Torunlar'dan Yenibosna'ya ‘Niş' bir proje
100 milyon dolarlık yatırım maliyeti bulunan projenin 2010 yılının ikinci yarısında hayata geçmesi planlanıyor.
Torunlar Şirketler Grubu, başta gıda olmak üzere, inşaat, kâğıt, turizm, alışveriş merkezi ve marina işletmeciliği gibi farklı alanlarda faaliyet gösteren şirketleri bünyesinde barındırıyor.
Grubun amiral gemisi ise Torunlar Gıda. 1983 yılında Aziz ve Mehmet Torun kardeşler tarafından kurulan Torunlar Gıda'nın geçmişi ise Erzincan'dan kalkıp gelen baba Osman Torun'un, 1962 yılında Tahtakale'de açtığı bakkal dükkanına dayanıyor. O dükkanda hububat, bakliyat ticareti yapılıyordu. Sonrasında işler büyüdü ve toptan ticaret yapılmaya başlandı. Türkiye'de toptan olarak yılda 300 bin tonun üzerinde soya, mısır ve pirinç satışı gerçekleştiren grubun Bandırma, Mersin ve Trakya'da bulunan üç çeltik fabrikasında da 400 bin ton pirinç işleme kapasitesi var. Rize Pazar'da çay fabrikası bulunan grup, ihracat ve ithalat yaptığı iş kollarını genişleterek Torun Kağıt, Torun İnşaat, Torun Çay ve Toray İnşaat'ı bünyesinde birleştirerek şirketler topluluğu haline geldi.
Yıllık 250 milyon dolar iş hacmi olan Torunlar Şirketler Grubu'nun, binden fazla çalışanı bulunuyor. Grubun şu anki yatırım gündeminde İstanbul Yenibosna'da yeni bir inşaat projesi yer alıyor. Torunlar Şirketler Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun ile bu yeni yatırım olmak üzere grubun önümüzdeki döneme ilişkin hedeflerini konuştuk.
Ekonomist: Yenibosna'da başladığınız yeni proje hakkında bilgi verebilir misiniz?
Aziz Torun: Burada ikisi rezidans, biri otel ve biri de ofis olmak üzere dört bloktan oluşan bir inşaat projesine başladık. Projenin İsmi; Niş İstanbul olacak. Burası Kombassan Holding'in arazisiydi. Araziyi Özyazıcı İnşaat daha önce satın almıştı. Projeyi Özyazıcı İnşaat ile ortaklaşa gerçekleştiriyoruz. Niş İstanbul Projesi'nde Özyazıcı'nın yüzde 40, bizim ise yüzde 60 oranında payımız bulunuyor. 32 bin metrekare arazi üzerine kurulacak olan proje, 120 bin metrekare inşaat alanına sahip olacak.
Projenin teknik detaylarına biraz girebilir misiniz? Ne kadarlık bir yatırım olacak? Ne zaman tamamlanacak?
Torun: Arsa yatırımı dahil projenin toplam yatırım değeri 100 milyon dolar. Projeyi 2010 yılının ikinci yarısında tamamlamayı planlıyoruz.
Projenin A Blok'u 17 işyeri ve 64 ofisten oluşacak. B ve C Blok'unda ise 13 işyeri ve 396 rezidans dairesi yer alacak. D Blok'ta ise 226 odalı beş yıldızlı bir otel bulunacak.
Rezidans dairelerin satış fiyatları belli oldu mu?
Torun: Bu ay içerisinde satışa çıkacağız. Satış fiyatını henüz belirlemedik. Döviz kurlarındaki belirsizlik bunda en önemli neden.
2007'nin Mayıs ayında ikinci kez ihaleye çıkarılan TOKİ'ye ait Mahmutbey'deki 212 bin metrekare büyüklüğündeki araziyi 166 milyon YTL'lik teklifle Torunlar Şirketler Grubu bünyesindeki Toray İnşaat kazanmıştı. Bu arazi üzerinde nasıl bir proje geliştireceksiniz?
Torun: Burada TOKİ imar çalışmalarını sürdürüyor. Yurtdışında mimarı konsep çalışmaları yapıyoruz. Burada otel, ofis ve alışveriş merkezinden oluşan bir proje düşünüyoruz. Projeye 2009'un ilk yarısında başlamayı planlıyoruz. Buranın yatırım tutarı da arsa maliyeti dahil 500 milyon doları bulur.
Türk Henkel'e ait olan 44 bin metrekare arsa üzerinde yer alan Turyağ'ın İzmir'deki eski fabrikasını Haziran 2007'de Hayat Grubu ve Sur Yapı ile ortaklaşa satın almıştınız.
Buradaki planınız nedir?
Torun: Orada bir marina, otel, alışveriş merkezi ve rezidans planlıyoruz. Projeye önümüzdeki yıl başlamayı planlıyoruz. Otoparklarla beraber 120 bin metrekare inşaat alanı var. Burası arsa maliyeti dahil, 100 milyon Euro tutarında bir yatırım olacak.
