TOKİ 33 ilde 45 bin konut satacak!
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) 33 ilde toplam 45 bin 456 konutu açık satışa sunmayı planlıyor. TOKİ Ankara’dan Rize’ye, Van’dan Adana’ya, Çankırı’dan Siirt’e kadar tam 86 projeden ev satacak.
Türkiye’de konut üretiminin kamu ayağını temsil eden Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ), yurt çapında geliştirdiği projeleriyle orta ve alt gelir grubunun konut talebine karşılık veriyor. Hazine arazilerini imara hazırlayıp iştirakleri kanalıyla özel sektöre yönelik ihaleler düzenleyen kurum, bu ihaleler kanalıyla diğer projelerine kaynak yaratıyor.
Ekonomist Dergisi'nden Levent Gökmen Demirciler'in haberine göre; Günümüzde arsa fiyatlarının çok yükselmesi nedeniyle özel sektör ihtiyaç sahibi orta ve alt gelir grubuna yönelik projeler geliştirmekte zorlanıyor. Böyle bir dönemde Hazine arazilerini almada öncelik sahibi olan TOKİ, dar gelirlileri ev sahibi yapmaya devam ediyor.
Bu kapsamda TOKİ 2018 yılında Ankara’dan Rize’ye, Van’dan Adana’ya, Çankırı’dan Siirt’e kadar 33 ildeki 86 projesindeki toplam 45 bin 456 konutu açık satışa sunmayı planlıyor.
Gayrimenkul sektörünün son 15 yılda ciddi bir atılım yaptığı ülkemizde arsa fiyatlarının zirve yapması orta ve alt gelir grubuna yönelik konut üretimini güçleştiriyor. Özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyük kentlerde yüksek metrekare fiyatları orta ve alt gelir grubunun ev sahibi olmasını zorlaştırıyor.
Bu noktada Türkiye’nin kamu destekli kurumu Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) orta ve alt gelir grubunun imdadına yetişiyor. Orta ve alt gelir grubuna yönelik 180-240 aylık vadelerle satılan konutlar üreten kurumun projelerinde 2 + 1’ler aylık 550 TL’den, 3+1’ler aylık 750 TL’den başlayan taksitlerle ihtiyaç sahipleriyle buluşuyor.
Çalışmalarına hız kesmeden devam eden TOKİ, 2018 yılında da dar gelirlileri ev sahibi yapma hedefi kapsamında Ankara’dan Rize’ye, Van’dan Ada-na’ya, Çankırı’dan Siirt’e kadar 33 ilde inşa edilen 86 projesindeki toplam 45 bin 456 konutu açık satışa sunacak.
33 ŞEHİRDE 86 PROJE
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ergün Turan, TOKİ’nin talep toplama ve açık satış yöntemiyle konut satışı gerçekleştirdiğini belirtiyor. Turan, “Konutlarımızın fiyatları niteliklerine göre değişecek. 180240 ay vade ile vatandaşlarımız kira öder gibi taksitle konut sahibi olacak.
Talep toplama yöntemiyle satışını gerçekleştireceğimiz 15 bin konut ile hedeflediğimiz 60-65 bin konut rakamına ulaşacağız” diye konuşuyor. 2018 yılında 33 ilde açık satışa sunacakları 45 bin 456 adet konutun yerlerinin belli olduğunu belirten Ergün Turan, şu bilgileri veriyor: “2018 yılında, Ankara’da 13 bin 323, Afyon’da 86, Adana’da bin 391, Çankırı’da 502, Çorum’da 699, Diyarbakır’da bin 266, Elazığ’da 640, Erzurum’da bin 650, Gaziantep’te 4 bin 857, Gümüşhane’de 528, Hatay’da 937, Kars’ta 316, Kırşehir’de bin 126, Konya’da 334, Kahramanmaraş’ta 141, Muş’ta 715, Niğde’de bin 639, Rize’de 759, Sivas’ta 762, Siirt’te 55, Şanlıurfa’da 2 bin 66, Trabzon’da 552, Tokat’ta 742, Van’da 407, Yozgat’ta 297, Bursa’da 224, Edirne’de 137, İstanbul’da 2 bin 690, İzmir’de bin 523, Kırklareli’nde 535, Manisa’da bin 523, Samsun’da bin 356 ve Zonguldak’ta 766 konutumuzu açık satışa sunacağız.”
