Tapusu alınmamış evlerin emlak vergisi ne olacak?

Şükrü Kızılot Hürriyet'teki köşesinde "Tapusu olmayan evlerin vergisi" adlı yazıyı kaleme aldı...

Okurlarımızca merak edilen bir durum da sözleşme ile alınan evlerle ilgili. Proje aşamasında ya da inşaat devam ederken, ev alan onbinlerce kişi var. İnşaat firması ile bir sözleşme yapılmış, gereken ödeme yapılmış ancak ev bitmediği için henüz tapusu alınmamış.

Bu durumda emlak vergisi ne olacak?

Ev tapusu olmayanlar için, iki olasılık var. Her ikisini de açıklayalım.

1- Kat İrtifaklı Arsa Tapusu

İnşaat firmasının, bina inşaatının devam etmesi nedeniyle, daire ya da dükkan tapusu vermesi hukuken mümkün değildir. Bu durumda, alıcıya “Kat irtifaklı arsa tapusu” verilmektedir.
Tapuda, örneğin “6 no.lu dairenin kat irtifakı” şeklinde bir bilgi bulunmakta ancak verilen tapu “arsa tapusu” olmaktadır. Bu durumda, “bina vergisi” değil “arsa vergisi” ödenmesi sözkonusu olacak. Elinde, kat irtifaklı arsa tapusu olan alıcı, ilgili belediyeye, tapuyu aldığı yılın sonuna kadar, emlak vergisi bildiriminde bulunacak. İzleyen yıldan itibaren de “arsa vergisi” ödeyecek. Hemen belirtelim, ödenecek olan arsa vergisi, kendi arsa payına isabet eden vergi olacak.
Yıl sonuna üç aydan daha az süre kala tapuyu alanlar ise, “üç ay içinde” ilgili belediyeye bildirimde bulunacaklar.

2- Hiç Tapu Almayanlar

İnşaat firmasından, inşaat devam ederken ev alanlara, arsa tapusu verilmeyenlerin emlak vergisinin nasıl ödeneceği de merak edilen konular arasında.
Bu gibi durumlarda, arsanın maliki kim ise, emlak vergisini de o ödeyecek. Örneğin, üzerine inşaat yapılan arsa, inşaat firmasına ait ise emlak vergisini de inşaat firması ödeyecek.
İnşaat firması, üzerine inşaat yaptığı arsayı, daire karşılığında yapıyor olabilir. Bu durumda, tapu arsa sahibi üzerinde ise yani inşaat firmasına devri yapılmamışsa, emlak vergisini arsa sahibi ödeyecek.
Bu gibi durumlarda, mükellef “arsa sahibi” olmakta ancak, emlak vergisini onun adına inşaat firması (aralarındaki sözleşmeye dayanarak) ödemektedir.

KOOPERATİF ORTAKLARI

Ülkemizde, kooperatif üyesi, yüzbinlerce vatandaş var.
Bunların bir kısmı, kooperatif devam ederken ya da evler tamamlanıp teslim edildiğinde, emlak vergisinin nasıl ödeneceğini merak ediyorlar.

Her ikisini de açıklayalım.

1- Kooperatif İnşaatı Devam Ederken Emlak Vergisi

Bu durumda, emlak vergisini “arsa vergisi” olarak, kooperatif tüzel kişiliği ödeyecek. Üyelerden, emlak vergisi olarak, ayrı bir para istemeyecek. Ödeme, kooperatifin normal aidatlarından karşılanacak.

2- Kooperatif İnşaatı Bittiğinde Emlak Vergisi

Kooperatifin, konutları kura ile dağıtıp, evlerin tapusunu vermesiyle birlikte, kooperatif üyesi, evinin hukuki maliki olacak. Tapuyu aldığı yılın sonuna kadar, ilgili belediyeye emlak vergisi bildirimi verecek. İzleyen yıldan itibaren de emlak vergisi ödeyecek.

3- Kooperatif Üyesinin Ölmesi

Bu durumda, mirasçıların vereceği “veraset ve intikal vergisi” beyannamesinde, kooperatif hissesini de beyan etmeleri gerekiyor. Kooperatif hissesinin bildirilecek değeri, “ölüm tarihine kadar ödenen aidatların toplamı” olacak.

ÖLEN KİŞİYE AİT EV

Mirasçıların, ölen kişiden örneğin babalarından kendilerine intikal eden evle ilgili olarak, veraset ve intikal vergisi beyannamesi vermeleri gerekiyor.
Bu vergi ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirdikten sonra, vergi dairesinden alacakları yazı, veraset ilamı, nüfus cüzdanı, fotoğraf vs. ile birlikte, tapuya başvurmaları gerekiyor.
Hemen ardından, miras kalan evin, kendi adlarına (hissesi oranında) tapusunu alabilirler (Daha önce, mirasçı adına tapu verilirken binde 9 harç alınıyordu. 5831 sayılı Yasa ile 27 Ocak 2009 tarihinden itibaren, bu harç kaldırıldı). Ardından da emlak vergisi yükümlülüklerini yerine getirirler.
Hürriyet/Şükrü KIZILOT