Türkiye İstatistik Kanunu!
Resmi Gazete yayım tarihi 18 Kasım 2005 ve Resmi Gazete sayısı 25997 olan 5429 Kanun Numarasına sahip Türkiye İstatistik Kanunu kapsamında yer alan hükümleri incelemek için haberimize giriş yapabilirsiniz...
KANUN
Türkiye İstatistik Kanunu
Kanun No. 5429
Kabul Tarihi : 10.11.2005
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanunun amacı; resmî istatistiklerin üretimine ve organizasyonuna ilişkin temel ilkeleri ve standartları belirlemek; ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda veri ve bilgilerin derlenmesini, değerlendirilmesini, gerekli istatistiklerin üretilmesini, yayımlanmasını, dağıtımını ve Resmî İstatistik Programında istatistik sürecine dâhil kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak üzere, Türkiye İstatistik Kurumunun kuruluş, görev ve yetkilerine ilişkin esasları düzenlemektir.
Tanımlar
MADDE 2.- Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Kurum: Türkiye İstatistik Kurumunu (TÜİK),
b) Konsey: İstatistik Konseyini,
c) Başkanlık: Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığını,
d) Başkan: Türkiye İstatistik Kurumu Başkanını,
e) Kurum ve kuruluşlar: Başbakanlık ve bakanlıklar ile bunların bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarını, mahallî idareler ve bunların bağlı ve ilgili kuruluşları ile birlik ve şirketlerini, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve üniversiteler de dâhil olmak üzere, tüzel kişiliği haiz enstitü, teşebbüs, teşekkül, birlik, döner sermaye, fon ve sair adlarla kurulmuş olan diğer kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını,
f) Program: Resmî İstatistik Programını,
g) Resmî istatistik: Türkiye İstatistik Kurumu veya Programda yer alan konularda istatistik üretecek kurum ve kuruluşlar tarafından derlenen verilerin, kitle özelliklerini ortaya koymak amacıyla işlenmesi ile elde edilen bilgiyi,
h) İstatistikî birim: Yapılan sayım veya örnekleme çalışmalarına konu olan, hakkında veri toplanacak gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşları,
i) Kitle: Sayım veya örneklemeye konu olan istatistikî birim veya alt birimlerin tamamını,
j) Sayım: Kitle özelliklerini ortaya koymak üzere ilgili tüm istatistikî birimlerden veri derlenmesini,
k) Örnekleme: Kitleyi oluşturan istatistikî birimler arasından kitleyi temsil etmek üzere belli sayıda birimin seçilmesi işlemini,
l) Ulusal kayıt sistemi: Kurum ve kuruluşların idarî işlemlerini yürütmek amacıyla kayıt altına aldıkları bilgilerin standartlaştırılarak tanımlanmış tek bir numara vasıtasıyla ulusal düzeyde ilgili diğer kurum ve kuruluşların kayıtları ile konuşabilirliğinin sağlandığı veri tabanı sistemini,
m) Alan çalışması: İstatistik çalışmalarıyla ilgili her türlü veriyi derlemek üzere istatistikî birim ile görüşülmesi, bilgilerin anket formuna aktarılması ve bu formların Başkanlığa teslimine kadar geçen sürede yapılan çalışmaları,
n) Veri: Anket veya idarî kayıtlar yoluyla elde edilen nicel ve/veya nitel istatistikî bilgileri,
o) Bireysel veri: Hakkında bilgi toplanan istatistikî birimlerin, özellikleri ile birlikte tanımlandığı veriyi,
p) Doğrudan tanınma: Bir istatistikî birimin kimliğinin adı, adresi veya resmen verilmiş ve genel olarak bilinen bir kimlik numarası ile ortaya çıkarılmasını,
r) Dolaylı tanınma: Bir istatistikî birimin kimliğinin, doğrudan tanımlamada yer almayan diğer özelliklerinden faydalanılarak ortaya çıkarılmasını,
s) Gizli veri: İstatistik birimin doğrudan veya dolaylı bir şekilde özellikleri ile birlikte tanınabilmesine ve bu şekilde bireysel bilgilerin açığa çıkarılmasına imkân sağlayan bireysel veya tablo hâlinde saklı tutulan veriyi,
t) İstatistik amaçlı kullanım: İstatistik birimlerden toplanan verilerin sadece istatistikî tabloların oluşturulması ve istatistikî analizlerin yapılması için kullanımını,
u) Dağıtım: Kullanılan şekil ve araçlara bakılmaksızın, istatistikî bilgilerin kullanıcılara sunulmasını,
İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Resmî İstatistik Programı, Bilgi Derleme ve Gizlilik
BİRİNCİ BÖLÜM
Resmî İstatistik Programı, İlkeler, Uygulama Esasları ve Makamları
Resmî İstatistik Programı
MADDE 3.- Resmî İstatistik Programı, ulusal ve uluslararası düzeyde ihtiyaç duyulan konularda üretilecek resmî istatistiklere ilişkin çerçeveyi oluşturur. Sayım ve araştırmalar Program çerçevesinde yapılır.