TOKİ BAŞKANI ERGÜN TURAN
“YENİ ŞEHİRLER OLUŞTURUYORUZ”
“TOKİ olarak ülkemizin şehirleşme çalışmalarında aktif rol alıyoruz. Bu kapsamda kentlerimizin 2023 nüfus perspektifine göre konut planlamaları yapıyoruz. Şanlıurfa’da yoğun konut talebi var. Milli Emlak ve belediyelerle orada arazi geliştirmek üzere görüşüyoruz.
İzmir’in belirli bölgelerinde arazi geliştirme çalışmalarımız var. Çankırı, fabrika yatırımlarının artmasıyla yoğun göç alıyor. Orada 500 konut yaptık. Çankırı’da büyük bir araziyi Hazine’den devraldık, orada büyük bir kasaba inşa edeceğiz. Karaman’da son iki yılda 2 bin 500 konut ürettik. Gaziantep’te 5 bine yakın konutun bulunduğu yeni bir şehir yapıyoruz. Manisa’da 5 bin 500 konutluk 30 bin nüfuslu bir kasaba üretiyoruz.
İhtiyaç duyulan her yerde varız. Hedefimiz sadece bina inşa etmek değil. 2023 yılına kadar tamamlayacağımız bir mega proje olan ‘Yeni Yerleşimler Yenilenen Şehirler’ projesini hayata geçirdik. Konut üretim süreçlerimizi insanı odağa alan yeni disiplinlerle, bir üst ölçekte ele aldık.
Geçmiş yıllardaki tecrübeler ve milletimizin beklentisi doğrultusunda yürüttüğümüz çalışmayla, konut ihtiyacını karşılamanın ötesinde yeni yerleşim alanları, yeni şehirler oluşturuyoruz. Şehirlerimizde, kent kimliği ve merkezi niteliklerle güçlü bağları olan, halkımızın beklentilerine yanıt veren, güçlü fiziki, sosyal altyapısı bulunan ve 2023 yılına kadar tamamlayacağımız yeni yerleşim alanları kuruyoruz”
2023’E KADAR 1,2 MİLYON KONUT YAPACAK
TOKİ, 1984-2003 yılları arasında 43 bin konut üretti. Başbakanlığa bağlandığı 2003 yılından bu yana ise 65 bin konut inşa etti. Şu ana kadar sosyal konut olarak toplam 800 bin adet konut üretirken, 2017 yılını 60-65 bin konut üretimiyle tamamlamaya hazırlanıyor. 2023 yılına kadar da 1 milyon 200 bin konut üretme hedefi var. Türkiye’de yılda 650-700 bin konut üretildiği düşünüldüğünde, bunun yüzde 10’unu sosyal konut olarak TOKİ üretiyor. TOKİ’nin yaptığı işlerin yüzde 50’sini konutlar, geri kalan kısmını da okul, hastane, yurt ve stadyum gibi tesisler oluşturuyor.
YENİ MİMARİ TARZ
Yeni dönemde az katlı binaların yanı sıra yerel mimari örneklerini de öne çıkaran kurum, Türkiye’nin tarih ve coğrafyasının sunduğu mimari zenginliği TOKİ Yerel Mimari Uygulama adıyla projelendirdi. 2023 yılına kadar tüm TOKİ projelerinde dikey değil yatay bir yapılaşma olacak.
Geleneksel yaşam kültürünün modern şehirlerde hayat bulması için, TOKİ sosyal ihtiyaçlara cevap verecek, mahalle kültürünün oluşmasına imkan tanıyan projeler üretiyor. Kurum, son yıllarda oluşan kalitesiz üretim imajını ortadan kaldırmak için kalitesi ve nitelikleri artırılmış sosyal konut üretimine de odaklanmış durumda.
