Tapu ve Kadastro Harçları kanunu!
Tapu ve Kadastro Harçları ile ilgili yasal esaslar 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamında açıklanıyor. Tapu ve Kadastro Harçları kanununda, harç oranları ile harcın ödenmesine ilişkin hükümler yer alıyor...
Tapu ve Kadastro Harçları kanunu!
Tapu ve Kadastro Harçları ile ilgili yasal esaslar 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamında açıklanıyor. Tapu ve Kadastro Harçları kanununda, harç oranları ile harcın ödenmesine ilişkin hükümler yer alıyor.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Tapu ve Kadastro Harçları
BİRİNCİ BÖLÜM
Mükellefiyet
Mevzu
Madde 57-
Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir.
Madde 58-
(2588 sayılı Kanunun 9'uncu maddesiyle değişen fıkra) Tapu ve kadastro harçlarını kanuna ekli tarifede belirtilen kişiler; tarifede belirtilmeyen işlemlerde, taraflar aksini kararlaştırmamış ise, aşağıda yazılı kişiler ödemekle mükelleftir.
a) Mülkiyet ve mülkiyetten gayrı ayni hakları iktisap edenler (İktisap eden kişiler birden fazla ise harçları hisseleri oranınca öderler).
b) İpotek tesisinde ipoteği tesis edenler,
c) Kadastro işlerinde adlarına tescil yapılanlar,
d) Miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı adına tescilinde, çıplak mülkiyet sahibi olanlar,
e) Rücularda rücu eden taraf,
f) Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar.
İKİNCİ BÖLÜM
İstisnalar
Harçtan Müstesna Tutulan İşlemler
Madde 59-
(2588 sayılı Kanunun 10'uncu maddesiyle değişen madde) Aşağıdaki yazılı işlemler harçtan müstesnadır.
a) (5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (b) bendiyle değişen ibare, Yürürlük: 06.06.2008)Genel ve özel bütçeli idarelerle(*), il özel idareleri, belediyeler ve köylerin iktisap edecekleri gayrimenkullerin vesair ayni hakların tescili, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri,
b) Kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleriyle bu dernek ve vakıflara ait tesislerin ve bu tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri,
c) İlgililerin kusurları olmaksızın tapu ve kadastro idareleri tarafından yapılacak hataların tashihleri,
d) Mahkemeler, icra ve iflas daireleri ve diğer resmi dairelerce istenecek kayıt ve belge suretleri,
e) Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlerin diplomatik veya konsolosluk ihtiyaçları için iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri,
f) Arkeolojik araştırmalar için yapılan iktisaplar ile ilgili tescil, şerh ve terkinler (Bu istisna hükmünün uygulanması şartları Milli Eğitim Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca tespit ve Resmi Gazete ile ilan olunur),
g) 7269 sayılı kanuna göre yaptırılacak meskenlere, 4753 sayılı kanuna göre yapılan iktisaplara ve 3202 sayılı kanun uyarınca T.C. Ziraat Bankası kredilerinden istifade suretiyle yapılmış bulunan hayvan barınak yerlerine ilişkin tescil, şerh ve terkinler,
h) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetlerin vukubulduğu bölgelerde (Bu bölgeler Maliye ve İmar ve İskan Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur) bu afetlerin vukubulduğu yılı izleyen yıldan itibaren en çok beş yıl içinde arsa üzerine inşa veya binaya ilave suretiyle meydana getirilen binalar, bağımsız bölümler veya katlar için yapılan tescil, şerh ve terkinler,
i) Tersane yapımı için Devlet Planlama Teşkilatınca verilmiş Teşvik Belgesini haiz tüzel kişilerce bu maksatla iktisap edilen gayrimenkuller ve bu yerlerde inşa veya binaya ilave suretiyle meydana getirilen binalar için yapılan tescil, şerh ve terkinler,
j) a, e ve f bentlerinde belirtilen şekilde iktisap olunan gayrimenkullerin herhangi bir şekilde başkalarına devir ve ferağı.
k) (3239 sayılı Kanunun 91'inci maddesiyle eklenen bent) Beden Terbiyesi Teşkilatına dahil derneklerin münhasıran sporla uğraşmak üzere kurulan anonim şirketlere sermaye olarak koydukları gayrimenkuller ile bu şirketlere devrettikleri gayrimenkullerle ilgili devir ve iktisap işlemleri.