Program; mevcut kaynakları, cevap verenlerin üzerindeki yükü, fayda-maliyet ilişkisini göz önüne alarak, ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim, teknoloji ve ihtiyaç duyduğu diğer alanlardaki durumunun tespit edilmesi ve izlenmesi için gereken istatistikleri kapsar.
Program, Konseyin istişarî görüşleri doğrultusunda Başkanlık tarafından beş yıllık olarak hazırlanır ve Bakanlar Kuruluna sunulur. Program, Bakanlar Kurulu kararının Resmî Gazetede yayımlanmasıyla yürürlüğe girer. Gerekli hâllerde Programda değişiklik, ilgili kuruluşların görüşü alınarak Başkanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile yapılır ve Resmî Gazetede yayımlanır. Programın yürütülmesinden Başkanlık sorumludur.
Başkanlık, Programın uygulanması konusunda Konseye sunulmak üzere Yıllık İzleme Raporları hazırlar ve uygun araçlarla kamuoyuna duyurur.
İlkeler
MADDE 4.- Resmî istatistiklerin kalitesinin geliştirilmesi için Program kapsamında üretilen istatistikler, güvenilirlik, tutarlılık, tarafsızlık, istatistikî gizlilik, güncellik ve şeffaflık ilkelerine göre hazırlanır ve uygulanır.
Resmî istatistiklerin gerçekleri yansıtmasının sağlanması, tüm kullanıcılara tarafsız ve eş zamanlı olarak sunulması, gizlilik ilkesine riayet edilmesi, kamuoyunun bilgi edinme hakkının gözetilmesi temel esaslardır.
Resmî istatistiklerin kalitesinin ve ilkelere uygunluğunun değerlendirilebilmesi için gerekli tüm bilgiler ve resmî istatistik üretiminde kullanılan yöntemler kamuoyuna açıklanır.
Programı uygulayan tüm kurum ve kuruluşlar ile görevliler, bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılacak her türlü düzenleyici işlemlerde belirtilen ilkelere uymakla yükümlüdür.
Uygulama esasları
MADDE 5.- Programda; üretilecek tüm resmî istatistiklerin amaç, kapsam, yöntem, sıklık, iş plânı ve dağıtım ilkeleri ile çalışmayı yürütecek ve koordine edecek kurum ve kuruluşlar açıkça belirtilir.
Söz konusu kurum ve kuruluşlar, Programda kendilerine verilen görev ve sorumlulukları belirtilen zamanda yerine getirmekle yükümlüdür. Bu görev ve sorumluluklar Programın yürürlüğe girmesiyle başlar.
Uygulama makamları
MADDE 6.- Resmî istatistikler Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı ve Programda belirtilen kurum ve kuruluşlar tarafından üretilir, dağıtılır ve yayımlanır. Kurum ve kuruluşların, görev alanları ile ilgili resmî istatistiklere ilişkin veri derleme, değerlendirme ve yayımlama görev ve yetkisi Programda açıkça belirtilir. Bu kurum ve kuruluşlar, talep edilmesi durumunda, derlenen verileri istenilen zamanda Başkanlığa vermekle yükümlüdür. Diğer yasal düzenlemelerdeki gizlilik hükümleri belirtilerek Kuruma iletilen veri ve bilgilerin korunmasında ve saklanmasında söz konusu gizlilik hükümleri aynen uygulanır. Başkanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından derlenen resmî istatistikleri de yayımlayabilir ve dağıtabilir.
Kurum ve kuruluşların Programda yer almayan istatistikî konulardaki çalışmaları ile gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişiliğine sahip kuruluşlarca yapılan sayım veya araştırmalara ait sonuçlar resmî istatistik olarak kabul edilmez.
İstatistikî sonuçlar içeren araştırma faaliyetleri yürüten gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişiliğine sahip kuruluşlar, araştırmalarının sonuçlarını basın ve yayın yoluyla kamuoyuna açıklamaları hâlinde, araştırmanın kapsam, örnekleme yöntemi ve örnek hacmi, veri derleme yöntemi ve uygulama zamanını araştırma sonuçlarıyla birlikte kamuoyuna açıklamakla yükümlüdürler.
