TOKİ'ye çevreci konut projeleri için bilimsel öneriler!

ODTÜ-MAPTUM’un Toplu Konut İdaresi (TOKİ) için yaptığı, "Toplu Konut Alanlarında Kentsel Çevresel Standartlar İçin Gerekli İnsan Çevre ilişkileri Verilerinin Derlenme Yönteminin Geliştirilmesi Araştırma Çalışması", kitap olarak yayımlandı.

Araştırmada, "konut ve yerleşim" konuları, "ekoloji, güvenlik, enerji duyarlılığı, iletişimde teknoloji kullanımı, ekonomiklik, etik yönetişim, estetik, engelsiz konut" prensipleri çerçevesinde yeniden ele alınırken, bunun sağlanması için bundan sonra planlanacak ve tasarlanacak alanların plan ve proje dokümanlarının nasıl olması gerektiği konusunda önerilerde bulunuyor. Kitapta, TOKİ’nin çalışma sonuçlarından bir kısmını planlama ve tasarım ortamlarında uygulanmasını projecilerden ısrarla talep etmesinin, konut ve yerleşim projelerinde dönüşümün sağlanması açısından önemli olduğu vurgulandı. Araştırma sonuçlarının denenmesi açısından 20 bin-25 bin kişilik "deneysel yerleşim yeri" kurulması önerilen araştırma kitabında, toplu konut tasarım projesi yarışmaları düzenlenmesinin ortaya konan değerler sistemi, kalıplar ve standartların pratiğe aktarılması açısından yararlı olacağı kaydedildi.

Araştırmada, kentsel ve konut tasarımı konusunda "ekoloji, güvenlik, enerji duyarlılığı, iletişimde teknoloji kullanımı, ekonomiklik, etik yönetişim, estetik, engelsiz konut" prensipleri çerçevesinde, projelerde kullanılacak inşaat malzemelerinden konutların pencere, tuvalet, banyo, mutfak, yatak odalarında nelere dikkat edilmesi gerektiğine kadar önerilerde bulunuluyor.

-İYİ KONUT TASARIMLARI İÇİN ÖNERİLER-

Araştırmada, iyi ve kullanışlı konut tasarımları için önerilen bazı standartlar şöyle:
"Toplu konutlarda, oturma odasının ve ona komşu olan bir diğer odanın ortak çıkış sağlayabileceği balkon veya dışarıya iyice taşan teras tarzı alanlar tasarlanmalıdır. Bunların minimum alanı 4 metrekare, kısa kenar ölçüsü ise minimum temiz 155 cm olmalıdır. İki kişiden fazla insanın yaşaması planlanan her daireye, insan başına 1 metrekare alan eklenmelidir. Korkuluk yükseklikleri en az 110 cm olmalıdır. Toplu konut meskenlerinde taban alanının en az yüzde 6’sı büyüklüğünde depolama alanı oluşturulmalıdır. Mutfak kapısı önüne ve mutfak hacmi köşelerine ocak/fırın yeri yapılmamalıdır. Ocak-fırın yerleri açılan kapılara en az 80 cm, köşelere ise en az 40 cm uzaklıkta yapılmalıdır. Evlerdeki çöp kutuları, çok gözlü olarak tasarlanmalıdır. Bunlar tekerlekli tasarlanmalı, böylece mesken kapısı ile ev içi depolama alanı arasında rahatça hareket edebilmelidir. En azından kağıtlar (kırmızı göz), teneke-plastik-cam kutular (mavi göz) ile yemek atıkları (sarı göz) arasında ayrım yapan çöp kutuları olabilir. Yemek atıkları evye içi öğütücüler ile çözülürse o zaman yalnızca iki gözlü çöp kutuları yeterli olacaktır. Banyolarda özellikle engelliler için uygun olan en önemli standart, çamaşır makinası, dolap gibi elemanlar yerleştirildikten sonra banyo ortasında net 2,32 metrekarelik bir manevra alanının ve tuvalet yanında tutunma barlarının olmasıdır.

Lavabo önünde ve klozet önünde rahat manevra boşluğu bırakılmalıdır. Lavaboların tezgah yüksekliğinin yerden 87-92 cm olması, lavabo altının ise 86 cm’den az olmaması uygun görülür.

Banyo kullanımında ev kazalarına neden olan ve emniyet sorunu oluşturabilecek eşikler için 12 mm’den yüksek malzeme kullanılmaması önerilir."

Araştırmada, tuvalet, banyodaki eşyaların konumu, elektrik prizlerinin yüksekliği gibi pek çok konut içi düzenlemeler yanında yeşil alanlar, ortak kullanım alanları ile de ilgili konularda standart önerilerine yer veriliyor.
AA