Tapu iptal davasında ihtiyati tedbir!

Taşınır ve taşınmaz mallar üzerine koyulabilen ihtiyati tedbir ile, karşı tarafça dava konusu mal varlığının dava süresince üçüncü bir kişiye devri önleniyor. Peki, tapu iptal davasında ihtiyati tedbir koyulabilir mi?

Tapu iptal davasında ihtiyati tedbir!

Taşınır ve taşınmaz mallar üzerine koyulabilen ihtiyati tedbir ile, karşı tarafça dava konusu mal varlığının dava süresince üçüncü bir kişiye devri önleniyor.

Mahkeme, tedbire konu olan mal veya hakkın muhafaza altına alınması veya bir yediemine tevdii ya da bir şeyin yapılması veya yapılmaması gibi, sakıncayı ortadan kaldıracak veya zararı engelleyecek her türlü tedbire karar verebilir. 

Peki, tapu iptal davasında ihtiyati tedbir koyulabilir mi? Tapu iptal davasında ihtiyati tedbir nasıl koyulur?

Alacaklı, tapu iptal dava sürecinde taşınmazlar üzerine ihtiyatı tedbir koyabiliyor. Tedbir İsteyenin Haklılığı Konusunda Kuvvetle Muhtemel Yaklaşık Kanaatin Yeterli Olacağına İlişkin Yargıtay Kararı örneği ise şu şekilde;

T.C.

YARGITAY

1. HUKUK DAİRESİ

E. 2012/436

K. 2012/7

T. 10.1.2012

• İHTİYATİ TEDBİR İSTEĞİNİN REDDİNE DAİR VERİLEN KARARIN TEMYİZ EDİLMESİ (Reddi veya İtiraz Üzerine Verilen Karara Karşı Kanun Yolunun Açık Olduğu - Öncelikle İncelenip Kesin Olarak Karara Bağlanacağı)

• DERDEST DAVADA İHTİYATİ TEDBİR İSTEĞİNİN REDDİNİN TEMYİZ EDİLDİĞİ (Muris Muvazaası Hukuksal Nedenine Dayalı Tapu İptali İle Tescili Davasında Redde İlişkin Kararın Temyiz Edilebileceği)

• İHTİYATİ TEDBİR (Tedbir İsteyenin Haklılığı Konusunda Kuvvetle Muhtemel Yaklaşık Kanaatin Yeterli Olacağı - Davacının Derdest Olan Muris Muvaazası Hukuksal Nedenine Dayalı Tapu İptali İle Tescili Davasındaki İhtiyati Tedbir Talebinin Reddedilemeyeceği)

• MURİS MUVAAZASI HUKUKSAL NEDENİNE DAYALI TAPU İPTALİ İLE TESCİL (Derdest Davada İhtiyati Tedbir Kararının Reddine İlişkin Kararın Temyiz Edilebileceği - Davacının İddiasında Haklılığını İspat Konusunda Delillere Dayandığı)

ÖZET : Dava derdest olup, muris muvaazası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tesciline ilişkindir. Davacı temlike konu taşınmazın tapuda kayıtlı tüm hususiyetlerini bildirerek, davalının yargılama sırasında taşınmazın üçüncü kişilere satılması, devir veya temlikinin önlenmesi bakımından tedbir kararı konulmasını istemiştir. İhtiyati tedbir isteğinin reddine dair verilen veya itiraz üzerine verilen karara karşı kanun yolu açılmıştır ve öncelikle incelenip, kesin olarak karara bağlanmalıdır.

İhtiyati tedbir kararının kabul edilebilmesi bakımından tedbir isteyenin haklılığı konusunda tam kanaat değil, kuvvetle muhtemel yaklaşık bir kanaatin yeterli olacağı öngörülmüşdür. Davacının iddiasında haklılığını ispat konusunda "tapu ve nüfus kaydı, mirasçılık belgesi, tanık beyanları, keşif, bilirkişi, yemin... gibi" delillere dayanıldığı dava dilekçesiyle sabittir. İhtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin kararının doğru ve yasal olduğu söylenemez.