İKİNCİ BÖLÜM
Bilgilerin Toplanması, Dağıtımı ve Gizliliği
Bilgi isteme, bilgilerin doğruluğunu araştırma, kontrol ve saklama
MADDE 7.- Başkanlık, Kurumun görev alanına giren konularla ilgili sayım ve araştırmalarda, istatistik üretimi için gerekli gördüğü her türlü ortamdaki veri ve bilgiyi, tüm istatistikî birimlerden, Başkanlıkça belirlenen şekil, süre ve standartlarda doğrudan isteme yetkisine sahiptir.
Başkanlık, gerektiğinde verilen veri veya bilgilerin doğruluğunu araştırmaya, kontrol etmeye, ilgililerden ek bilgi ve belge istemeye, araştırma ve kontroller sonucu düzenlenecek belgelerle gerçek veri ve bilgiyi belirlemeye yetkilidir.
Başkanlığın veri ve bilgi derleme ve yayımlama işlemleri dâhil her türlü faaliyetleri elektronik ortamda yapılabilir, arşivlenebilir ve elektronik imza kullanılabilir.
Elektronik ortamda tutulan bilgilere ilişkin belgeler, bu veri ve bilgilerin kesinleşip kullanıma açık hâle gelmesine kadar saklanır ve bu sürenin sonunda imha edilir.
Cevap verme yükümlülüğü
MADDE 8.- İstatistikî birimler, kendilerinden istenen veri veya bilgileri, Başkanlığın belirleyeceği şekil, süre ve standartlarda eksiksiz ve doğru olarak ücretsiz vermekle yükümlüdür.
İdarî verilere erişim
MADDE 9.- Kurum ve kuruluşlar, resmî istatistik üretiminde kullanılmak üzere, kendi görev alanları ile ilgili konularda topladıkları, işledikleri ve sakladıkları kayıt ve diğer veri dosyalarını ve her türlü harita ile uzaktan algılanmış veriyi, belirlenen süre içerisinde ücret talep etmeksizin Başkanlığa vermek veya kullanımına açmakla yükümlüdürler.
Ulusal kayıt sistemleri
MADDE 10.- Kurum ve kuruluşlar kendi görev alanlarına ilişkin ulusal kayıt sistemlerini Başkanlığın belirlediği standartlarda oluşturmak, güncellemek ve Başkanlığın istatistik amaçlı kullanımına açmakla yükümlüdür.
Bu konuda yapılacak her türlü mevzuat çalışmalarında Başkanlığın uygun görüşü alınır.
Sınıflamalar
MADDE 11.- Kurum ve kuruluşlar, Başkanlık tarafından oluşturulan istatistik amaçlı tanım ve sınıflamaları kullanmakla; kendi ihtiyaçları doğrultusunda belirleyecekleri sınıflamaları kullanmaları hâlinde ise, Başkanlığın belirlediği sınıflamalara dönüştürülmesini sağlayacak tedbirleri almakla yükümlüdür.
İstatistik sonuçlarına erişim
MADDE 12.- Başkanlık ve Programda yer alan kurum ve kuruluşlar, üretilen resmî istatistiklere, Programda belirtilen standart ve yayın tarihine uyarak, tüm kullanıcıların kolay ve eşit şartlarda erişmesini sağlayacak tedbirleri alırlar.
Kurum tarafından derlenen istatistikî bilgiler, kullanıma açılmadan önce herhangi bir şahsa veya makama verilemez.
Gizli veriler
MADDE 13.- Gizli verilere yalnızca resmî istatistik üretiminde görev alanlar, görevlerini yerine getirebilmek için ihtiyaç duydukları ölçüde erişebilirler.
Bireysel verinin toplulaştırılması ile oluşturulan veri tablosunun herhangi bir hücresindeki istatistikî birim sayısının üçten az olması veya birim sayısı üç ve daha fazla olduğu hâlde bir veya iki istatistikî birimin hakim durumda olması hâlinde ilgili hücredeki veri gizli kabul edilir.
Resmî istatistiklerin üretilmesi için toplanan, işlenen ve saklanan verilerden gizli olanları, idarî, adlî ve askerî hiçbir organ, makam, merci veya kişiye verilemez, istatistik amacı dışında kullanılamaz ve ispat aracı olamaz. Bu bilgileri derleyen ve değerlendiren memurlar ve diğer görevliler de bu yasağa uymak zorundadır. Bu yükümlülük, görevlilerin görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
Resmî istatistik üreten kurum ve kuruluşların yetkilileri tarafından, gizli verilerin hukuka aykırı erişimine, açıklanmasına veya kullanımına karşı her türlü önlem alınır.
Herkese açık kaynaklardan elde edilen veri veya bilgiler gizli kabul edilmez.
İstatistikî birimin, kendisine ait gizli verilerin açıklanmasına yazılı onay vermesi hâlinde, veri gizliliği ortadan kalkar.
