Sığınak çeşitleri nelerdir?
Canlı ve cansız kıymetleri korumak maksadı ile inşa edilen korunma yerleri sığınak olarak ifade ediliyor. Söz konusu sığınaklar, korunacak veya kullanacakların, durumuna göre ikiye ayrılıyor. Buna göre sığınak çeşitleri nelerdir?
Sığınak çeşitleri nelerdir?
Canlı ve cansız kıymetleri korumak maksadı ile inşa edilen korunma yerleri sığınak olarak tanımlanıyor. Sığınaklar, 3194 sayılı imar kanunun 36 ve 44 maddeleri gereği T.C.Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak 25.08.l988 gün, l99l0-deðiþik 6.3.l99l gün 20806 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren sığınak yönetmeliği hükümleri esas alınarak imar yönetmeliğine ilave edildi.
Sığınaklar kullanacaklara göre sığınaklar ve kullanım amacına göre sığınaklar olmak üzere çeşitlere ayrılıyor. Sığınak çeşitleri ve sığınak yapılışı ile ilgili esaslar İmar Yönetmeliği kapsamında şu şekilde ele alınıyor:
SIĞINAK
Nükleer ve konvansiyonel silahlarla biyolojik ve kimyevi harp maddelerinin tesirlerinden ve tabii afetlerden insanların yaşaması ve savaş gücünün devamı için zaruri canlı ve cansız kıymetleri korumak maksadı ile inşa edilen korunma yerleridir.
KULLANACAKLARA GÖRE SIĞINAK ÇEŞİTLERİ
Sığınaklar, korunacak veya kullanacakların, durumuna göre ikiye ayrılır:
a) Özel Sığınaklar :
Evlerde, resmi ve özel idare, fabrika ve müesseselerin bodrumlarında veya bahçelerinde yapılır. Bina sakinlerinin korunmasını sağlamak amacı ile yapılan yapılardır.
b) Genel Sığınaklar :
Nüfus ve trafik yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerde dışarda bulunan halkın korunmasını sağlamak amacıyla yapılan yapılardır.
KULLANIM AMACINA GÖRE SIĞINAK ÇEŞİTLERİ
Sığınaklar kullanma amacına göre ikiye ayrılırlar:
a) Basınç Sığınakları :
Nükleer silahların ani (ışık, ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif serpinti) etkileriyle konvansiyonel silahların etkilerine kimyasal ve biyolojik harp silahlarına karşı korunmak amacı ile devlet tarafından inşa edilen sığınaklardır.
b) Serpinti Sığınakları :
Nükleer silahların radyoaktif serpinti etkilerine karşı korunmak amacı ile inşa edilen sığınaklardır. Bunlar kimyasal ve biyolojik harp maddelerine, nükleer silahların zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı da korunmayı sağlamak için inşa edilirler.
Serpinti sığınakları bina ve tesislerin bodrum katlarında yapılır. Mümkün olmadığı takdirde bahçelerinde toprağın yapısına göre yer üstünde veya yer altında yapılır, yer üstünde yapıldığında TAKS hesabına dahil edilir.
SERPİNTİ SIĞINAKLARININ ÖZELLİKLERİ VE YAPILIŞLARI
Serpinti sığınaklarının özellikleri şunlardır :
Büyüklük :
İnsan başına en az l m2’lik yer ayrılır. Yapı inşaat alanının 1/20’sinden az olamaz. Kişi adedi (kişi başına 20m2 inşaat alanı hesabıyla) toplam yapı inşaat alanı 20 sayısına bölünmesi yoluyla bulunacaktır. İç yüksekliği ise 2.20m. den aşağı olmayacaktır.
Duvar Kalınlığı :
Kalınlıkları 60cm beton, 75cm. tuğla veya taş ya da 90cm. sıkıştırılmış topraktan olacaktır. Bahçelerde yapılacak yer altı veya yer üstü serpinti sığınaklarında döşeme ve tavan kalınlıkları için de bu ölçülere uyulur.
Giriş Yeri :
Sığınağın girişi demir kapılı ve en az bir adet dik açı dönüşlü koridor veya sahanlıktan ibaret olmalıdır.
Havalandırma :
Sığınağın çeşidi ne olursa olsun hem cebri (mekanik) hem de tabii havalandırma ile yapılacaktır. Mekanik havalandırmanın kapasitesi 25 kişiden az insan barındıracak sığınaklarda 0.75 m3/sn (tekmenfez:60x40cm, iki menfez:45x27cm, üç menfez 35x24 cm) ve 25-50 kişi barındıracak sığınnaklarda l.5m3/sn (tek menfez:l00x50cm., iki menfez 60x40cm, üç menfez 50x33cm) 50 kişiden fazla insan barındıracak sığınaklarda ise 2m3/sn (tek menfez l00x67cm.iki menfez 75x45cm. üç menfez:55x40cm) olacaktır.
Havalandırma sistemi klima cihazı, menfezler veya yapı perdesi ile sağlanacaktır. Radyoaktif tozların sığınak içine girmesini önleyici hava filtresi hava bacasına veya menfeze konulacaktır.
Hijyen Tedbirleri :
Sığınaklar çöplerin ve wc atıklarının kolayca atılmasını sağlayacak şekilde yapılacaktır. Wc ler mümkünse kanalizasyona bağlanacak ve alafranga wc kullanılacaktır.
SERPİNTİ SIĞINAKLARININ YAPILACAKLARI YER VE YAPILAR
Serpinti sığınakları belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında imar planı bulunan ve bulunmayan alanlardaki binalarda yapılır.
