Tarihi Avrat Taşı iki bina arasında yok oluyor!
Fatih'te bulunan 'Avrat Taşı' isimli eser yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Üç katlı iki binanın arasında sıkışan tarihi yapı bakımsızlık nedeniyle neredeyse tamamen aşındı.
İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan 'Avrat Taşı' isimli eser günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Hürriyet'te yer alan habere göre; 5. yüzyılda Doğu Roma İmparatoru Arkadios döneminde çıkan bir isyanın bastırılması üzerine, zaferi taçlandırmak için dikilen eser, iki bina arasında kalmış durumda ve üzerinde yer alan motiflerde ise derin çatlaklar oluşuyor.
Cerrahpaşa'da Haseki Kadın Sokağı’nda bulunan yapı üç katlı iki binanın arasında sıkıştı. Sütunun önü demir korkulukla kapatılmış, ancak üzerindeki motifler bakımsızlık nedeniyle neredeyse tamamen aşınmış ve taş yapıda derin çatlaklar bulunuyor.
İki bina arasındaki 16 asırlık tarih
Tarihi sütunun olduğu sokakta ikamet eden Hamza Vatandaş, "Burası daha evvel çöplük olarak kullanılan, senelerdir bakımsız olan bir yer. 10-15 kafile her sene buraya ziyarete geliyor. Avrupalılar bizden çok daha fazla önem veriyor. Senede bir sefer Türklerin geldiği ve sorduğu, onun haricinde gelenlerin yüzde 80’i, yüzde 90’ının yabancıların olduğu bakımsız bir yer. Bence artık Anıtlar Kurulu’nun burayı muhafaza altına alması lazım. Cam kaplamaya alınabilir. Zamanla üzerindeki motifler kayboldu. Senelerdir bakımsız olunca bütün motifler yağmurdan zarar gördü, görünmüyor. Bu çarpık kentleşmenin bir örneği. Kimse bilincinde değildi ki oraya bir iş yeri yapılsın, bir ev yapılsın diye müsaade etsinler. Bu gibi eserler dünyanın neresinde olursa olsun muhafaza altına alınırdı. Biz de yıkmadıklarına, bina yapmadıklarına şükredelim" ifadelerini kullandı.
"ÇOK BÜYÜK BİR KAYIP"
50 yıl boyunca bu sokakta yaşadığını anlatan Selma Karaca ise, "Aslında yakın okulların öğrencilerinin kesinlikle çevresindeki tarihsel kalıntıları çok iyi bilmeleri gerekiyor ki korusunlar. Korumaya daha küçüklükten başlanması gerekiyor. Bu eserlerin kapatılmasına ben çok üzülüyorum. 50 yıldır buradayım, aynı semtteyim. Çeşmeler, binaların altından çıkan kümbetler, neler oldu? Ben şahsen üzülüyorum. Yurtdışına bakıyorum, ufacık tarihi eserleri koruyorlar. Bizim kökümüz çok daha fazla, İstanbul ve Fatih çok daha güzel bir yer. Böyle bir yeri değerlendirememek çok büyük bir ziyan, çok büyük bir kayıp. Öyle motifler var ki, bir sürü yaşanmışlık var aslında. Ben burası neden korunmadı, anlayamadım. Böyle iki tane bina arasında kaldı. Birkaç kere sordum, ‘arkasında ne var acaba’ diye çok merak ettim. Arkada bir fırının başka bölümleri var. Ben taşın zedelenmeyeceğini düşünüyordum, aslında her şey bir damlayla bile zedeleniyor. Kim bilir neler eridi?" şeklinde konuştu.
ARKADİOS SÜTUNU
Arkadios Sütunu (Avrat Taşı), Roma İmparatorluğu'nda 5. yüzyılda İmparator Arkadios'un devrinde çıkan Got isyanının bastırılması şerefine İstanbul'da dikildi, sütunun üstünde kabartmalar bulunuyor. Sütun, Haseki Hürrem Camisi'nin yanında yer alan alanda Arkadios Forumu'nun ortasında yapıldı. Uzunluğu çeşitli kaynaklarda 47 metre, 50,4 metre, 46,09 metre oldu. Bu ölçü hem Kontantianpolis'teki hem de Roma'daki benzer sütunlardan daha uzun. Günümüze sadece sütun tabanı, kaidesi ve gövdesinin en alttaki bandının bir kısmını içeren 11 metrelik bölüme sahip. Arkadios sütunu, tarihçi Teofanis'e göre MÖ 403/404 yıllarında inşa edildiği, sütunun tamamlanmasının ise II. Theodosios devrinde olduğu, sütunun üzerine Arkadios'un heykelinin konulması ile 421 yılının Temmuz ayında bir tören düzenlendiği kaydediliyor. Üzerindeki heykelin 542 ve 550 yıllarındaki depremlerde zarar gördüğü; 26 Ekim 740 yılında yaşanan depremde ise devrilip bir daha yerine konamadığı belirtiliyor. Osmanlı döneminde kadın esirlerin satıldığı Avrat Pazarı'nın ortasında kalan ve Avrat Taşı adıyla da anılan sütun, 1711'de onarılamayacak oranda hasarlı olması ve devrilme tehlikesi nedeniyle kaidesi dışında yıktırıldı.