Gizli veriler, ancak doğrudan veya dolaylı tanımlamaya yol açmayacak şekilde diğer bilgilerle birleştirilerek yayımlanabilir.
Veri gizliliği ve güvenliğine ilişkin usûl ve esaslar, ulusal ve uluslararası ilkeler doğrultusunda, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bireysel verilerin kullanımı
MADDE 14.- Bireysel veriler, istatistikî birimlerin doğrudan veya dolaylı olarak tanınmasına yol açacak bölümleri gizlendikten sonra, münferit birimlere atıfta bulunmayan bilimsel amaçlı araştırmalarda kullanılması kaydı ve Başkanlığın yazılı izniyle verilebilir. Bireysel verileri kullanma hakkı elde edenler, bu verileri üçüncü şahıslara veremezler.
İstatistikî birimlerin hakları
MADDE 15.- Resmî istatistiklerin üretimi için veri veya bilgi talep edilen istatistikî birimler, sayımın veya araştırmanın amacı, kapsamı, istatistikî verinin gizliliğinin sağlanması için alınan önlemler ve hakları ile ilgili konularda 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde, bilgi edinme, kendilerine ait gizli verinin izinsiz açıklanması durumunda da maddi ve manevi her türlü zararının tazmin edilmesini isteme hakkına sahiptir.
Kendilerine ait gizli verilerin açıklanması nedeniyle açılan davalarda Başkanlık veya diğer kurum ve kuruluşlar aleyhine tazminata hükmedilmesi durumunda, bu hususta kusuru olan memur ve diğer görevlilere genel hükümlere göre rücu edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Türkiye İstatistik Kurumu
BİRİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Görev ve Teşkilât Yapısı
Türkiye İstatistik Kurumu
MADDE 16.- Bu Kanunun uygulanmasını sağlamak ve kanunla kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Türkiye İstatistik Kurumu kurulmuştur. Kurum kısaca "TÜİK" olarak adlandırılır.
Kurum Başbakanlığa bağlı olup, Başbakan, Kurumun yönetimi ile ilgili yetkilerini gerekli gördüğü takdirde bir Devlet Bakanı vasıtasıyla kullanabilir.
Bilimsel ve teknik özerklik
MADDE 17.- Programın uygulanmasında, Kurum çalışanları ile diğer uygulayıcı birimlere, veri kaynakları, istatistikî yöntem ve süreçlerinin seçimi, dağıtımın içerik, şekil ve zamanı ve istatistikî gizliliğin uygulanması başta olmak üzere, hiçbir konuda talimat verilemez.
Türkiye İstatistik Kurumunun görev ve yetkileri
MADDE 18.- Kurumun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Resmî İstatistik Programını hazırlamak.
b) Program ile belirlenen istatistikî faaliyetlerin yürütülmesini organize etmek ve uygulanmasını sağlamak.
c) Resmî istatistiklerin üretimi sırasında kullanılacak istatistikî yöntemleri, tanımları, sınıflamaları ve standartları, ulusal ve uluslararası normlara uygun olarak belirlemek.
d) Ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistiklerini derlemek, değerlendirmek, analiz etmek ve yayımlamak.
e) Resmî istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak.
f) İstatistik alanındaki bilimsel araştırma teknikleri ile istatistikî yöntem ve bilgi teknolojilerine ilişkin gelişmeleri takip etmek ve bunların uygulanması için gerekli önlemleri almak.
g) İstatistik alanındaki ulusal ve uluslararası öncelikleri dikkate alarak istatistikî veri ihtiyacı duyulan alanları ve veri derleme yöntemlerini ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde belirlemek.
h) Programın kurum ve kuruluşlara verdiği resmî istatistik görevlerinin yerine getirilmesini izlemek, bu kurumlarca üretilen istatistiklerin uluslararası standartlara uygunluğunu incelemek, kalite kontrolünü yapmak ve bu konularda teknik destek ve koordinasyonu sağlamak.
i) Kalkınma plânları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek; Kurumun stratejik plânlarına, yıllık amaç ve hedeflerine bağlı olarak teşkilât yapısını, hizmet kalite standartlarını, yönetim hizmet ve süreçlerini sürekli geliştirici tedbirler almak.
j) Programın uygulanmasına ilişkin Yıllık İzleme Raporlarını hazırlamak.
k) İstatistikî bilgilerin saklanmasını, kullanıcıya sunulmasını, bu alanlara ilişkin sistemlerin geliştirilmesini ve bu amaçla ulusal ve uluslararası bir bilgi ağı ve bilgi akış sisteminin oluşturulmasını koordine etmek.
l) Ulusal kayıt sistemlerinin oluşturulmasında standartları tanımlamak, uygulamak ve kurumlararası koordinasyon ile uygulanmasını sağlamak.
m) Uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapmak amacıyla diğer ülkelere veya ülke gruplarına ait göstergeleri takip etmek, değerlendirmek ve gerekli durumlarda yayımlamak.
n) İhtiyaç duyulan alanlarda veri üretilmesi, teknik kapasitenin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde araştırma ve teknik yardım projeleri hazırlamak, geliştirmek ve yürütmek.
o) İstatistikle ilgili konularda diğer ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini sağlamak ve uluslararası toplantılar düzenlemek.
p) Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek.
