Sera Group'tan Karadağ'a 100 milyon dolarlık yatırım!
Sera Group'tan Karadağ'da 100 milyon dolarlık yatırım yapmaya hazırlanıyor. Şirket, Budva'da denize sıfır otel ve rezidans yapacak.
Ozan Şener ve Damla Şener Akkaynak, TAV Havalimanları Holding ve Tav İnşaat’ın kurucu ortağı ve CEO’su Sani Şener’in çocukları. İkisi de yurt dışı kariyerinden vazgeçerek babalarının 25 yıl önce kurduğu Sera Group’u yönetmek üzere Türkiye’ye döndü. Ozan Şener grubun operasyon, iş geliştirme ve şantiyelerinden sorumlu. Kız kardeşi Damla Şener Akkaynak ise Londra’da Goldman Sachs’ta yöneticilik yaptıktan grupta CFO olarak görev yapıyor. Babalarının günlük işlere karışmadığını söyleyen Ozan Şener, 10 yılda grubun cirosunu 50 milyondan 800 milyon TL’ye çıkardıklarını belirtiyor. Şener, inşaat sektöründe pek çok firmanın kötü durumunda olduğunu belirterek çok sayıda şirketin eleneceğini söylüyor. Şener, “Bizim gibi büyük firmalar bankalardan teminat mektubu alabiliyor ancak taşeron şirketlerde büyük sıkıntı var” diyor.
Capital Dergisi'nden Gökhan Çelebi, Sera Group CEO’su Ozan Şener ve grubun CFO’su kız kardeşi Damla Şener Akkaynak’la yurt dışı kariyerlerini bırakıp aile şirketine dönmelerini ve gelecek planlarını konuştu.
1-Sera Group ne zaman kuruldu?
Babam Sani Bey, Sera’yı 1995’te kurdu. Ancak daha sonra Tepe ve Akfen’le oıtak olup Tav Grubu oluşunca ortaya çok büyük bir marka çıktı. Babam da hep Tav’ın başında kaldı. Sera kendi içinde iyi inşaat yapan bir firma olarak devam etti.
2- Hangi alanda eğitim aldınız? İş hayatına ne zaman ve nasıl atıldınız?
Yüksek inşaat mühendisiyim. 2004’te Kültür Üniversitesi İnşaat Fakültesi’nden mezun oldum. Milano Teknik Üniversitesi’nde stratejik tasarım master’ı yaptım. 22 yaşında mezun olduktan sonra ortağı olduğumuz Tav İnşaat’ta saha mühendisi olarak işe başladım. 2006’da Tav bünyesinde Katar’da Doha Havalimanı’mn inşaatında çalıştım. Daha sonra aile şirketimiz Sera’ya iş geliştirme yöneticisi olarak katıldım ve Dubai ofisini kurdum. 2012’de de Dubai’deki projeyi bitirip İstanbul’a döndüm.
3- Neden Türkiye’ye dönme kararı verdiniz?
Katar’dayken kız kardeşim Damla İngiltere’de Goldman Sachs’ta çalışıyordu. O, sabah 5.30’da kalkıp işe gidiyor, ben de Katar’da aynı saatte şantiyede oluyordum. İkimiz de başka şirketler için uzun mesailer harcıyorduk ve bu yoğun çalışmayı aile şirketimize harcamaya karar verdik. İlk önce ben Sera’ya geçtim, şirketi kurumsallaştırdıktan sonra Damla’yı İngiltere’den “Aile şirketine gel” diye çağırdık.
4-İş paylaşımını nasıl yaptınız?
Operasyon ve iş geliştirmeye bakıyorum. Damla, da tamamen finanstan sorumlu.
5- Babanızın gruptaki görevi nedir?
Şirkette yönetim kurulu başkanı ancak günlük hiçbir işe karışmıyor. Sadece kendisine ihtiyaç olduğunda gidiyoruz. Bazı kararlarda veya ihalelerde onun tecrübesinden yararlanıyoruz.
6- İnşaat hep ilgi alanınız mıydı?
Evet, 4 yaşında “Ne olacaksın” diye sorduklarında “Müteahhit” diye cevap veriyordum. Hayalim inşaat okumaktı. Ancak bugün “müteahhit” sadece konut yapan olarak algılanıyor. Halbuki öyle değil, biz aynı zamanda mühendislik firmasıyız. Türkiye’nin önde gelen fabrika, üniversite, havalimanı ve konutlarını yapıyoruz. Konutsa müteahhitliğin en basit kısmı.