Uzanların Esentepe'deki arazisini Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'ndan(TMSF) satın aldıktan sonra burada bir rezidans projesine başlayacaktınız. Projede bir sorun mu var? Neden bir türlü başlayamadınız?
Torun: Bu arazi üzerinde 200 milyon dolar yatırımla Garden Tower adında bir rezidans yapacağız. Şimdi bu bölgede bir değişim var. Projede geciktirmemizin nedeni, bölgenin yapılaşmasının netleşmesi. Ona bakacağız. Öndeki parsellerin açılması, çevredeki diğer projelerin kimlik kazanması için bekliyoruz. Belediye ile bir sorunumuz yok.
Almanya'daki BRT mimarlık şirketine Garden Tower için yeni bir konsept hazırlattık. Binanın elips yapısını koruduk. Ancak daha önce aynı yöne bakan bahçeli katları, farklı yönlere bakar şekilde değiştirdik.
112 bin metrekare inşaat alanına sahip olan Garden Tower, yer altında 8, yer üstünde 45 kattan oluşacak. İçinde rezidans, otel ve temalı alışveriş merkezi yer alacak. 13'üncü kattaki bahçede fitness salonu, kafe, havuz; en üst katta da gökyüzü barı olacak.
Bursa'da yer alan Korupark Projesi'ni bitirirdiniz mi? Bu proje hakkında bilgi verebilir misiniz?
Torun: Bursa-Mudanya karayolu üzerinde bulunan ve temelleri Mayıs 2006'da atılan Korupark, 142 dönüm arazi üzerinde 22 blokta 1.200 daire şeklinde inşa ediliyor.
Birinci etabı oluşturan 330 konutu teslim ettik. İkinci etapta yer alan 340 konutu da bu yılın sonuna kadar teslim edeceğiz. Üçüncü etabı ise erteledik.
Global krizin bunda etkisi var mı?
Torun: Şu anda daha çok devam eden projelerimize odaklandık. Bütün sinerjimizi bunlara veriyoruz. O nedenle konut piyasasında şu an bir stok fazlalığı yaşanıyor. Biz de önümüzü görmek istiyoruz.
Kütahya'da Kiler Grubu ile ortaklaşa bir alışveriş merkezi yatırımınız vardı. Bunun dışında İstanbul'un Haramidere Mevkii'nde Deepo Center adında bir outlet tarzı alışveriş merkezi inşa ediyorsunuz. Bu iki alışveriş merkezi yatırımındaki son durum nedir?
Torun:Kütahya'daki projemize 2009'da başlayacaktık. Ancak şu anda her şey belirsiz .Bunu ertelemiş değiliz ama şu tarihte başlayacağız diye bir takvim yok
Haramidere'de yer alan Deepo Outlet Center'i 2010'un birinci çeyreğinde tamamlamayı planlıyoruz. 100 milyon Euro tutarında bir yatırım. 89 bin metrekare kiralanabilir bir alanı olacak.
Gıda sektöründe yeni bir yatırım gündeminizde mi?
Torun: Bandırma'da bir ham yağ üretimi fabrikası inşa ediyoruz. 20 milyon dolarlık yatırım burasını da 2010'da faaliyete geçirmeyi planlıyoruz.
“Yeni projeler gündeme gelmez”
Gayrimenkul sektöründe başlamış olan projelerin bir şekildi devam ettiğini hatırlatan Aziz Torun, bunun yanında önümüzdeki süreçte yeni projelerin gündeme gelmesinin pekte mümkün görünmediğine işaret ediyor. Torun, sektörde bundan sonra yaşanabilecek gelişmeler hakkında ise şu değerlendirmelerde bulundu:
“Eskiden ortaklıklar için gelen yatırımcı sayısı çok fala iken şimdi ise bu kesildi. Özellikle Avrupa ayağındaki fon şirketleri ciddi yara aldı. Özellikle bunlar fon yaratmakta zorlanıyorlar. Bu da yatırım için en büyük engel. Konutta muazzam bir stok fazlalığı oluştu. Buna karşın talep kesildi. Felaket tellallığı yapmıyorum ancak, satışlar iyi gidiyor demekte yanlış. Fiyatlar düşer demekte yanlış. Arsa maliyeti yüksek olan inşaatçılar bundan sonraki süreçte zorlanacak”.
Şu anda gerek ciro, gerekse kar hedeflerimizde yeni bir revizyona gidemiyoruz.. Çünkü, döviz kurlarındaki bu inişli çıkışlı durum. Bizi de zora soktu. Kağıt ve pirinç ithalatında bunu ithalatı ne yönde etkiler. Bunu bilemeyiz. Bekleyip göreceğiz. Pirinç ithalatını çok etkilemez. Çünkü iç piyasada çok stok var. Biz şu anda döviz bazında yaptığımız ithalatı vadeli olarak TL bazında satıyorduk. Şimdi artık TL bazında satış durdu.
Okhan Şentürk/Ekonomist