DAR GELİRLİYE 65 BİN KONUT
Piyasa koşullarında ev sahibi olması mümkün olmayan alt gelir grubundaki vatandaşları konut sahibi yapma-nın gururunu yaşadıklarını belirten Ergün Turan, “Milletimizin sevinç gözyaşları, o mutluluk, bizim için en büyük motivasyon kaynağı.
Milletimizin sevincinden güç alıyoruz. 2018 yılında konut sahibi olamamış dar gelirli vatandaşlarımıza yaklaşık 65 bin konut sunacağız” diyor. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası 2023 hedefini 1 milyon 200 bin konuta çıkardıklarını belirten Ergün Turan, 2016-2019 yılları arasında 259 bin 220 konut inşa edeceklerini vurguluyor.
TSKB GAYRİMENKUL DEĞERLEME GENEL MÜDÜRÜ MAKBULE YÖNEL MAYA
“YENİ YERLEŞİM ALANLARI OLUŞTURUYOR”
“TOKİ, dar gelirliye konut edindirme misyonu gereği hareket ederken yeni yerleşim alanları da oluşturulmasına vesile oluyor. Belirli bir hacimde projeler ürettiği için konut geliştirdiği bölgeler bir süre sonra kentin içindeki yeni alt bölgeler haline geliyor.
TOKİ bir bölgede proje yapıyor, sonrasında çevresindeki boş arsalarda özel girişimciler proje geliştiriyor. Kısa bir süre sonra bölge bir yerleşim alanı olarak karşımıza çıkıyor. Bu nedenle kurumun planlamaları ülke çapında çok önemli”
YENİ YERLEŞİMLER KURUYOR
Türkiye’de evlenme, yeni eve çıkma gibi nedenlerden dolayı her yıl 1 milyon yeni konut talebi oluşuyor. Ülkemizde özel sektör eliyle üretilen konut projelerinin çok büyük bir kısmı orta ve üst gelir grubuna yönelik projelerden oluşuyor. Bu durum da dar gelirlinin ev sahibi olmasını zorlaştırıyor. Dar gelirliye konut edindirme misyonuyla hareket eden TOKİ, Hazine arazilerinde imar çalışmaları yapıp buralarda projeler üreterek yeni yerleşim alanları oluşturulmasına da vesile oluyor.
Devletin konut politikasını şekillendiren bir kurum olan TOKİ, Türkiye’nin en büyük konut geliştiricilerinden biri konumunda. Bugün 3 milyonu aşkın vatandaş TOKİ’nin ürettiği konutlarda yaşıyor. Geliştirdiği projelerdeki konut sayısı yüksek hacme sahip olduğu için, konut geliştirdiği bölgeler bir süre sonra kentin içindeki yeni alt bölgeler haline geliyor. Tıpkı İstanbul’daki Kayaşehir, Atakent, Başakşehir’de olduğu gibi…
TOKİ bölgelerde proje yapıyor, sonrasında yavaş yavaş yakın çevresindeki boş arsalarda özel sektör firmaları projeler geliştirmeye başlıyor. Bir süre sonra TOKİ’nin proje ürettiği bölgeler yeni yerleşim alanları olarak karşımıza çıkıyor.
Amaçlarının hiç konut sahibi olmamış vatandaşları konut sahibi yapmak olduğuna dikkat çeken Ergün Turan, “İdaremizin son 14 yıllık süre içinde ürettiği konutların yüzde 85’i sosyal konut niteliğinde. Son yıllarda ürettiğimiz konutların ise yaklaşık yüzde 95’i sosyal konut. Bu konutlar öncelikle dar ve orta gelir düzeyindeki vatandaşlarımıza veriliyor. Bu grupların içinde engelliler, şehit aileleri ve maluller ile emekliler için ayrı bir kontenjan ayırıldı” diye konuşuyor.
TÜM ÜLKEYİ ETKİLİYOR
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, TOKİ’nin Türkiye’de yeni yerleşim bölgeleri oluşturma misyonu nedeniyle kurumun planlamalarının ülke çapında çok önemli olduğunu söylüyor.
Kurumun dar gelirliye konut edindirme politikası çerçevesinde gerçek ve doğru hedef kitleyi yakalayabilmesinin de önemli bir konu olduğuna dikkat çeken Maya, “Mevcuttaki seçim kriterleri bu kitle için önemli bir altlık oluştursa da alıcının sonraki tasarrufları ve rant elde etme güdüsü maalesef bazen çok da kontrol edilebilir olmaktan çıkıyor.