7-Neden konut yapan müteahhit değil?
Gayrimenkul geliştiricilikle müteahhitlik tamamen farklı. Türkiye’de gayrimenkul geliştiriciler aynı zamanda kendi inşaatını yapıyor. Bu, çok yanlış. Tekstil firması sahibi inşaat yapıyor ve “inşaatçıyım” diyor. Buna katılmıyorum. Aslında inşaatçılar bizleriz çünkü 35 yıldır bu işi yapıyoruz, müteahhidiz. İşimiz gayrimenkul geliştirmek değil.
Doğru olanı onların ihaleyi alıp bizim gibi firmalara vermeleri. Dolayısıyla her konut üretene müteahhit denildiğinde yanlış tarafta kalıyoruz. Biz, gerçekten taahhüt işi yapan ve bu sektördeki çok büyük müteahhitlerden biriyiz. Havalimanı pistinden fabrikaya, teknoparklardan konuta kadar çok farklı alanlarda proje yapıyoruz. Dolayısıyla konut geliştiricisinden ziyade ana müteahhidiz.
DAMLA ŞENER AKKAYNAK / SERA GROUP CFO’SU
"BABAMIN TAVSİYELERİNDEN KİTAP HAZIRLADIK"
Babamla aramızda yaş farkı 25 yıl, aynı jenerasyon gibiyiz. Bu nedenle birbirimizi çok iyi anlıyoruz. Kendisi önümüzü çok açtı. Annem de babam da bize güvendiklerini sonuna kadar hissettirdi.
“KARARLARIMIZI HİÇ SORGULAMADI”
Babama doğum günü hediyesi olarak bize verdiği tavsiyelerden bir kitap hazırladık. Hep bize “Ben sizi okyanusa attım ama yanınıza da can yelekleri attım” der. Bugüne kadar hiçbir kararımızı sorgulamadı, suratımıza “Yanlış yaptınız” demedi.
“ÖLÇEMEZSEN YÖNETEMEZSİN”
Babamın en önemli tavsiyesi “Ölçemezsen yönetemezsin”dir. Verilerle yönetime inanır, aynı zamanda farklı açılardan bakmayı tavsiye eder.
“ÇALIŞMA ŞEKLİMİZ FARKLI”
Babamla bazen çalışma şeklimizde jenerasyon farkını yaşıyoruz. Çünkü ona göre hayat yüzde 98 çalışmak üzerine kurulu. Hem benim hem Ozan’ın küçük yaşta çocuklarımız var ve bu nedenle iş-yaşam dengesini kurmaya önem veriyoruz.
8-İkinci kuşağın dönmesi şirkete nasıl katkı sağladı?
Şirkete başladığımda Sera, 50 milyon TL bandında ciro yapıyordu. Son 3-4 yıl ciro ortalamamız 750-800 milyon TL seviyesinde.
9-Hızlı büyümeyi nasıl sağladınız?
10 yıl içinde sağlıklı, kademeli bir büyümeydi. Bizde köprü, baraj gibi üst yapı yok, altyapıya odaklandık. Başka yatırımlar yaptık. Sera’nın araç muayene istasyonları, turizm yatırımları var. Bodrum’da Manastır Otel bizim. İdo, Tav Havalimanları ve Tav İnşaat’ın ortağıyız. Amiral gemimiz ise inşaat.
10-Son dönemde, yaptığınız en büyük projeler hangileriydi?
850 bin metrekare inşaat alanıyla Emaar Square bugüne kadar yaptığımız en büyük proje oldu. 1 milyar dolarlık kontratımız vardı ve 5 yıl sürdü. Tokat Havalimanı’nm pistini ve Adıyaman Havalimanı terminalini de yaptık.
11-Şu anda devam eden başka proje var mı?
Emaar Square’de 53 katlı Türkiye’nin en yüksek çelik binasının inşaatına devam ediyoruz. Ankara’da Şişecam fabrikası ve Esenboğa Havalimanı’nın pistini yapıyoruz. İstanbul’da 3 bin konutluk bir projemiz var. Atatürk Havalimanı’nda askeri bölgede askeri hangarlar yapıyoruz. Gebze’de teknoparkta teknolojik bina yapıyoruz. Bodrum’da iki tane projemiz var. Barbaros Resort’un inşaatı bitti, Barbaros Valley’in ise inşaatı devam ediyor.