Ancak;
a) 8 daireden az bağımsız bölümü olan konutlarda,
b) Toplam inşaat alanı 800m2’den az olan iş yerlerinde,
c) Toplam inşaat alanı 800m2’den az olan konut ve işyeri olarak kullanılan yapılarda,
d) Belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlar tarafından yapılan ve ruhsata tabi olmayan yapılarda, sığınak yapma zorunluluğu aranmaz.
e) Bir imar parselinde birden fazla bina bulunması ve binaların toplam inşaat alanının 800 m2’yi aþması halinde parselde ortak, tek bir sığınak yapılabileceği gibi birden fazla da yapılabilir.
SIĞINAKLARIN KİMLER TARAFINDAN YAPTIRILACAĞI
MADDE 8.06
Resmi ve özel bütün tesis ve yapılarda yaptırılacak sığınakların yapım ve bakım giderleri bu yerlerin malik ve idareleri tarafından karşılanır.
GEREKTİĞİNDE GENEL SIĞINAK OLARAK KULLANILACAK YERLER
Yapılacak metroların gerektiğinde genel sığınak olarak inşa edilmeleri esastır. Sinema, tiyatro, eğlence yeri, otopark, garaj, kapalı çarşı ve pasaj gibi yapı ve tesislerin yeraltında inşa edilmelerini teşvik için belediyelerce her türlü kolaylık sağlanması ve buraların gerektiğinde genel sığınak olarak kullanılması için gerekli tedbirlerinin alınması zorunludur.
MEVCUT BİNALARDA SIĞINAKLARIN TESPİTİ
Sığınaklar konusunda özel kanunların imar kanunu’na aykırı olmayan hükümleri de uygulanır. Bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapı kullanma izni almış yapılardaki sığınak olarak kullanılacak yerler mülki idare amirliğince tespit edilerek sığınak defterlerine işlenir.
SIĞINAKLARIN BAKIM MUHAFAZA VE DENETİMİ
Meskenler dışında resmi ve özel bütün tesis ve binalara ait sığınakların bakım ve muhafazası sığınağın bulunduğu binanın görevlendirilen yöneticisi tarafından sağlanır.
Meskenlerdeki sığınakların bakım ve muhafazası ise bina yöneticilerince sağlanır. Sığınak ve sığınak olarak kullanılacak yerlerin denetimi mülki idare amirinin sorumluluðunda belediyeler ve mahalli savunma birimlerince yapılır.
SIĞINAKLARIN TAPUYA TESCİLİ
Yapıların bodrum katlarında veya bahçelerinde yapılacak sığınaklar kat maliklerinin müşterek mülkü olarak tapuya tescil edilir. Sığınaklar kat mülkiyeti kanununda belirtilen ortak alanlardan olup, bu haliyle yönetilir. Bu sığınaklar, bağımsız olarak sığınak amacı ile olsa dahi satılamaz, kiralanamaz, devredilemez ve amacı dışında kullanılamaz.
YAPI RUHSATI VE KULLANMA İZİNLERİNİN VERİLMESİ
Sığınakların yapımı zorunlu bulunan bina ve tesislerde gerekli sığınak yeri ayrılmadıkca yapı izni, sığınak tesis edilmedikçe de kullanma izni verilmez.
Yapı ruhsatiyesi verilen bina ve tesislere yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce ilgili idarelerce mülki idare amirliklerinin sığınağın yönetmelik hükümlerine uygun olduğuna ilişkin yazılı görüşünün alınması zorunludur.
Oturma ve kullanma izni verilmiş yapıların sığınak olarak ayrılmış bölümlerinde yapı değişikliği yapılamaz. Ancak sığınak özelliğini kaybetmemek ve gerektiğinde sığınak olarak kullanılmak üzere mülki amirin izniyle barışta başka amaçla kullanılabilir.
Bu hükümlere uyulmadığı tespit edildiği takdirde mülki amirlik ve belediyeler tarafından yapılacak tebligat üzerine maliki müteahhiti ve yöneticisi tarafından en geç 3 ay içersinde bu aykırılık giderilir. Süresi içinde bu aykırılığın giderilmemesi durumunda bu hizmet mülki amirlik tarafından yapılır ve karşılığı imar mevzuatı hükümlerine göre ilgililerinden tahsil edilir.
GENEL SIĞINAKLAR
İmar planlarının hazırlanması safhasında genel sığınak yerleri işaretlenir.
SIĞINAKLARA İLİŞKİN ESASLAR
Sığınaklarda bulundurulacak malzemeler, sığınak amirlerinin görevleri ve sığınaklarda nasıl hareket edileceğine ilişkin kurallar T.C. İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak genelge ile düzenlenir.
KAMU YAPILARINDA SIĞINAK
Bu yönetmelik yeni yapılacak kamu yapılarında yayımı tarihinden itibaren uygulanır. Halen kullanılmakta olan veya inşaatı devam eden kamu yapılarında gerektiğinde sığınak olarak tadil edilebilecek mahaller şimdiden belirlenecektir.
SORUMLU MAKAM
Sığınakların uygulanmasından Büyükşehir Belediye Sınırları içinde ilgili ilçe belediye ve belde belediyeleri yetkili ve sorumludur.
GÖRÜŞLER
Sığınakların uygulanmasında yapımla ilgili konularda tereddüte düşülen hususlarda T.C.Bayındırlık ve İskan Bakanlığı diğer konularda T.C.İçişleri Bakanlığının yazılı görüşü alınır ve bu görüşe uyulur.
CEZAİ HÜKÜM
03.05.l985 tarih ve 3l94 sayılı imar kanununun 42.nci maddesi gereğince bu yönetmelik hükümlerine uymayan yapı ilgilileri hakkında ilgili kanunun sözü edilen maddesine göre işlem yapılır.
Sığınak nedir?
Sığınak Yönetmeliği 2013!
Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com