Başkanlık, yüksek öğretim kurumlarının görevleri saklı kalmak şartıyla, Kurumun görev alanına giren konularda üniversiteler ve diğer eğitim kurumları ile işbirliği yaparak ulusal ve uluslararası eğitim ve araştırma merkezleri kurabilir.
Teşkilât
MADDE 19.- Türkiye İstatistik Kurumu; İstatistik Konseyi ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığından oluşur.
İKİNCİ BÖLÜM
İstatistik Konseyi
İstatistik Konseyi
MADDE 20.- Programın hazırlanmasına, uygulanmasına, resmî istatistiklerin gelişimine ve işlevlerine ilişkin tavsiyelerde bulunmak, resmî istatistik ihtiyaçlarını tespit etmek, değerlendirmek ve ileriye yönelik görüş ve önerileri kapsayan çalışmalar yapmak üzere İstatistik Konseyi oluşturulmuştur.
Konsey; Bakanlık müsteşarları, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, Dış Ticaret Müsteşarı, Gümrük Müsteşarı, Denizcilik Müsteşarı, Devlet Personel Başkanı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı, Yükseköğretim Kurulunca üniversitelerden Kurumun görev alanı ile ilgili çalışmalarda bulunanlar arasından seçilecek bir öğretim üyesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı, istatistik alanında faaliyet gösteren ve en fazla öğretim elemanı üyeye sahip sivil toplum kuruluşunun başkanı ve istatistikî sonuçlar içeren araştırma faaliyetleri yürüten gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinin üye olduğu en fazla üyeye sahip sivil toplum kuruluşunun başkanından oluşur. Konsey üyeleri, toplantılara katılamamaları hâlinde, yerlerine yetkilendirilmiş birer temsilci görevlendirirler.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı ve Başkan yardımcıları Konseyin doğal üyesidir. Konsey yılda en az bir defa toplanır.
Konseyin görüşeceği konuların özelliklerinin gerektirmesi hâlinde, diğer kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve Başkanlık yetkilileri oy hakkı olmaksızın Konsey toplantılarına çağrılabilir.
Kurum Başkanı, Konseyin de başkanıdır. Konseyin sekretarya hizmetleri Başkanlık tarafından yürütülür.
Konseyin çalışmaları için yapılacak giderler Kurum bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
Konseyin çalışma usûl ve esasları Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başkanlık
Başkanlık teşkilâtı
MADDE 21.- Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı; merkez ve taşra teşkilâtından meydana gelir. Merkez teşkilâtı, ana hizmet birimleri, danışma birimleri ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşur. Başkanlığın merkez teşkilâtı ekli (I) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Başkanlıkta, daire başkanlıkları ve bölge müdürlükleri bünyesinde işlerin niteliğine göre, devamlı veya geçici gruplar ve takımlar oluşturulabilir. Başkan bu yerlere kadroları uhdelerinde kalmak üzere sorumlular görevlendirir.
Başkan
MADDE 22.- Başkan, Türkiye İstatistik Kurumunun en üst yöneticisi olup, Başkanlık hizmetlerini, mevzuat hükümlerine, resmî istatistik programına, Kurumun amaç ve politikalarına, stratejik plânına, performans göstergelerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekle görevli ve yetkilidir. Başkan, Başbakana karşı sorumludur.
Başkanlığa atanma şartları ve usûlü
MADDE 23.- Başkanlığa atanacaklarda; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen genel şartlara ilâve olarak;
a) En az dört yıllık eğitim veren yüksek öğretim kurumlarının istatistik, matematik ve sosyoloji bölümleri ile iktisat, işletme, iktisadî ve idarî bilimler, siyasal bilgiler, mühendislik ve hukuk fakültelerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,
b) Başkanlıkta veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında Kurumun görev alanı ile ilgili konularda en az daire başkanı, dengi veya üstü kadrolarda asgarî iki yıl görev yapmış ya da üniversitede en az beş yıl öğretim üyesi olarak çalışmış olmak,
Şartları aranır.
