Türkiye ekonomisi 600 milyar doları geçen döviz cinsi borcun üstünde oturuyor
Türkiye'nin 451 milyar doları dış borç, 166 milyar doları ise iç dövizli borçlardan oluşan toplam dövizli borçlarının milli gelire oranı yüzde 78'e ulaştı. Ekonomist Murat Kubilay ise “451 milyar dolarlık dış borcun sadece 15 milyar doları TL cinsi. Dövizli iç borçlarla birlikte Türkiye ekonomisi 60Mevcut durumda devletin 29 milyar dolar ve özel sektörün de 136 milyar dolar döviz cinsi borcu olduğunu belirten Kubilay, “451 milyar dolarlık dış borcun ise sadece 15 milyar doları TL cinsi
Ekonomist Murat Kubilay, mevcut iktidarın Türkiye’nin yıllarca biriken dış açığını karşılamak için kamu varlıklarını sattığını ve hatta başta bankalar olmak üzere özel sektörün de önemli bir kısım varlığını yabancılara bıraktığına dikkat çekerek “Buna rağmen yeterli finansman dulunamadı, AKP’nin iktidara geldiği 2003 yılı başından 2022’ye dış borç 132 milyardan 451 milyar dolara çıktı” değerlendirmesinde bulundu.
Mevcut durumda devletin 29 milyar dolar ve özel sektörün de 136 milyar dolar döviz cinsi borcu olduğunu belirten Kubilay, “451 milyar dolarlık dış borcun ise sadece 15 milyar doları TL cinsi. Dövizli iç borçlarla birlikte Türkiye ekonomisi 600 milyar doları geçen döviz cinsi borcun üstünde oturuyor. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri heba edildiği için süreklilik arz eden döviz şokları yaşanıyor” yorumunda bulundu.
Mart 2018’de başlayan iktisadi sarsıntı neticesinde özel sektördeki dış borç yükünün dolaylı olarak kamuya aktarıldığına dikkat çeken ekonomist Kubilay, şunları söyledi:
“Özel şirketler TL’nin devamlı olarak değer kaybedeceğini düşünerek döviz cinsi borçlarını kapatmaya başladılar. Merkez Bankası faizleri de iktidar tarafından yapay bir biçimde düşük tutulunca bu şirketler için büyük bir avantaja dönüştü.
Fakat bu şirketler döviz cinsi dış borcun anaparasını geri ödedikçe döviz kuru üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiler ve borç ödemekten yatırım yapamaz duruma geldiler.
Bunları dengelemek için ise bu sefer devlet yurt dışından borç almaya başladı. Böylece sadece son 4 yılda özel sektörün dış borcu 314 milyar dolardan 239 milyar dolara düşürülürken, devletinkiler 143 milyar dolardan 213 milyar dolara yükseldi.
AKP’nin ilk iktidara geldiğinde kamunun toplam dış borcu sadece 87 milyar dolardı. Yani hem kamu iktisadi teşekküllerini özelleştirdiler hem döviz geliri garantili projelere kefil oldular hem de ülkeyi devasa dış borca soktular. Bu esnada TL cinsi uzun vadeli borçlanma zor olduğu için yurt içinden de döviz cinsi borçlanmalar devam etti.”