12-Devam eden işlerinizin toplam büyüklüğü nedir?
Elimizde 2 milyar TL’lik devam eden iş kontratımız var. Sürekli piyasaya bakıyoruz ve yeni iş alarak büyümeye devam ediyoruz. Son 6 ayda 500 - 600 milyon TL’lik iş aldık. Bu da şirketi dinamik tutuyor, büyümeye devam edebiliyoruz.
13-2018 nasıl geçti. 2019 ciro hedefiniz nedir?
2017’den 2018’e geçişte cirolar düştü. Aldığımız işler daha büyük çaplıydı ancak yatırımlarda duraksama yaşandı. Kendimizi 2019’a hazırladık ve bu yılın başından itibaren daha büyük işler alarak yola devam ediyoruz. Bu yıl için ciro hedefimiz 800 milyon TL.
14-Bu yıl yeni başlayacağınız projeler var mı?
Yurt dışında yatırıma başlayacağız. Montenegro’da (Karadağ) 100 milyon dolarlık bir yatırımımız olacak, buna odaklanıyoruz. Budva’da denize sıfır kendi yatırımımız olacak bir otel ve residence yapacağız. Şu anda proje geliştirme aşamasında.
15-Yurt dışında başka proje olacak mı?
Şu anda başka proje yok. Ancak bundan sonraki hedefimiz Balkanlar’da konutta büyümek.
16-Başka hangi alanlara yatırım yapıyorsunuz?
Son 7-8 yıldır start up’lara yatırımlarımız oluyor. YGA’da ben, Damla ve babam hayal ortağıyız. Ailece YGA’nın turist rehber uygulaması Piri Guide’m yatırımcısıyız. Ayrıca girişimcilere yatırım yapan bir teknoloji fonu aracılığıyla yatırım yapıyoruz.
17-Bundan sonrası için en önemli hedefiniz nedir?
Önemli olan gemiyi doğru yüzdürmek. Çünkü krizin sonunda çok müteahhit elenecek hatta elenmeye başladı. Biz de taşeronlarımızda sıkıntılar yaşamaya başladık. Bankalar bizim gibi büyük firmalara teminat mektubu vermeye devam ediyor ancak küçük firmalarda böyle bir durum yok. Bu nedenle pek çok firma sektörden elenmeye başladı. Bizse yeni işler alarak piyasadaki gücümüzü, varlığımızı sağlam şekilde devam ettirdiğimizi gösteriyoruz.
18-Sektördeki en büyük risk ne?
Konut satışları çok ciddi düştü, çimento satışları yüzde 40 aşağıda. Verileri iyi okumak lazım. “Konutta kriz yok” diyerek geçiştirilecek bir şey değil. Konutta ciddi stok fazlası var ve fiyatlar yüzde 30-35 düştü. Özellikle l.0OO’in üzerinde konutun olduğu projelerde ciddi indirimler söz konusu.
19-Krizden nasıl çıkılır?
Dolar kurundaki artıştan dolayı 1 yılda inşaat endeksi yüzde 50 zamlandı. Yüzde 50 zammı, kimse konut fiyatının üzerine koyamadığı gibi yüzde 30-35 indirim yapmak durumunda kalındı. 60 ay vadeyle ev satıyorlar, bu mümkün değil... Bu sistemin değişmesi gerekiyor. Konut krizi bittikten sonra senetle konut satma sisteminin değişmesi lazım. İnşaat firmalarının bu yükü taşıyabilmesi mümkün değil, bankaların bu yükü taşıması lazım. Doğru olan mortgage sistemi. Daire almak isteyen gidip bankadan mortgage’mı alacak böylece geliştiriciler parasını bankadan nakit alacak ve inşaatını yapacak. Bugün, gayrimenkul geliştiriciler finans kuruluşuna dönüştü, sadece nakit akışı yönetiyorlar. Bu durum çok yanlış.
20-Siz, kendinizi nasıl koruyorsunuz?