Muris muvaazası hukuksal nedenine dayanarak tapu iptal ve tescili ile ihtiyati tedbir isteğini içeren dava dilekçesiyle açılan ve derdest olduğu anlaşılan 04.11.2011 tarihli davada yerel mahkemece ihtiyati tedbir talebinin reddine dair 11.11.2011 tarih ve 2011/518 esas sayılı karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle evrak tetkik edildi, temyiz isteğinin süresinde yapıldığı görüldü, gereği düşünüldü:

KARAR : Hemen belirtilmelidir ki, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren ve 1086 sayılı HUMK'nu iptal eden 6100 sayılı HMK'nın da 1086 sayılı Yasanın 101 ve takip eden maddelerindeki ihtiyati tedbirle ilgili öngörülen düzenlemelerden ayrılacak değişik hükümlere yer verilmiştir. Bunlardan bir tanesi ihtiyati tedbir isteğinin reddine dair verilen veya itiraz üzerine verilen karara karşı kanun yolunun açılmış olması, öncelikle incelenip, kesin olarak karara bağlanmasıdır.(6100 sayılı HMK. 391/3 Md.)

Bilindiği ve öğretide de kabul edildiği üzere ihtiyati tedbir "...kesin hükme kadar devam eden yargılama boyunca, davacı veya davalının (dava konusu ile ilgili olarak) hukuki durumunda meydana gelebilecek zararlara karşı öngörülmüş geçici nitelikte, geniş veya sınırlı olabilen hukuki korumadır." şeklinde tarif edilmiştir. (Medeni Usul Hukuku 12.Baskı Sh.714-Prof. Dr. Hakan Pekcantez, Prof. Dr. Oğuz Atalay, Prof. Dr. Muhammet Özeker) Anılan tariften de anlaşılacağı üzere ihtiyati tedbir diğer fonksiyonları yanında davanın devamı sırasında ve verilecek hükmün kesinleşmesine kadar olan süreç içerisinde dava konusu şey üzerinde yeni bir takım ihtilafların çıkmasını da önleyici niteliği itibariyle geçici bir hukuki korumadır.

Nitekim 6100 sayılı HMK'nın onuncu kısmının birinci bölümünde düzenlenen ihtiyati tedbir müessesesi 389.madde başlığında "geçici hukuki korumalar" olarak vasıflandırılmış ve aynı maddenin birinci fıkrasında "mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından yada tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir" şeklinde şartları belirtildikten sonra takip eden maddelerde bu konudaki talep verilecek karar ve içereceği hususlar, teminat, kararın uygulanması... ... gibi sair hususlar da duraksamaya yer bırakmayacak şekilde takip edilmesi ve yapılması gerekli usul ve prosodür vazedilmiştir.

Anılan yasal düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında; davacı dava dilekçesinde murisin yapmış olduğu temliki tasarrufun mirasçıdan mal kaçırmak amacı ile gerçekleştirildiğini iddia ederek temlike konu taşınmazın tapuda kayıtlı olduğu il, ilçe, ada, parsel sokak adı gibi belirgin tüm hususiyetlerini bildirerek, davalının yargılama sırasında taşınmazın üçüncü kişilere satılması, devir veya temlikinin önlenmesi bakımından tedbir kararı konulması isteğini açıklamıştır. O halde, isteğin taşınmazın sicil kaydına ahara devrinin önlenmesi yönünden davalı olduğu bildirilerek el değiştirmesinin önlenmesi bakımından geçici hukuki koruma niteliğindeki ihtiyati tedbir kararı konulmasından ibaret olduğu sabittir.

Diğer taraftan, ihtiyati tedbir kararının kabul edilebilmesi bakımından yasanın 390/3. maddesi hükmünde ihtiyati tedbir isteyenin haklılığı konusunda tam kanaat değil, kuvvetle muhtemel yaklaşık bir kanaatin yeterli olacağı öngörülmüş olup, Yasanın hükümet gerekçesinde de belirtildiği üzere yaklaşık ispat durumunda "...hakim o iddianın ağırlıklı ihtimal olarak doğru olduğunu kabul etmekle birlikte zayıf bir ihtimalde olsa aksinin mümkün olduğu ihtimalini gözardı edemez... bu sebepledir ki haksız olma ihtimali de dikkate alınarak talepte bulunandan teminat alınması..." hükme bağlanmıştır.

Esasen, davacının iddiasında haklılığını ispat konusunda "tapu ve nüfus kaydı, mirasçılık belgesi, tanık beyanları, keşif, bilirkişi, yemin... gibi" delillere dayanıldığı dava dilekçesiyle sabittir.

Öyleyse, yerel mahkemenin ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin kararının doğru ve yasal olduğu söylenemez.

SONUÇ : Hal böyle olunca, davacının temyiz talebi yerindedir. Kabulü ile yerel mahkemenin kararının HMK'nın geçici 3/2 maddesi hükmü aracılığı ile 1086 sayılı HUMK.'nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 10.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Alacaklıdan mal kaçırma tasarrufun iptali!

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com