Başkan, Bakanlar Kurulu kararı ile beş yıl süre için atanır. Süresi dolan Başkan aynı göreve bir defaya mahsus olmak üzere tekrar atanabilir. Başkanın görev süresi dolmadan görevine son verilemez. Başkan, ancak, resmî sağlık kurulu raporuyla görevini devamlı yapmasına engel olabilecek durumun tespiti veya atamaya ilişkin şartları kaybetmesi hâlinde atama usûlüne göre süresi dolmadan görevden alınabilir.
Başkan yardımcıları
MADDE 24.- Başkanlıkta Başkana yardımcı olmak üzere üç başkan yardımcısı atanabilir. Bunlardan en az birinin daha önce Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanı unvanını almış olması şartı aranır. Başkan yardımcıları Başkana karşı sorumludur.
Başkan yardımcılıklarına yapılacak atamalarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen genel şartlar ile 23 üncü maddede sayılan yüksek öğretim kurumlarından mezun olmaları ve İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birinde Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında en az (C) düzeyinde belge almış olmaları şartı da aranır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ana Hizmet Birimleri
Ana hizmet birimleri
MADDE 25.- Başkanlığın ana hizmet birimleri şunlardır:
a) Ulusal Hesaplar ve Ekonomik Göstergeler Daire Başkanlığı.
b) Tarım ve Çevre İstatistikleri Daire Başkanlığı.
c) Sanayi ve İş İstatistikleri Daire Başkanlığı.
d) Sosyal İstatistikler Daire Başkanlığı.
e) Yöntem Araştırmaları Daire Başkanlığı.
f) Dış İlişkiler Daire Başkanlığı.
g) Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığı.
h) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Daire Başkanlığı.
Ulusal Hesaplar ve Ekonomik Göstergeler Daire Başkanlığı
MADDE 26.- Ulusal Hesaplar ve Ekonomik Göstergeler Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Ulusal hâsıla hesaplamaları ve analiz çalışmaları yapmak.
b) Endüstrilerarası işlemler ile ilgili hesapları yapmak, ulusal girdi-çıktı tabloları oluşturmak.
c) Ulusal hesaplar sisteminde öngörülen uydu hesapları ile diğer hesapları yapmak.
d) Tüketici ve üretici düzeyinde oluşan fiyat hareketlerini izlemek amacıyla veri derlemek, tüketici ve üretici fiyat endeksleri ile satınalma gücü paritesi göstergelerini hesaplamak.
e) Dış ticaret istatistiklerine ait bilgileri derlemek ve değerlendirmek.
f) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
g) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Tarım ve Çevre İstatistikleri Daire Başkanlığı
MADDE 27.- Tarım ve Çevre İstatistikleri Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) a) Tarım sektörüne ait istatistikî bilgileri derlemek ve değerlendirmek.
b) Toprak kullanımı, tarımsal üretim, tarımsal yapı ve tarım sektörünün alt sektörlerine ilişkin istatistikî araştırmalar yapmak, değerlendirmek ve ilgili göstergeleri hesaplamak.
c) Tarımsal denge ve tarım sektörü ekonomik hesapları konusunda çalışmalar yapmak, ilgili göstergeleri hesaplamak.
d) Çevre kapsamında yer alan su, hava, toprak, atıksu, katı atık, kirlilik ve kirletici emisyonlar, biyoçeşitlilik, çevre koruma harcamaları istatistikleri ve su, hava, toprak, gürültü, görüntü kirlilikleri istatistikleri ile ilgili araştırmaları yapmak, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından ölçüm ve gözleme dayalı olarak derlenen verileri değerlendirmek.
e) Doğal kaynak muhasebesi için gerekli verileri derlemek.
f) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
g) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Sanayi ve İş İstatistikleri Daire Başkanlığı
MADDE 28.- Sanayi ve İş İstatistikleri Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Madencilik ve taş ocakçılığı, imâlat sanayii, elektrik, gaz, su, enerji, inşaat ve benzeri konularda ihtiyaç duyulan istatistikî bilgileri derlemek ve değerlendirmek.
b) Ulaştırma, haberleşme, depolama, mali aracı kuruluş faaliyetleri, iş hizmetleri ve kişisel hizmetler, kâr amacı gütmeyen kuruluş faaliyetleri, toptan ve perakende ticaret, otel, lokanta ve diğer konularda istatistikî bilgileri derlemek ve değerlendirmek.
c) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
d) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Sosyal İstatistikler Daire Başkanlığı
MADDE 29.- Sosyal İstatistikler Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Nüfus, konut, eğitim, kültür, turizm, sağlık, spor, adalet, medya, siyaset ve sosyal içerikli konularda ihtiyaç duyulan istatistikî bilgileri derlemek, değerlendirmek ve ilgili göstergeleri hesaplamak.