Umarım kurumun yaptığı mimari çeşitlendirmeler ve hedef kitle seçimiyle sonrasındaki tasarruf trendlerinin takibi bundan sonra daha çok konuşacağımız konular olur” yorumunu yapıyor.
2023 HAZIRLIKLARI
TOKİ, yeni üretim disiplinleriyle Türkiye’nin kentlerini Cumhuriyet’in 100’üncü kuruluş yılı olan 2023 yılına hazırlıyor. 2002 yılından bu yana 805 bin 72 konut ve 10 bin 430 sosyal donatı ürettiklerini vurgulayan TOKİ Başkanı Ergün Turan, “Ülkemiz 2023 hedefleri doğrultusunda sağlıktan eğitime, altyapı yatırımlarından sanayiye, büyük bir kalkınma hamlesi içinde gelişimini sürdürüyor.
TOKİ olarak, vatandaşlarımızın en temel gereksinimi olan barınma ihtiyacını karşılamak için 2023 hedefimizi 1 milyon 200 bin konuta çıkardık. Bu hedefle 2023 yılında 5-5, 5 milyon vatandaşımız TOKİ’nin yapmış olduğu konutlarda yaşayacak” diye konuşuyor.
2023 yılına kadar Anadolu’nun pek çok şehrinde 10 binlerle ifade edilen, yüksek yaşam kalitesine sahip yeni yaşam alanları oluşturacaklarını belirten Turan, 2023 hedefleri doğrultusunda ilk etapta 2016-2019 yılları arasında Türkiye genelinde yaklaşık 259 bin 220 konut yapmayı planladıklarını söylüyor.
Kurum, bu hedefler çerçevesinde 2017 yılında 50 bin 189 konutu ihale edip inşaatına başladı. 11 bin 282 konutun da ihale tarihlerini belirledi. Böylelikle orta vadede açıkladığı 2016-2019 hedefine 125 bin konut kalacak. 2018 ve 2019 yıllarında da hedeflediği rakamı yakalamak için planlamalar yapan kurum, 2023 yılı hedefini gerçekleştirmek için dar gelirliler için yılda yaklaşık 65 bin konut üretecek.
BÖLGELERE ÖZEL PLANLAR
TÜİK verilerine göre, 2023 yılına kadar Türkiye genelinde 45 kentte nüfus artışı yaşanması bekleniyor. Türkiye genelindeki kentlerde konut inşa ederken kent nüfusunun durumunu ve TÜİK verilerini dikkate alan TOKİ, kentleri planlarken mevcut ve gelecekteki nüfusunu dikkate alarak planlamalarını gerçekleştiriyor.
Kuruluş, gelecek yıllarda oluşacak konut ihtiyacının karşılanması konusunda önemli adımlar atıyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden yoğun bir konut talebinin geldiğine işaret eden Ergün Turan, bu talebi karşılamak için ihaleler yaptıklarını söylüyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu’da yatay ve yerel mimari konseptli konut inşa ettiklerini belirten Turan, Şanlıurfa ve Gaziantep’te büyük konut alanlarının olduğunu da vurguluyor.
İç Anadolu bölgesinde yaşayan dar gelirli vatandaşların barınma ihtiyacını karşılamak için çalışmalarını hızlandıran kurum, yıl sonuna kadar İç Anadolu’da 13 bin 248 konut rakamına ulaşacak. Akdeniz Bölgesi’nde planlanırken, Ege Bölgesi’nde bu yılın sonunda 8 bin 874 konut ihale edilip inşasına başlanacak.
Karadeniz Bölgesi’nde özellikle yerel mimari ile bölgenin doğal yapısına uygun projeler gerçekleştiren kurum, Karadeniz’in tamamında yıl içerisinde 6 bin 157 konutun ihalesini yaptı. Bu yılın sonuna kadar 2 bin 475 konutu ihale ederek toplam 8 bin 632 konuta ulaşacak.
