alıyor
SİNPAŞ Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik, “KDV oranlarının yükseltilmesi kayıtdışılığı tekrar arttırabilir. Sektör ciddi çalışmalarla bu oranı düşürmeyi başarmıştı” dedi. Konut piyasasının; otomobil, beyaz eşya ve diğer tüketim ürünlerinden farklı olduğunu belirten Çelik şöyle konuştu: “Türk halkının yüzde 95’i hayatında bir defa konut sahibi olabiliyor. Böyle bir ürünün KDV oranlarını belirlerken tüm kriterler gözönüne alınmalı. Devam eden projelerde de çok net olmayan unsurlar bulunuyor. Sözleşmeler yapılırken vergiler göz önüne alınıyor ama başlanmış bir işte yapılan değişiklik sektörü büyük sıkıntıya sokar.”
Kimse satış fiyatlarını yüksek göstermek istemez
AVRUPA Konutları İcra Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, “Binaların değerlerine göre ‘KDV tesbiti yapacağız’ derlerse ciddi bir karmaşa doğabilir. Çünkü bir çok değerli cadde bile değerli başlıyor sonra değersiz bitiyor. Mesela Büyükdere Şişli’de başlıyor Kağıthane’de devam ediyor” dedi. Yabancıya konut, kentsel dönüşüm, 2B gibi adımların ardından KDV’nin yükseltilmesine anlam veremediklerini söyleyen Çetinsaya şöyle konuştu: “KDV’yi yükseltirseniz konut satışları negatif etkilenir. Bu da durgunluk yaratabilir. Kimse satış fiyatlarını yüksek göstermek istemeyecek ve bu da kayıt dışını artıracak. KDV’yi yükselteyim gelir elde edeyim derken gelir ve kurumlar vergisinde kayıp olacak.”
KDV artışı, 1 Haziran’dan sonra yeni konuta
YENİ konutlarda yüksek vergi artışı öngören hükümet tasarısına Meclis el attı. Plan ve Bütçe Alt Komisyonu’nda dün yapılan değişiklikle, 1 Haziran’dan önce yapı ruhsatı alınan inşaatlar, 17 puana kadar ulaşan KDV artışından kurtuldu. TOKİ ve iştiraklerinin mevcut inşaatları da yüksek vergiden muaf tutulurken, kentsel dönüşüme de veri teşviği getirildi. Kentsel dönüşümün yapılacağı afet riski altındaki alanlar ile özelleşirilen alanlardaki yapılaşmalar da yüksek vergi kapsamı dışına çıkarıldı. Plan ve Bütçe Komisyonu da alt komisyonda yapılan bu değişiklikleri bugün görüşecek. Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerin ardından Meclis Genel Kurulu’na sevk edilecek tasarının süratle yasalaştırılması planlanıyor.
Bakanlar Kurulu’na yetki
Mevcut düzenlemeye göre 150 metrekarenin üzerindeki konutlar için yüzde 18, altındaki konutlar için ise yüzde 1 olarak uygulanan KDV oranında, tasarı ile artış öngörülüyor. Tasarının 20. maddesine göre, Bakanlar Kurulu, yeni konut sahiplerinden alınan KDV oranını konutun rayiç bedeline göre farklılaştırabilecek. Hükümet bu değişiklikle, büyük kentler ile küçük il ve ilçelerde aynı büyüklükteki konutların aynı olan vergi oranlarını farklılaştırarak uygulamayı öngörüyor. İstanbul’daki bir konut ile Şırnak ya da Van’daki benzer bir konutun KDV oranı farklı hesaplanacak, vergiler semtlere göre de değişebilecek.
Robin Hood vergisi
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yeni vergi uygulamasını, Robin Hood gibi zenginden daha çok, fakirden daha az alarak vergi adaletini sağlama çabası olarak nitelemişti. Bakan Şimşek, “Etiler’deki 1 milyon liralık 50 metkerare evden yüzde 1 KDV istenirken, Tatvan’da 150 bin liralık 150 metrekare evden alınan KDV yüzde 18. Vergi adaleti sağlayabilmek için Bakanlar Kurulu’na rantı yüksek yerlerde arsa ve konut değerine göre KDV’yi farklılaştırma yetkisi veriliyor” demişti.
Turan YILMAZ/HÜRRİYET