b) Demografi alanında ihtiyaç duyulan istatistikî bilgileri derlemek ve değerlendirmek.
c) Sosyal güvenlik, sosyal koruma ve tüketicinin korunması alanında ihtiyaç duyulan istatistikî bilgileri derlemek ve değerlendirmek.
d) İşgücü piyasası, gelir dağılımı, tüketim harcamaları, yaşam koşulları ile ilgili araştırmalar yapmak ve sonuçlarını değerlendirmek.
e) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
f) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Yöntem Araştırmaları Daire Başkanlığı
MADDE 30.- Yöntem Araştırmaları Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Kurumun tüm sayım ve araştırmalarına ilişkin metodolojik çalışmalar ve analizler yapmak.
b) Veri kalitesi ve veri analiz yöntemleri üzerinde çalışmalar yürüterek ilgili birimlere uygulamada destek sağlamak.
c) Resmî istatistikler kapsamında örnekleme yöntemine ilişkin gelişmeleri takip ederek uygulamak.
d) Resmî istatistikler kapsamında ele alınan temel tanım, kavram ve sınıflamalarla ilgili çalışmaları yürütmek, bu kapsamda Kurum içi ve dışı koordinasyonu sağlamak.
e) İstatistik amaçlı ulusal kayıt sistemlerinin standartlarını oluşturmak, bu standartların ulusal düzeyde kullanımı için işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
f) Adres kayıtlarının ilgili sayısal haritalarla birlikte yönetimini sağlamak.
g) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
h) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Dış İlişkiler Daire Başkanlığı
MADDE 31.- Dış İlişkiler Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Başkanlığın uluslararası kuruluşlar ve ülkelerin ulusal istatistik kuruluşları ile istatistik alanındaki ilişkilerini ve işbirliği çalışmalarını koordine etmek.
b) Uluslararası istatistik standartlarına uyum çalışmalarının koordinasyonunu sağlamak.
c) Ülkelere veya ülke gruplarına yönelik istatistik işbirliği projelerini, teknik yardım programlarını ve protokollerini hazırlamak ve yürütülmesini sağlamak.
d) Finansmanı uluslararası kuruluşlar tarafından sağlanan dış kaynaklı istatistik projelerini anlaşmalar çerçevesinde yönetmek.
e) Kurumun görev alanıyla ilgili konularda Avrupa Birliği mevzuatına uyum çalışmalarını ve projelerini koordine etmek.
f) Uluslararası kuruluşlar ve diğer ülkelerin ulusal istatistik kuruluşları tarafından düzenlenen istatistik konulu toplantıları, eğitim ve burs programlarını takip etmek, bu faaliyetlere katılım konusunda gerekli çalışmaları yapmak ve koordinasyonu sağlamak.
g) Uluslararası toplantı, eğitim programı ve danışmanlık hizmetleri düzenlemek.
h) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığı
MADDE 32.- Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Yurt içi ve yurt dışı kurum, kuruluş ve kişilerin istatistikî yayın, veri/bilgi taleplerini karşılamak.
b) Yayın ve veri/bilgi abonelik işlemlerini yürütmek.
c) İstatistikî veri/bilgi arz ve talep analizleri ve kullanıcı memnuniyetine ilişkin araştırmalar yapmak.
d) Başkanlıkça uygun görülen veri/bilgi ve göstergeleri yayımlamak ve dağıtmak.
e) Kütüphane hizmetlerini yürütmek.
f) Kurum yayınlarının basılı ve manyetik ortamda arşivlenmesini sağlamak.
g) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
h) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri Daire Başkanlığı
MADDE 33.- Bilgi ve İletişim Teknolojileri Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Başkanlığın bilişim stratejisini hazırlamak ve uygulanmasını takip etmek, yazılım ve donanım alt yapısı ile ilgili tüm işleri koordine etmek ve yürütmek.
b) Sayım ve araştırmaların kurumsal otomasyon projelerinin bilişim boyutunda sistem analiz ve tasarım çalışmalarını ve hizmetlerini ilgili birimlerle işbirliği içerisinde gerçekleştirmek.
c) Elektronik imzanın kullanımı ile veri ve bilginin elektronik güvenliğinin ve gizliliğinin sağlanması yönünde tedbirler almak.
d) Kurum bilgi mimarisinin hazırlanması, veri tabanlarının kurulması, güncellenmesi ve arşivlenmesi çalışmalarını yapmak.
e) Başkanlığın ulusal ve uluslararası elektronik haberleşmesini ve bilgi paylaşımını sağlamak amacıyla uygulamalar tasarlamak, geliştirmek ve yönetmek.
f) Kurumlararası veri değişimi için gerekli teknik koordinasyonu sağlamak.
g) Görev alanına giren konularda standartları ve metodolojik gelişmeleri takip etmek, ulusal ve uluslararası proje çalışmalarını yürütmek.
h) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Danışma Birimleri
Danışma birimleri
MADDE 34.- Başkanlığın danışma birimleri şunlardır:
a) Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı.
b) Hukuk Müşavirliği.
c) Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği.
