Türkiye genelinde 83 yeni alışveriş merkezi açılacak!

Başta İstanbul,  Ankara  ve  İzmir  olmak üzere Türkiye'nin birçok ilinde alışveriş merkezi yatırımlarında adeta patlama yaşanıyor. Türkiye genelinde şu anda faaliyet halinde olan 149 adet alışveriş merkezi bulunuyor. 83 adet alışveriş merkezi ise yolda. Türkiye'deki tüm alışveriş merkezlerinin üçte birinin yer aldığı İstanbul'da halen 28 yeni alışveriş merkezinin yapımı sürüyor.

Türkiye'de son yıllarda hızla artan inşaat projelerinin en önemli ayağından birini alışveriş merkezleri oluşturuyor. Alışveriş merkezleri Türkiye'deki serüvenine 17 yıl önce, Galleria'nın açılmasıyla başladı. Türkiye genelinde bugün 2 milyon 709 bin metrekarelik kiralanabilir alana ulaşan alışveriş merkezleri projeleri, hız kesmeden devam ediyor. Türkiye genelinde şu anda 149'u faaliyet halinde, 83 adedi de inşaat ve proje aşamasında olmak üzere toplam 242 adet alışveriş merkezi bulunuyor.

Türkiye genelindeki alışveriş merkezi yatırımlarının Marmara Bölgesi'nde yoğunlaştığı görülüyor. Bunu, Ege ve Akdeniz bölgeleri izliyor. İl bazında ise İstanbul, 53 aktif alışveriş merkezi ile lider konumda. İstanbul'un ardından 16 alışveriş merkezi ile Ankara ve 12 alışveriş merkezi ile İzmir geliyor.

Üçte biri İstanbul'da

Soysal Danışmanlık tarafından yayınlanan "Soysal Perakende Kataloğu 2007" adıyla yayınlanan çalışmaya göre, Türkiye'de şu anda 57 alışveriş merkezinin yapımı sürüyor. Proje halindekilerle birlikte bu sayı 83'e çıkıyor.

İstanbul, halen yatırımı devam eden merkezler açısından da lider konumda. Türkiye'deki tüm alışveriş merkezlerinin üçte birinin yer aldığı İstanbul'da halen 28 yeni alışveriş merkezinin yapımı sürüyor.

Mağaza sayısı açısından ise birinci sırayı, 403 mağaza ile Haramidere'de kurulacak Taksit Center İhtisas Çarşıları alıyor. Bunu 300'er mağazayla yine İstinye Park ve Forum İstanbul izliyor. İstanbul'da yapımı süren ya da proje halinde olan alışveriş merkezlerinin, aralarında İstinye Park, KC Şehr-i Bazaar, Deposite ve Astoria'nın da bulunduğu 14'ü bu yıl içinde açılacak. Dokuzunun 2008'de açılacağı alışveriş merkezlerinin dördü 2009'da, ikisi de 2010 yılında faaliyete geçecek.

Yeniler yolda

Araştırmaya göre önümüzdeki aylarda açılacak alışveriş merkezlerinin en büyüğü 405 bin metrekarelik kapalı alanıyla Forum İstanbul. Bayrampaşa'da hizmete açılacak ve içinde 300 mağaza yer alacak olan Forum İstanbul'u 275 bin metrekarelik alanıyla İstinye Park, 212 bin metrekarelik alanıyla Gaziosmanpaşa'da açılacak olan Forum TEM izliyor.

İstanbul'da Şişli'den başlayarak Maslak'a kadar uzanan 9 kilometrelik alanda alışveriş merkezi projeleri artarak devam ediyor. Bölgede Akmerkez ile başlayan, sonrasında Profilo ve Metrocity ile devam eden gelişmede son olarak önümüzdeki ay İstinye Park ve ekim ayında ise Astoria Alışveriş merkezlerinin de faaliyete geçmesi planlanıyor.

Şu anda inşaatları devam eden ve proje aşamasında olan alışveriş merkezlerinin tamamlanmasıyla birlikte bölge, İstanbul'un en yoğun alışveriş bölgesi olacak.

Ankara atakta

Alışveriş merkezi yatırımları açısından Ankara'nın da İstanbul'dan kalır yanı yok. Ankara son birkaç yılda giderek artan alışveriş merkezi projelerinin en yoğun olduğu il haline geldi. Bu yıl sonuna kadar Ankara'da tam yedi alışveriş merkezinin yapımının tamamlanması bekleniyor. İki alışveriş merkezi ise gelecek yıl tamamlanacak. Başkentte inşaatı süren alışveriş merkezleri ile birlikte toplam alışveriş merkezi sayısı 2008 sonunda 24'ü bulacak.

Ankara'da bir süre önce 20 bin metrekarelik alışveriş merkezleri yapılırken bugün bu rakam 120 bin metrekarelere kadar çıkıyor. İnşaatların tamamlanmasıyla Ankara'nın bin kişiye düşen alışveriş merkezi alanında 130 metrekare ortalamasıyla Türkiye'nin Avrupa ülkelerini yakalayacak ilk kenti olması bekleniyor.