l) (4962 sayılı Kanunun 13' üncü maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 07.08.2003)2985 sayılı Toplu Konut Kanununa 10.5.1990 tarihli ve 3645 sayılı Kanunla eklenen (5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (b) bendiyle değişen ibare, Yürürlük: 06.06.2008)ek 2 inci(**) maddesi kapsamında kullandırılacak kredilerle ilgili ipotekler ile bu konutların hak sahipleri adına tapuya tescili.
m) (5226 sayılı Kanunun 20'nci maddesiyle eklenen bentYürürlülük; 27.07.2004)2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının devir ve iktisabına ilişkin işlemler.
n) (5281 sayılı Kanunun 9'unci maddesiyle eklenen bent. Yürürlülük; 31.12.2004) Organize sanayi, endüstri veya teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri.
Yukarıda yer alan istisnalara ilave olarak özel kanunlarda yer alan muafiyet ve istisnalara ilişkin hükümler saklıdır.
o) (5582 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 06.03.2007)Konut finansmanı kuruluşları ve ipotek finansmanı kuruluşları tarafından 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek işlemleri,
p) (5582 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 06.03.2007) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devri,
r) (5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (b) bendiyle kaldırılmıştır. Yürürlük: 06.06.2008)(***)
(*) (5766 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) Genel ve katma bütçeli dairelerle
(**) (5766 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli)ek 1 inci
(***) (5766 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki şekli) (5582 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 06.03.2007) Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından konut satışları nedeniyle tesis olunacak ipotek işlemleri.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Harç Alma Ölçüleri ve Nisbetleri
Harç Alma Ölçüleri
Madde 60-
Tapu ve kadastro harçları, (4) sayılı tarifede yazılı işlemlerden, işlemlerin nevi ve mahiyetine göre, değer esası üzerinden nispi veya maktu olarak alınır.
Değer Esası
Madde 61-
Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (4) sayılı tarifede yazılı değerler esastır.
İpotekli Gayrimenkuller
Madde 62-
Rehin ile takyid edilmiş bir gayrimenkulün bağışlanmasında, bağışlama yapıldığı anda bakiye kalan rehinli borç miktarı gayrimenkulün mukayyet kıymetinden indirilir.
Kayıtlı Değer, Emlâk Vergisi Değeri
Madde 63-
(4751 sayılı Kanunun 5 nci maddesiyle değişen madde Yürürlük: 9.4.2002 Geçerlilik: 1.1.2002) Bu Kanunda sözü edilen "kayıtlı değer" veya "emlâk vergisi değeri" deyimi; 1319 sayılı Emlâk Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre belirlenen vergi değerini ifade eder.
(5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (c) bendiyle değişen fıkra, Yürürlük: 06.06.2008) Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır.(***)
(5838 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle eklenen fıkra, Yürürlük: 28.02.2009) Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında harç, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanır.
(5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (c) bendiyle değişen fıkra, Yürürlük: 06.06.2008)Tapuda yapılan işlemden sonra, emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde, aradaki farka isabet eden harç ikmalen veya re'sen tarh edilir. Bu suretle tarh edilecek tapu ve kadastro harcı için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan vergi ziyaı cezası % 25 nispetinde uygulanır. Takdir komisyonu kararlarına istinaden bu fıkra uyarınca tarhiyat yapılamaz.(****)
Harcın hesabında(5281 sayılı Kanunun 43'üncü maddesiyle değişen miktar) 10 Yeni Türk Lirası'na kadar olan matrah kesirleri dikkate alınmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir.(*)
3824 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle eklenen fıkralar (4369 sayılı Kanunun 82/9-a maddesiyle kaldırılmıştır. Yürürlük: 29.7.1998).(**)
Bu maddeyle ilgili, 4706 Sayılı Kanuna bakınız.
Harcın Nispeti
Madde 64-
Tapu ve kadastro harçları (4) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır.
Muhtelif işlemler aynı zamanda yapılırsa her işlem ayrı ayrı harca tabidir. Şu kadar ki ifrazen yapılan taksimlerde bu fıkra hükmü uygulanmaz.
Çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harçların hesabında, kayıtlı değerin üçte biri çıplak mülkiyete, üçte ikisi de intifa hakkına ayrılır.