İSTANBUL’DA REZERV KONUT
Marmara Bölgesi’nde bu yıl içinde 5 bin 146 konutu ihale eden kurum, yıl sonunda bu rakamı 7 bin 861’e çıkaracak. Marmara Bölgesi’nde Bursa ve Kocaeli gibi illerde konut yapımına devam eden idare İstanbul’da da kentsel dönüşüm ile rezerv konut yapacak. TOKİ, İstanbul’da 16 ilçede aktif kentsel dönüşüm yürütüyor.
ARAZİ GELİŞTİRİYOR
Kayabaşı, Başakşehir ve Ispartakule’de arazi geliştirme çalışmaları yapan TOKİ, 10 yıl boyunca bu bölgelerde hem kentsel dönüşüm hem de orta gelir grubuna yönelik konut üretimi yapacak. Kurum, Tuzla ve Silivri’de 3 ila 5 bin sosyal konutluk proje için ve kentsel dönüşüm yapılacak bölgelerde rezerv konut üretmek üzere arazi geliştirme çalışmaları yapıyor. Tuzla’da imar planı değişikliği konusunda çalışmaları var.
MESA YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERHAN BOYSANOĞLU
“İHTİYAÇ SAHİPLERİNE ULAŞABİLİYOR”
“TOKİ, Türkiye’nin çeşitli kentlerinde projeler üreterek ya da kentsel dönüşüm yaparak yeni yerleşim yerlerinin oluşmasını sağlıyor. Örneğin Ankara’da Esenboğa Havalimanı’na giden yol üzerindeki Pursaklar bölgesinde TOKİ’nin katkısıyla örnek bir kentsel dönüşüm yapıldı. Yeni dönemde alçak katlı ve daha kaliteli konut üretebiliyorlar. Ucuza arsa satın alabildikleri için gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşabiliyorlar. Şu anda inşaat sektöründe gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşabilen tek kurum TOKİ.”
ARTAS İNSAAT YÖNETİM KURULU BAŞKANI SÜLEYMAN CETİNSAYA
“ÖNCÜ ROLÜ VAR”
“TOKİ’nin inşaat sektöründe öncü rolü vardır. Devletin şirketi olduğu için katkısı büyüktür. Alt gelir grubuna yönelik projeler üretiyor. Gecekondu ve sanayi dönüşüm alanlarında da aktif faaliyetleri var. Hazine’den arsayı öncelikli alma hakkı var. Arsaları alıp imar planlarını yapıp proje üretebiliyor ya da ihaleye çıkarak proje ürettirebiliyor. Yeni yerleşim bölgelerinin doğmasını sağlayıp biz inşaatçılara da yeni proje geliştirecek bölgeler oluşturuyor.”
DKY İNŞAAT CEO’SU ALİ DUMANKAYA
“DÖNÜŞÜMDE AKTİF OLMALI”
“TOKİ ve iştirakleri arsa üretimi konusunda aktif. Kentsel dönüşümde de kamu ve İller Bankası daha aktif olmalı. Dar gelirliye konut üretiminde TOKİ Türkiye’nin birçok yerinde faaliyet yürütüyor. Bunun daha yaygınlaştırılması için dar gelirli düşük finansman modelleriyle desteklenmeli ki özel sektör de bu konuda aktif olabilir. Örneğin İngiltere’de çeşitlilik yaratmak adına konutların farklı gelir gruplarından kişilere satılması modeli var. Bu modelde devlet projenin yüzde 10-20’sini satın alarak bu sistemi destekliyor.”
DOĞA SEHİRCİLİK YÖNETİM KURULU ÜYESİ İLYAS AYVACI
‘BAŞARILI İŞLERE İMZA ATIYOR”
“TOKİ, devletin gücünü arkasına almış bir kurum olarak başarılı çalışmalara imza atıyor. Ülkemizde konut talebi bulunan belirli bir kesimi ev sahibi yapan çalışmalarını çok başarılı buluyorum. Arsa üretimi konusunda devletin desteğiyle başarılı işlere imza atıp yeni bölge yaratma, yeni şehirler yaratma konusunda takdire şayan çalışmalar yürütüyor”’