Türkiye 20 yılda ne kadar faiz ödedi? Toplanan vergilerin ne kadarı faize gitti? 

Türkiye 2003-2023 arasında toplam 10 yılda faize 563 milyar dolar ödedi. 2023 yılında 28,4 milyar dolara ulaşan faiz ödemesi 2011 yılından bu yana yıllık en yüksek değere ulaştı.  

TBMM’de kabul edilen bütçeye göre hükümet 2024 yılında 11 trilyon 89 milyar lira harcama yapacak. Bunun 1 trilyon 254 milyarı faiz harcamasına gidecek. Yani bütçeden harcanacak her 100 liranın 11,3 lirası faize gidecek.

2024 YILINDA VERGİLERİN YÜZDE 16,9'U FAİZE VERİLDİ

Hükümet bu sene 8 trilyon 437 milyar TL gelir elde etmeyi planlıyor. Bunun 7 trilyon 408 milyar lirası vergilerden toplanacak. Bu durumda toplanan vergilerin yüzde 16,9’u faiz harcamalarına gidecek. Bu hükümetin 2023 yılı hesabına dayanıyor. Bütçe hedeflerinin şaşması durumunda vergi giderleri artabilir.

Ekonomim'de yer alan habere göre; Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası'nın verilerine göre 2002 yılında 34,3 milyar Amerikan Doları olan faiz gideri 2008 yılında 40 milyar dolara yükseldi. 2017 yılında ise en düşük seviyeye ulaşarak 15,6 milyar dolara kadar düştü. 

2021 yılında 21,3 milyar dolar olan faiz gideri 2022 yılında 18,9 milyar dolara düştü. 2023 yılında ise faiz harcamaları 28,4 milyar dolara kadar çıktı. Üstelik 2023 yılında dolar kuru cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra hızla yükseldi.

100 LİRALIK VERGİNİN 15 LİRASI FAİZE GİTTİ!

Euronews'in derlediği bilgilere göre; 2000 yılında toplanan 100 lira verginin 77 lirası faize giderken bu oran 2001 yılında yüzde 103’ü aştı. Bu durum toplanan verginin faiz giderine yetmediğini gösteriyor. 2002 yılında 87’ye düşen oran AK Parti’nin ilk yılında 2003’te yüzde 70 seviyesine geriledi.

Kademeli şekilde düşen faiz giderinin toplanan vergiye oranı 2016 ve 2017 yılında yüzde 11 seviyesine kadar düştü. Bu oran 2021 yılında yüzde 15,5 olurken 2022 yılında ise  yüzde 13,2’ye geriledi. Bu miktara Kur Korumalı Mevduat (KKM) giderleri dahil değil. 2023’te ise toplanan 100 lira verginin 15 lirası faize gitti.

FAİZ GİDERLERİ 2024 YILINDA YÜZDE 8,4'E DÜŞTÜ!

Faizin bütçedeki payı 2001 krizi döneminde yüzde 51 seiyesine kadar çıkmıştı. Yani bütçenin yarıdan fazlası faize gidiyordu. AK Parti’nin iktidara geldiği 2002’de bu oran yüzde 45 idi. 2003 yılında yüzde 42 olan faizin bütçedeki payı ardından 2011 yılına kadar kademeli şekilde düşerek yüzde 13,4’e kadar geriledi. 2017 yılında yüzde 8,4’e kadar düşen oran 2022 yılında yüzde 10,6 oldu. Bu oran 2023’te yüzde 10,2 gerçekleşti.