Trakya Üniversitesi (TÜ) Mimarlık Fakültesi Yapı Bilgisi Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Şule Yılmaz Erten, deprem sonrası mevcut deprem bölgelerinde hastanelerin sismik izolasyon cihazları kullanılarak yapıldığını söyledi.   Şule Yılmaz Erten, Kahramanmaraş'ta yaşanan depremlerin deprem anında tercih edilen istinat yapılarının önemini bir kez daha gösterdiğine dikkat çekiyor

Deprem bölgelerinde hastane yapı sistemleri üzerine çalışan Öğretim Üyesi Dr. Şule Yılmaz Erten, Kahramanmaraş'ta yaşanan depremlerin deprem anında tercih edilen istinat yapılarının önemini bir kez daha gösterdiğine dikkat çekiyor.

Erten, Malatya ve Gaziantep'teki iki devlet hastanesinin zeminine yerleştirilen sismik izolasyon ekipmanları sayesinde depremden yara almadan kurtulduğunu anlattı.

"Depremde öncelikli olarak kullanılacak hastane binaları mutlaka ayakta kalmalı" şeklinde konuşan Erten, "Dolayısıyla ilk olarak binaların taşıyıcı sistemlerinin güçlü olması gerekiyor. Bunun yanında bu depremde de önemini gördüğümüz sismik izolatörlerin kullanılması gerekiyor. Malatya Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi'nde sismik izolatör kullanımı sonucunda fay hattına çok yakın konumlanmasına rağmen bir hasar almadığını gördük." dedi.

Sismik izolatörler deprem enerjisini sönümleyerek binaların hasar görmesini engelliyor!..İşte ayrıntılar...

"Enerjiyi sönümleyerek binanın daha az hareket etmesini sağlıyor"

Erten, depremler sırasında kuvvetli yer hareketi olduğunu ve büyük enerjilerin ortaya çıktığını söyledi.

Ortaya çıkan enerjinin sönümlenmesinin doğrudan binanın yapısıyla ilgili olduğunu anlatan Erten, şöyle devam etti:

"Biz binaların depremde özellikle hareket etmesini böylelikle yerin enerjisini sönümlemesini istiyoruz. Bu enerji sönümlemesi binanın hareketiyle ilgili. Bu hareket çok fazla olduğunda hem binanın içindeki kullanıcının konforunu bozuyor hem de bir süre sonra binanın hasar almasına neden oluyor. Sismik izolatörler burada devreye giriyor. İki tür izolatörler kullanımı var. Birincisi temelden kolonların altına konarak izolatör kullanılması ikincisi ise kolonları keserek sonradan izolatör yerleştirilmesi. Temelden inşa edildiğinde kullanılan sismik izolatörler deprem anında yer hareketinin tam tersi yönde binayı hareket ettirir. 7-8 büyüklüğündeki bir depremi 3-4 büyüklüğündeki bir deprem yaşanıyor gibi hissedilmesini sağlar. Enerjiyi sönümleyerek binanın daha az hareket etmesini sağlıyor ve bina hasarsız ya da daha az hasarla depremi atlatıyor."

"Can kayıplarının önlenmesi için sismik izolatörler yaygın kullanılmalı"

Erten, deprem riski yüksek bölgelerdeki önemli kamu binalarında sismik izolatör kullanımının artırılması gerektiğini vurguladı. Özellikle afet sonrasında kullanılacak olan binalarda sismik izolatör kullanımının hayati öneme sahip olduğunu belirten Erten, Sağlık Bakanlığı yönergesine göre 1. ve 2. deprem bölgelerindeki 100 yatak ve üzeri hastanelerde sismik izolatör kullanımının zorunlu olduğunu ifade etti. Son dönemlerde daha önce deprem yaşanmayan kentlerde bile depremler oluşmaya başladığını ve ölü fayların diri fay olmaya başladığını söyleyen Erten, şu cümleleri kurdu:

"Bu depremden sonra daha önce sarsıntı yaşanmayan kentlerde depremler olmaya başladı. Ölü faylar diri fay olmaya başladı. Yönetmeliklerde bazı değişikliklere gidilerek sadece 1. ve 2. deprem bölgelerinde değil çevre illeri de değerlendirerek daha az yatak kapasiteli hastanelerde ve diğer kamu binalarında sismik izolatör kullanılabilir."

Sismik izolatörlerin belli bir maliyeti olduğunu hatırlatan Erten, "Deprem sonrasında yapının aldığı hasar ve can kaybı göz önüne alındığında söz konusu maliyet kıyaslanamaz. Can kayıplarının önlenmesi ve yapıların ayakta kalması açısından sismik izolatörler yaygın şekilde kullanılmalı." dedi.