TİKA Belgrad'daki şžeyh Mustafa Türbesi'ni restore edecek!

TİKA Sırbistan Koordinatörü Dr. Gökçen Kalkan, Belgrad 'da Osmanlı eseri iki türbenin ayakta kaldığını, bu  türbelerden birinin Kalemeydan 'daki 'Mora Fatihi' Damat Ali Paşa 'nın, diğerinin  ise Dörtyol 'daki 1783-1784 yılında yaptırılan şžeyh Mustafa 'ya ait olduğunu  söyledi.

Damat Ali Paşa Türbesi 'nin 2003 yılında Türkiye 'nin Belgrad Büyükelçiliği  tarafından restore edildiğini ifade eden Kalkan, TİKA olarak son 100 yıldır  onarım görmeyen, çökme tehlikesi yaşayan şžeyh Mustafa Türbesi 'nin restorasyonunu  üstlendiklerini belirtti.

Türbenin restorasyonu için gerekli iznin alındığını, bazı prosedürlerin  tamamlanmasının ardından çalışmalarına başlayacaklarını kaydeden Kalkan, 'Biz türbenin çevre düzenlemesini de yapmak istiyoruz. Türbenin hemen yanında bulunan  iki gecekondunun da kaldırılması için belediye ile görüşmelerimiz devam ediyor.  Bu kapsamda gerekirse iki gecekondunun sahibine başka bir yerde ev yaptıracağız'  dedi. Dr. Kalkan, Osmanlı döneminde çok sayıda cami, kütüphane ve çeşme gibi  eserlerin bulunduğu Belgrad 'da ayakta kalan birkaç Osmanlı eserinden biri olan  şžeyh Mustafa Türbesi 'nin Sırbistan için önemli bir yapıt olduğunu vurguladı.

TÜRBENİN RESTORASYONU SIRPLARI DA SEVİNDİRDİ

Belgrad 'ın en merkezi yerlerinden biri olan Dörtyol 'daki şžeyh Mustafa Türbesi, farklı inançları bir araya getiren özelliğiyle de dikkati çekiyor.  Türbenin iç ve çevresinin temizliğini Boşnakların yanı sıra civarda oturan Sırp  ve Roman aileler de yapıyor. Ziyaret edenlerin sağlığına kavuştuğuna, sorunlarının çözüldüğüne  inanılan türbe, özellikle bayramlarda çeşitli dinlerin mensuplarınca adeta  ziyaretçi akınına uğruyor. Türbenin, TİKA tarafından restore edileceğini öğrenen  Müslüman ve Sırp vatandaşlar, bu duruma çok sevindiklerini ve restorasyon  çalışmalarının bir an önce başlamasını ümit ettiklerini söyledi. Türbenin çevre temizliğini yapan kadınlardan Ortodoks olan 55 yaşındaki  Mariya Kırkoviç, kendisinin farklı bir dine mensup olduğunu, ancak bu türbenin
 kendisi için de çok anlam ifade ettiğini anlattı.

Kendisi gibi Ortodoks olan bir kadının doğuştan yürüyemeyen çocuğuyla bu türbeye gelip dua ettiğini, daha sonra o çocuğun yürümeye başladığını ifade eden  Kırkoviç, benzeri onlarca olaya tanık olunduğunu söyledi. Bu arada, türbeyle ilgili çeşitli hikayeler anlatılıyor. Geçmişte 'Türk  Mahallesi' olarak bilinen türbenin bulunduğu bölgede çok sayıda Osmanlı eseri  ortadan kaldırılırken, söz konusu yapıtı yıkma girişimi her defasında başarısız  kalmış. Anlatılana göre, 1930 'larda türbeyi yıkmak isteyen 4 belediye görevlisi  araçlarının devrilmesi sonucu ölüyor. Ertesi yıl türbeyi yıkmak isteyen bir başka  belediye görevlisinin de ölmesi sonucu bir daha türbeye dokunulmamış.  Yaşanıldığına inanılan bu olaylar üzerine her dinden insanların türbeyi ziyaret  edip dua etmesi bir gelenek haline gelmiş.

şžEYH MUSTAFA TÜRBESİ

Osmanlı idaresinde 320 yılı aşkın süre kalan ve o dönemde bulunan 273 camiden dolayı 'Byeli Grad' (beyaz şehir) olarak adlandırılan Belgrad 'da bugün  ayakta kalan Osmanlı eseri sayısı yok denecek kadar az. Ancak Belgrad 'ın adeta  'kalbi' konumundaki Osmanlı 'nın önemli izlerini taşıyan Kalemeydan, kentin en  önemli turistik yeri olarak biliniyor. şžeyh Mustafa Türbesi ise kentin en merkezi yerlerinden Dörtyol 'da  bulunuyor. Kitabede yer alan bilgiye göre, türbe Kaymakam Hüsnü Efendi tarafından  1783-1784 yıllarında Sadi Tarikatı Tekkesi 'nin şeyhi adına yaptırılıyor. Altıgen  planlı, kesme taştan inşa edilen türbenin dört penceresi, bir kapısı ve bir  mihrabiyesi bulunuyor. Türbenin içinde ise bir sanduka ile orijinal başlıklı  mezar taşı yer alıyor.

AA