Trabzon Büyük Fatih Camii'nin restorasyonu başladı!
Doğu Karadeniz'in en önemli tarihi dini yapılarından olan ve Osmanlı hükümdarı Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethi sonrası kiliseden camiye dönüştürülen Büyük Fatih Camisi'nin kapsamlı restorasyonuna başlandı
Doğu Karadeniz'in tarihi dini yapılarının en önemlilerinden olan ve Osmanlı hükümdarı Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethi sonrası kiliseden camiye dönüştürülen Büyük Fatih Camisi'nin kapsamlı restorasyonuna başlandı.
Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü Mazhar Yıldırımhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, vakıf envanterine göre Trabzon şehir merkezinde Rum Pontus Devleti döneminde Büyük Fatih (Ortahisar) Camisi, Ayasofya, Yenicuma başta olmak üzere 7 önemli kilise inşa edildiğini belirterek, bu yapıların Fatih Sultan Mehmet'in kenti fethinden sonra camiye dönüştürüldüğünü anımsattı.
Halen ayakta duran bu yapıların büyük çoğunluğunu restore ettiklerini anlatan Yıldırımhan, bu çerçevede yıllar önce restorasyon görmüş olan ve kentin merkezinde yer alan Büyük Fatih Camisi'ni de restore etmeye başladıklarını dile getirdi.
Mazhar Yıldırımhan, yapılacak işlemlerin esaslı bir restorasyon olacağını dile getirerek, şöyle devam etti:
"Bu eser, gerçekten ihtişamlı bir eser. Bu eseri aslına uygun şekilde restore etmek için çalışmalara başladık. İnşallah 1,5 yıl içinde restorasyon çalışmalarını bitirmeyi düşünüyoruz. Restorasyonu çok ince bir anlayış ve işçilikle gerçekleştiriyoruz. Bundan sonra inşallah Trabzon Ayasofya Camisi'nin restorasyonunu yapacağız. Ayasofya'nın restorasyonunu da gerçekleştirdiğimizde, kent merkezindeki bütün vakıf eserlerimizin restorasyonunu son 10 yıllık dönemde yapmış olacağız. Vakıflar Genel Müdürlüğü Türkiye'nin tamamında çok güzel işler, çok güzel restorasyonlar yaptı. Biz de bölgemizde genel müdürlüğümüzün bize verdiği büyük desteklerle hakikaten çok güzel işler yaptık."
- Caminin duvarlarındaki sıva sökülüp, orijinal taş doku ortaya çıkartılacak
Restorasyonu süren Büyük Fatih Camisi'nin yeniden "cami" olarak hizmet vermeye devam edeceğini ve restorasyonun titizlikle yürütüldüğünü belirten Yıldırımhan, şunları söyledi:
"Büyük Fatih Camisi uzun yıllar önce de restorasyon görmüş bir eser. Biz şimdi bu eserin çatısını tamamen yeniliyoruz. Çatısı şuanda kurşun plaka olarak serilmiş, biz çatıyı tamamen kiremit haline getireceğiz. Çatıdaki kurşunu kaldırıp yalıtım malzemelerini sereceğiz, onun üzerine kiremit yapacağız, aslı da bu zaten. Caminin içerisindeki bütün müştemilatları, döşemeyi elden geçiriyoruz. Ayrıca caminin dış duvarlarında sıvalar vardı, o sıvaları söküyoruz, alttaki taş duvarları derz dolgu yaparak ortaya çıkartacağız. Yani eserin aslına yöneliyoruz. Zaten önemli olan da bu. Caminin el değmedik hiçbir tarafı kalmıyor, tamamen yenileniyor, elden geçiriliyor ama aslına uygun olarak."
Mazhar Yıldırımhan, restorasyon çalışmalarını yapan firma ve işçilerin tecrübeli, nitelikli olduğunu ve bir mühendis nezaretinde çalıştıklarını anlatarak, "Vakıflar Genel Müdürlüğünden iş alabilmek için ilgili firmanın daha önce bir eseri restore edip, bitirmesi gerekiyor. Zaten böyle bir iş yapmayan insanlar ihalelerimize giremiyorlar" değerlendirmesinde bulundu.
- Büyük Fatih Camisi
Kentin Merkez ilçesi Ortahisar'da bulunan, geçmişte kilise olarak hizmet veren ve Ortahisar Fatih Camisi olarak da bilinen Büyük Fatih Camisi, "altınbaşlı Meryem Kilisesi Chrysokephalos" olarak adlandırılıyor. Manastır içerisinde bazilika planlı yapıldığı sanılan ve kuruluşu 914 yılına uzanan yapının günümüzdeki planının esasının ise 12'nci yüzyılda gerçekleştirildiği belirtiliyor.
6 esas onarım devri geçiren ve üç nefli olan yapının apsisi içten yuvarlak, dıştan ise çokgen. Bir iç ve bir dış narteksi olan yapının kuzey girişinin 14'üncü yüzyılda inşa edildiği ifade ediliyor. Merkezi kubbesi pandantiflere oturan ve 12 köşeli yüksek bir kasnağa sahip olan yapının, zamanında şehrin baş kilisesi, katedrali olduğu için süslemesine de önem verildiği kaydediliyor.
Fetihten sonra camiye dönüştürüldüğü belirtilen yapının ana girişinin sonradan kuzeye alındığı, güney duvarının ortasına bir mihrap yerleştirildiği, minber konulduğu ve minare yapıldığı ifade ediliyor.
Taştan yapılan mihrabın süsleme bakımından zengin olan, bazı özellikleri ile Selçuklu örneklerini hatırlatan yapıdaki ceviz ağacı minberin de değerli bir sanat eseri olduğu vurgulanıyor.
AA