Tashih Harcı
Madde 65-
Tapu Sicilinde kayıtlı arsa ve arazi üzerinde yeniden inşa olunacak bina ve sair tesislerin tescilinde veya her nevi vasıf değişikliklerinde tashih harcı alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Harcın Ödenmesi
Ödeme Usulü
Madde 66-
Tapu ve kadastro harçları, makbuz karşılığında ödenir. Bunun şeklini Maliye Bakanlığı düzenlemeye yetkilidir.
Ödeme Yeri
Madde 67-
(2588 sayılı Kanunun 11'inci maddesiyle değişen madde)Tapu ve kadastro harçları, işlemin yapıldığı yerin vergi dairesine ödenir. Maliye Bakanlığınca yetki verilmesi halinde ilgili kuruluşlar tarafından da tahsil olunabilir.
Kadastro ve Tapulama Harçlarında Ödeme Zamanı
Madde 68-
(3239 sayılı Kanunun 92'nci maddesiyle değişen madde)Kadastro ve tapulama harçları tahakkukundan itibaren (İhtilaflı işlerde hükmün kesinleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ) bir sene içinde ödenir.
İştirak halindeki mülkiyetlerde tahakkuk ettirilen harcın tamamı, diğer şeriklere rücu hakkı mahfuz kalmak şartıyla, o gayrimenkule fiilen zilyed bulunan şerikten ve birden ziyade şerik fiilen zilyed bulunuyorsa bunlardan herhangi birinden tahsil olunur.
Ancak, kadastro ve tapulaması yapılan gayrimenkul bu süre içinde tedavül ederse, harç yeni malik adına yapılacak tescilden önce ödenir.
Tapulama Kanununun 71 inci maddesi hükmü mahfuzdur.
Harcın Teminatı
Madde 69-
Tapulama Kanununa göre tahakkuk etmiş olup, tapu kütüğünde kayıtlı bulunan gayrimenkuller, kadastro harçlarında harcın teminatıdır ve maliki değiştiği takdirde yeni malikten dahi tahsil olunur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Gönderilecek Listeler ve Sorumluluk
Mukerrer Madde 69-
(2588 sayılı Kanunun 12'nci maddesiyle eklenen madde) Tapu ve kadastro idareleri, devredenin ve iktisap edenin adı ve adresi ile gayrimenkulün harca esas tutulan değerini ve vasıflarını noterler de düzenledikleri veya tasdik ettikleri gayrimenkullerin zilyetlik devir sözleşmelerinin birer örneğini şekli ve muhtevası Maliye Bakanlığınca tespit edilecek listelerle birlikte işlemin yapıldığı tarihi izleyen ay başından itibaren engeç 15 gün içinde ilgili vergi dairesine bildirmekle mükelleftirler.
Bu kanuna göre bildirme mecburiyetini yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 150'nci maddesinin 1, 2 ve 3'üncü bentlerinde yazılı olanlar için uygulanan ceza hükmolunur.
(3239 sayılı Kanunun 93'üncü maddesiyle değişen fıkra) Belediyeler ve Bayındırlık ve İskân Bakanlığının ilgili memurları arsa, arazi veya bina üzerine yeniden inşa edilen binalarla ilgili yapı kullanma izni (iskân belgesini) vermeden önce, vergi dairesine gerekli harcın ödendiğini gösterir belgeleri talep etmeye mecburdurlar.
Akdin Daire Dışında Yapılması
Madde 70-
(3239 sayılı Kanunun 94'üncü maddesiyle değişen fıkra) Tapu memurlarının istek üzerine bir hakkı tesis, tadil veya terkin gibi tapu işlemleri için daire dışına gitmeleri halinde birinci derecede Devlet memurunun aldığı geçici görev yolluğunun 2/3'ü tazminat olarak emaneten mal sandığına yatırılır. Görevin tamamlanmasından sonra bu miktarın yarısı Hazineye gelir kaydedilir. Diğer yarısı tazminat olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce hazırlanacak yönetmelikte belirtilen esaslara göre ilgili memurlar arasında dağıtılır. İstenen yere gidilmekten vazgeçilirse emaneten alınan para ilgilisine geri verilir. Mutad ulaştırma aracının sağlanması iş sahiplerine aittir.
İfraz, taksim, yüzölçümü gibi işler için harice gidildiği takdirde, ilgili memurlara Harcırah Kanunu hükümleri gereğince yollukları verilir.