Tarihi Malatya evleri restore ediliyor!

Malatya Valiliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığı, kent merkezinde, ilçelerinde ve beldelerdeki cumbalı ve kerpiçten olan tarihi Malatya evlerini restore ediyor. Tarihi Malatya evlerinin, Safranbolu evlerine rakip olması hedefleniyor

         Restorasyonu tamamlandıktan sonra turizme açılacak olan tarihi Malatya
 evlerinin, özellikle de Gündüzbey beldesinde bulunan evlerin, Safranbolu evlerine
 rakip olması hedefleniyor.

         Malatya Valisi Ulvi Saran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, il genelinde
 100-150 yıllık mazisi olan ve bulunduğu dönemin sosyal hayatı ile sivil
 mimarisinin özelliğini taşıyan bazı sokaklar bulunduğunu söyledi.

         Son yıllarda yaşanan hızlı kentleşme nedeni ile kent merkezindeki bazı
 tarihi Malatya evlerinin betonlaşma karşısında ayakta kalmakta zorlandığını
 belirten Saran, bu nedenle kent merkezinde bu konakların ve evlerin az sayıda
 olduğunu ve beton yapılar arasında kaldığını anlattı.

         Malatya merkezinde hali hazırda karşılıklı iki taraftan da tarihi evlerin
 eksiksiz olarak bulunduğu bir sokağı bulmanın zor olduğunu ifade eden Saran, buna
 karşılık bazı semtlerde, belde ve ilçelerde bu yapıların daha yoğun olduğunu ve
 betonlaşma karşısında dimdik ayakta durabildiğini kaydetti.

         Vali Saran, şu bilgiyi verdi:
         "Malatyaya geldiğimden beri kurtarabildiğimiz tarihi Malatya evlerini
 ihya etmek amacı ile çalışıyoruz. Kent merkezinde Sinema Caddesindeki
 Beşkonaklar var. Yan yana 5 tane yapı. Bunların restorasyonu tamamlanmış durumda.
 Onun tam karşısında olmayıp belli bir mesafe ötesinde sokağın karşı tarafında
 başka yapılar var. Bu yapıları da ele aldık. Bu konakları da restore etmek üzere
 çalışmalarımızı başlattık. Müstakil konak tarzında olmayıp eski Malatya evlerinin
 önemli ölçüde bozulmadan ama eski bir vaziyette bir arada bulunduğu bölgelerde
 sokak sağlıklaştırması yapıyoruz. Özellikle Konak Mahallesinde, Bostanbaşında,
 Çilesizde bu yapıları görebiliyoruz. Yeşilyurt ilçesinde ve Gündüzbey beldesinde
 de ciddi ölçüde bozulmadan kalan eski Malatya evlerinin bulunduğu sokaklar var.
 Şimdi bunların yoğun bulunduğu noktalarda sokak sağlıklaştırması projesi
 gerçekleştiriyoruz."

         Hemen hemen her beldede ve ilçede korunabilen ve koruma altına alınabilen
 bir sokağı güzelleştirmek ve sağlıklaştırmak istediklerine değinen Saran,
 "Sağlıklaştırdığımız sokaktaki yapıların tamiratını sağlayarak, cephelerini eski
 dokularına uygun bir şekilde restore ederek ihya edeceğiz. Böylece eski sosyal
 yapının yaşandığı bu bölgeleri turizme kazandırmış olacağız" dedi.

         Battalgazi ilçesinde bir sokakta sağlıklaştırma çalışmasını
 tamamladıklarını kaydeden Saran, "Bu yıl bu çalışmaya Yeşilyurtta ve Balaban
 beldesinde devam ediyoruz" diye konuştu.

         Yakında, Gündüzbey beldesinde de sokak sağlıklaştırmasına
 başlayacaklarına işaret eden Saran, şunları aktardı:
         "En geniş geleneksel Malatya evlerinin bulunduğu bölge Gündüzbey. Burada
 geleneksel evlerden oluşan bir kaç sokak var. Bu yıl burada restorasyon
 çalışmalarına başlayacağız. Darendede kısa bir sokak var. Balaban beldesinde
 restorasyon çalışmalarına başladık. Polatta ve Konakta yapacağız. Bir de, hemen
 Aslantepe Ören Yerinin girişinde kısa bir sokak var. Orayı da elden geldiği
 kadar eski yapı özelliklerine kavuşturmak sureti ile sokak sağlıklaştırma
 çalışmasına devam edeceğiz."

         -GÜNDÜZBEY EVLERİ-

         Malatyanın geleneksel evler konusunda Safranbolu kadar iddialı olup
 olmayacağı konusuna da açıklık getiren Saran, "(Artık Gündüzbey evleri var),
 diyebiliriz. Safranboluda yoğun ve derli toplu bir şekilde bulunuyor tarihi
 evler. Ona yakın bir şekilde eski Malatya evlerinin bir arada bulunduğu yer
 Gündüzbey. Gündüzbey beldemizde şükür bunlar yıkılmamış. Gündüzbey Belediyesi ile
 temaslarımız sürüyor. Bunları bütün malzemelerde baştan aşağı yenileyip,
 özellikle ön cephelerini ve oradaki sokak nizamını elden geçirerek
 sağlıklaştıracağız. Hatta özellikli, nitelikli, konak tarzı olanları içli dışlı
 olarak elden geçireceğiz" ifadesini kullandı.

         "Gündüzbey çok çarpıcı bir ziyaret yeri olabilir" diyen Saran,
 Yeşilyurttaki sokak sağlıklaştırma çalışmasının bu yıl biteceğini, her beldede
 ve ilçede bir sokağı aslına uygun bir şekilde sağlıklaştıracaklarını kaydetti.

         Vali Saran, sokak sağlıklaştırması için müstakil bir ödenek bulunmamakla
 birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığının da desteği ile İl Özel İdaresinden
 ayırdıkları kaynaklarla restorasyon yaptıklarını sözlerine ekledi.

         -GELENEKSEL MALATYA EVLERİ-

         Malatya evlerinde en fazla kullanılan malzeme kerpiçtir. Kerpicin yanı
 sıra ahşap da sıklıkla kullanılır. Duvarları bağlayan hatıllar, iç ve dış
 doğramalar, döşemeler, tabanlar, pencereler, kapılar, merdivenler, dolaplar
 tamamen ahşap malzemeyle yapılmıştır. Demir ise sadece kapılarda, pencerelerde ve
 kapı üstü havalandırmada parmaklık olarak kullanılmıştır.

         Malatya evlerinin konak adı verilen büyük evlerinde "Selamlık Bölümü"
 de bulunur. Evin geniş sokak kapısından selamlık bölümüne girilir. Selamlık
 bölümü evin misafir odasıdır ve oldukça geniştir.
AA