Sınırlı ayni hak nedir? 19-10-2013

Mülkiyet hakkından farklı bir hak kavramı olan sınırlı ayni hak nedir? Sınırlı ayni hak kişiye hangi yetkileri sağlar? sorularının cevaplarını merak ediyorsanız haberimizin devamını inceleyebilirsiniz..

Sınırlı ayni hak nedir?

Mülkiyet dışında kalan ayni hak olarak karşımıza çıkan sınırlı ayni hak, malikin mülkiyet hakkına sınırlama getiren ve eşya üzerinde kullanma ve yararlanma yetkilerinden biri veya ikisini sağlayan haktır. Sınırlı ayni haklar da mülkiyette olduğu gibi hak sahibine, eşya üzerinde doğrudan doğruya bir egemenlik sağlıyor. Ancak bu egemenlik içerik bakımından mülkiyetteki kadar geniş tutulmuyor.

Sınırlı ayni hak sahibi kişi, ancak hakkının içeriğini oluşturan yetkiler ölçüsünde eşyaya egemen olabiliyor. Mülkiyet hakkı hak sahibine tam egemenlik sağlarken, sınırlı ayni haklarda bu kısmi yada sınırlanmış bir egemenlik olarak karşımıza çıkıyor. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bunu bir örnekle açıklayalım. Diyelim ki bir eve sahipsiniz fakat evde oturma, evden yararlanma ve istifade etme hakkını bir başkasına devrettiniz. Bu durumda o ev üzerinde kullanma hakkı taşıyan kişi sınırlı ayni hak sahibi oluyor.

Medeni Kanuna göre sınırlı ayni haklar irtifak hakları, taşınmaz yükü ve rehin hakları olarak 3'e ayrılıyor. Az önce verdiğimiz örnekteki hak ise irtifak haklarına bağlı olan intifa hakkı olarak karşımıza çıkıyor. İntifa hakkı; Medeni Kanun madde 794'te de belirtildiği gibi; "Şahsi bir irtifak hakkı olan intifa hakkı, sahibine eşyadan tam ve sınırsız yararlanma hakkı verir. Ancak yararlanmaya sözleşmeyle sınırlandırma getirilebilir. Taşınmaz, menkul eşya ve haklar ve mal topluluğu üzerinde tesis edilebilir."

İntifa hakkı dışında irtifak hakları grubuna, oturma hakkı, üst hakkı, geçit hakkı, mecra hakları ve kaynak hakkı da giriyor. İrtifak hakları grubu sınırlı ayni haklar olarak yer alıyor.