Türkiye' de tapu kayıtları aleni mi?

      Bilindiği üzere, Tapu Sicil Tüzüğü uyarınca; tapu kayıtları ilgilileri için alenidir. Yani; kendinize ait veya "ilgili" olduğunuz bir taşınmaz hakkında tapu müdürlüklerinden bilgi alabilirsiniz. Peki, bir konut veya arsa niteliğindeki taşınmazla "ilgili" olmak ne demektir? Bunun tespitini kim ve hangi ölçülerle etrafında belirleyecek? 

      Mevzuatımıza baktığımızda yukarıdaki soruların cevabı oldukça basit görünüyor. Tapu Sicil Tüzüğü'ne göre bir taşınmazla "ilgili" olduğunuzu tapu memuru ve müdürü tespit etmektedir. Ancak; pratikte bu mesele oldukça problemli bir görünüm kazanmaktadır. Zira, tapu müdürlüklerinde genel olarak bilgi verilmesi söz konusu olduğunda bu durum "sözlü" olarak yapılmaktadır.  Sözlü olarak verilen bir bilginin vatandaşların mülkiyet hakkı ile eksik bilgileri de dikkate alındığında çok ciddi mağduriyetlere yol açtığı görülmektedir.

      Türkiye'de ; özellikle miras intikali çerçevesinde somutlaştığı üzere, baba veya dedenize ait bir gayri menkulün bulunup bulunmadığını saptamak hiçte kolay değildir.  Tapu kayıtlarını merkezi olarak kayıt altına almak henüz mümkün olamamıştır. Bu yöndeki çalışmalar oldukça yavaş ilerlemektedir. "Dede"nizden size intikal edecek bir taşınmazın bulunup bulunmadığını tespit etmek için bazı durumlarda  ülkedeki 1000' lerce tapu müdürlüklerini tek tek dolaşmak zorunda kalabiliyorsunuz.  

      Bu çerçevede; Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğü' nün Havelsan A.Ş ile birlikte yürüttüğü TAKBİS projesinin tamamlanması, tapu kayıtları ile ilgili aleniyet ve şeffaflığın zorunlu bir koşuludur. TAKBİS  projesinin amaçları;

      1) Arazi ve araziye ilişkin her türlü faaliyetler ve karar verici mekanizmalar için gerekli olan, mevcut durumu yansıtan geçerli ve güvenilir arazi bilgilerinin sağlanması, tapu kayıtları ve haritaların güncelleştirilmesi, tüm bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması, bilgilerin güncel olarak bilgisayar ortamında tutulması ve bunların bilgi sistemleri teknolojisi kapsamında yeniden değerlendirilmesi ve kullanıma sunulması,

      2) Tapu ve kadastro çalışmalarının ve bilgilerinin  çok amaçlı bir arazi bilgi sistemine TAKBİS dönüştürülmesi ve bu bilgilerin güvenli ortamda tutulması ve güvenli bir şekilde erişiminin sağlanması, TKGM hizmetlerinin daha sağlıklı, süratli, güvenilir ve etkin bir şekilde planlanması, yönetilmesi ve faaliyete geçirilmesi, diğer kurum ve kuruluşlara vermekte olduğu verilerin herhangi bir mükerrerliğe sebep vermeyecek şekilde üretilmesi ve güncel, güvenilir mülkiyet verilerinin yaygın bir şekilde kullanımının sağlanması,

      3) Tapu Sicil ve Kadastro Müdürlüklerinin çalışma yapısının  gözden geçirilmesi iş analizinin yapılarak uygulamada standart sağlanması, veri girişi ve entegrasyonunu takiben tapu ve kadastro ile ilgili her tür işin bilgisayar ortamında yapılması, her kademedeki personelin rahatlıkla kullanabileceği uygulamalar geliştirilmesi olarak ortaya konulmaktadır.

       Türkiye' de "devletin yeniden yapılandırılması"-"devletin şeffaflığı ve etkinliği" etrafında bir kısım çabaların bulunduğu tartışmasızdır. "AB süreci", "bilgiye erişim", "teknolojik dönüşüm", "yoğun toplumsal ilişkiler" dikkate alındığında, mevcut gayrimenkul düzeneğini tesis eden idari ve adli mekanizmalarımızın yeterli-yetkin bir düzeyde olduğunu kabul etmek mümkün değildir. 

Avkuat Mehmet Parlak
E-mail: [email protected]