Metrekare maliyeti 700 dolar

Peki son dönemde başka yabancılar olmak üzere alışveriş merkezi yatırımlarında görülen patlamanın nedeni ne? Alkaş Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Avi Alkaş'a göre

Bunun nedeni özellikle yabancı yatırımcıların Türkiye'yi karlı bir alan olarak görmeleri. Avrupa ve ABD finans sektöründe son bir iki yılda faiz oranlarında görülen düşüşle birlikte yabancı yatırımcılarının yüzünü Türkiye'ye çevirdiklerin altını çizen Alkaş, bu konuda şu bilgileri veriyor:

"Şu anda Türkiye genelinde faaliyette olan mevcut alışveriş merkezlerindeki yabancı payı yüzde 25'ler seviyesinde. Ne var ki, önümüzdeki dönemde hizmete girecek olan 80'inin üzerindeki alışveriş merkezi ile birlikte bu oran yüzde 40 ile 50'ye kadar çıkacaktır. Bu da yabancıların Türkiye'ye olan ilgisini göstermekte"

Önümüzdeki dönemde hizmete girecek yeni alışveriş merkezlerinin toplam yatırım maliyetinin altı milyar doları bulacağına işaret eden Alkaş, yeni yapılan alışveriş merkezlerin metrekare bazında ortalama maliyetinin arsa hariç 600 ile 700 dolar arasında olduğunu ifade ediyor.

Kiralar ne kadar?

Öte yandan İstanbul'daki alışveriş merkezlerinde kira ortalaması alışveriş merkezinin lokasyonuna ve mağazanın bulunduğu konuma göre değişiklik göstermekle birlikte, metrekaresi 30 ile 80 dolar arasında değişiyor. Örneğin; hazırgiyim mağazaları için metrekare kira ortalaması Galleria'da yıllık 400-450 dolar, Akmerkez'de ise bin ile bin 200 dolar civarında.

Fast food alanlarındaki ise kira ortalamaları mağazalara göre biraz daha yüksek.

Galleria'da metrekare fiyatlarının yıllık kira ortalaması 900 dolar iken Akmerkez' de bu rakam bin 600 dolara kadar çıkıyor.

Aylık kira ortalamalarında büyük metrekarelere sahip mağazalardan oluşan ana kiracılar, sinema ve eğlence alanları, hipermarketlerin kira fiyatları ise büyük alanlara yayılmaları sebebiyle daha düşük seviyelerde gerçekleşiyor.

Alışveriş merkezlerinin alışverişle eğlenceyi bütünleştirme trendiyle birlikte sinema salonları, bu merkezlerin ana kiracıları haline geldi.

Sinema salonlarının kiraladıkları alanların büyüklüğü nedeniyle metrekare fiyatları 10 dolar seviyelerinde seyrediyor.

Türkiyedeki Proje ve inşaat halindeki alışveriş merkezleri İl Yatırımcı Kuruluş Kiralanabilir Alan(M2) Mağaza Sayısı Açılış Tarihi

212 İstanbul İSTANBUL Edip Uluslararsı Gayrimenkul ve Turizm AŞ 68.000 160 2009(1.Çeyrek)

Acteeum Göztepe Alışveriş Merkezi Projesi İSTANBUL Meinl European Land 100.000 Kesinleşmedi 2010

Airport İSTANBUL Londra Dış Ticaret Turizm AŞ 32.000 120 Eylül'2007

Antares Alışveriş Merkezi ANKARA Dolunay Ormancılık Tcaret Ltd 85.150 215 2007(4.Çeyrek)

Astoria Alışveriş Merkezi/Kempinski Residences İSTANBUL Astaş Gayrimenkul Yatırım ve Turizm AŞ. 25.000 110-130 Ekim'2007

Capacity İSTANBUL Yatırım İşletmecilik Turizm İnşaat Tesisat ve Taahhüt AŞ. 41.229 175 Ağustos'2007

Cepa Alışveriş Merkezi ANKARA Üstünçelik Malzeme İmalat Montaj İnşaat Taahhüt Turizm 72.000 194 Ağustos'2007

City's Nişantaşı İSTANBUL Gülaylar Group 23.000 125 2007(4.Çeyrek)

Deepo Center İstanbul İSTANBUL Torunlar Şirketler Grubu 80.000 167 Nisan'2009

Deposite Outlet Alışveriş Merkezi İSTANBUL Şinpaş Yapı AŞ 60.000 160 Ağustos'2007

Ekinoks Beylikdüzü Alışveriş Merkezi İSTANBUL Ekinciler ve Ortakları İnşaat ve Ticaret AŞ. 7.443 43 Mart'2008

Erzurum Alışveriş Merkezi ERZURUM Radevco Bir Emlak Geliştirme İnşaat Yatırım ve Ticaret AŞ 31.000 115 2009(1.Çeyrek)

Espark ESKİŞEHİR Cura/GGP Gayrimenkul İnşaat Geliştirme AŞ. 44.000 145 2007

Fatih Kültür ve Ticaret Merkezi İSTANBUL Gül-Keleşoğlu İnşaat AŞ ve Ortakları 19.756 92 Ekim'2007

Forum Ankara ANKARA Multi Turkmall Gayrimenkul Yatırım İnşaat ve Ticaret AŞ. 80.000 150 2008(2.Çeyrek)

Forum Antalya ANTALYA Multi Turkmall Gayrimenkul Yatırım İnşaat ve Ticaret AŞ. 121.500 269 2009

Forum Aydın AYDIN Multi Turkmall Gayrimenkul Yatırım İnşaat ve Ticaret AŞ. 30.000 90 2008(4.Çeyrek)

Forum Çamlık DENİZLİ Multi Turkmall Gayrimenkul Yatırım İnşaat ve Ticaret AŞ. 33.000 115 2008(1.Çeyrek)

Forum Diyarbakır DİYARBAKIR Multi Turkmall Gayrimenkul Yatırım