Hem devlet hem özel sektör müteahhidiyiz. Duruma göre kendimizi çok çabuk değiştirebiliyoruz. Örneğin, son dönemde devlette yatırımların azalacağını gördük ve 2018’de devletten çok ciddi işler aldık. 2019’da özel sektöre yöneldik. Şişecam ve teknoparktan iki büyük ihale aldık.
21-Aldığınız başka tedbirler oldu mu?
2015’te grupta konutun payı oldukça yüksekti, şantiyelerimizin neredeyse yüzde 80’i konuttu. Şu anda diğer işlere döndük. Elimizde gayrimenkul geliştirme olarak yaptığımız tek proje Bodrum kaldı. Diğerleri taahhüt ve inşaat. Krizde bizim için fırsat daha büyük işler almak oldu. Daha agresif olduk ve 3-4 büyük ihale aldık.
22-Konut da yapıyorsunuz. Sizde satışlar nasıl?
Kriz dönemlerinde A plus projelerde satışlar devam ediyor, Projemizin Bodrum’un en iyi denizinin olduğu Yalıçiftlik’te olması satışlarımızın devam etmesinde etkili oluyor. Bizden konut alanlar yatırım amaçlı almıyor, kendi yaşayacağı evi alıyor. Dolayısıyla satışlar devam ediyor, kışın bile konut sattık.
23-Bodrum’da çok sayıda proje var. Rekabet sizi nasıl etkiliyor?
Bodrum’dan çok ümitliyiz. Bölgemize ve ürünümüze çok inanıyoruz. Bu yıl siteyi açtık. Bodrum’daki bazı büyük projelerdeyse bu yıl satış olmayacağı için inşaatı yavaşlattılar, satışlar ertelendi. Bizse projeyi tamamladık ve şu anda pazara hazır ürün olarak girdik. Bizim en önemli prensibimiz başladığımız işi her şartta bitirmek.
24-5 yıl sonrası için büyüme hedefiniz nedir?
Cirosal büyümeye çok önem vermiyoruz. En önemli hedefimiz organik, sağlıklı ve sürdürülebilir büyümek. Gelecek 5 yılda, kârlılığa ve yurt dışı projelere odaklanacağız. İnşaatta altyapı projelerine devam edeceğiz. Bu alanda iyi bir oyuncuyuz, girdiğimiz ihalelerden l’nci çıkabiliyoruz. Bodrum’u tamamladıktan sonra yurt dışı ve yurt içinde butik, A plus projelerde devam etmeyi planlıyoruz. En önemli hedefimizse Sera’yı kalıcı bir şirket yapmak.
Son 25 yıldır varız, bundan sonraki 25-50 yılda da var olacak bir şirket yaratmak istiyoruz. Bu nedenle sürdürülebilirliğe çok önem veriyoruz. Tav İnşaat’m büyük ortaklarından biriyiz, hiçbir zaman Sera’yı Tav yapma gibi bir amacımız yok. Sera tamamen ailenin geleceğine odaklı olacak.
25-İnşaat ve turizm dışında yeni bir sektöre girme planınız var mı?
İnşaat, turizm ve otelciliği iyi biliyoruz. Önümüzdeki dönemde, bu konuları yurt dışında yapabiliriz. Çok bilmediğimiz bir işi yapmak istemiyoruz. Mesela, enerjiye asla girmeyiz.
"RİSKLERİ İYİ YÖNETTİK"
Büyük projeler 3-4 yıl sürüyor. 3 yıl önceki demir fiyatıyla yola baslarsanız, idare fiyat farkını vereceğini söylemezse o işe girmemek lazım, çok riskli. Biz riskleri çok iyi yönettik. Kurdaki artışı iş yaptığımız şirketlere iyi anlattık. Maliyetlerdeki artışın müteahhide yüklendiği taktirde inşaatların bitmeyeceğini söyledik.
“BORÇLULUK ARTTI”
Nakit krizi yaşanıyor. Aynı krizi sadece inşaatçı veya gayrimenkulcüler değil bankalar da yaşıyor. Nakidin el değiştirmesinde sıkıntı var. Türkiye’nin büyüme evresinde düşük faizlerle şirketler ciddi oranda borçlandı. Faizlerin yükselmesi borçta olan firmalar için korkunç çünkü borçları ikiye katlandı. Halihazırda yatırım içindeyseniz ve borcunuz varsa bunu karşılamak çok zor.
Sera Group, Bodrum ve Karadağ'da yeni projeler yapacak!