Ayrıca, Kurumun görev alanına giren, özel önem ve öncelik taşıyan konularda Başkanlığa yardımcı olmak ve danışma kurulları, özel ihtisas komisyonları, inceleme-araştırma grupları, Veri Kalite Kontrol Kurulu ile Yayın ve Dağıtım Kurulu çalışmalarında yer almak üzere en fazla on istatistik müşaviri görevlendirilebilir.
İstatistik müşaviri kadrosuna yapılacak atamalarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen genel şartlar ile 23 üncü maddede sayılan yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak ve İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birinde Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında en az (C) düzeyinde belge almış olmak ya da Başkanlıkta daire başkanı veya üstü kadrolarda en az iki yıl görev yapmış olmak şartları aranır.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
MADDE 35.- Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Kalkınma plânları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını hazırlamak.
b) Programı ve Yıllık İzleme Raporlarını ilgili ve sorumlu kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde hazırlamak.
c) Program çerçevesinde Kuruma verilen görevlerin yerine getirilmesi için çalışma esaslarını tespit etmek, Kurumun ana hizmet politikasının ve plânlarının bu esaslara uygun olarak hazırlanmasını koordine etmek.
d) Başkanlığın görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek.
e) Kurum bütçesini stratejik plâna ve yıllık hedeflere göre hazırlamak, Kurum faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek.
f) Başkanlığın yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek, yorumlamak ve yıllık faaliyet raporlarını hazırlamak.
g) Üst yönetimin iç denetime yönelik işlevinin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için gerekli hazırlıkları yapmak.
h) Kurumda yapılacak yeni düzenlemeler ve ihdas edilecek birimler için düzenleyici etki analizi yapmak.
i) Kurumun görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak.
j) Konseyin sekretarya hizmetlerini yürütmek.
k) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Hukuk Müşavirliği
MADDE 36.- Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a) Başkan, Başkanlık birimleri ve bakanlıklar tarafından gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik tasarıları ile diğer hukukî konular hakkında görüş bildirmek.
b) Başkanlığın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukukî tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak.
c) 8.1.1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre adlî ve idarî davalarda gerekli bilgileri hazırlamak, taraf olduğu idarî davalarda Başkanlığı temsil etmek veya Başkanlıkça hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilen davaları takip ve koordine etmek.
d) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
MADDE 37.- Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a) Basın ve halkla ilişkilerle ilgili faaliyetleri plânlamak ve yürütülmesini sağlamak.
b) 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre yapılacak bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru sonuçlandırmak üzere gerekli tedbirleri almak.
c) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
ALTINCI BÖLÜM
Yardımcı Hizmet Birimleri
Yardımcı hizmet birimleri
MADDE 38.- Başkanlığın yardımcı hizmet birimleri şunlardır:
a) İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı.
b) b) Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı.
İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı
MADDE 39.- İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Başkanlığın insan gücü politikası ve plânlaması konusunda çalışmalar yapmak ve tekliflerde bulunmak.
b) Başkanlık personelinin atama, nakil, sicil, terfi, ücret, emeklilik ve benzeri özlük işlemlerini yürütmek.
c) Başkanlığın eğitim plânını hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek.
d) Program kapsamındaki kurum ve kuruluşlara yönelik eğitim programları hazırlamak ve uygulamak.
e) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Eğitim program ve hizmetleri ile katılma şartları, süreleri, belgeleme usûlleri ve diğer hususlar yönetmelikle tespit olunur.
Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı
MADDE 40.- Destek Hizmetleri Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Başkanlığın ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv, sağlık ve benzeri idarî ve malî hizmetleri yürütmek.
b) Taşınır ve taşınmaz mal kayıtlarını tutmak.
c) Başkanlık sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini plânlamak ve yürütmek.
d) Kuruma ait hizmet binalarının iç ve dış koruma hizmetini, 10.6.2004 tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun hükümleri çerçevesinde yerine getirmek.
e) Başkan tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
YEDİNCİ BÖLÜM
Kurul, Komisyon ve Gruplar
Veri Kalite Kontrol Kurulu
MADDE 41.- Başkanlıkta, Başkanlığın merkez ve taşra teşkilâtının istatistik çalışmaları ve Programda yer alan istatistiklerin üretimine yönelik alan çalışmaları ile diğer kayıtlardan başlayıp, verilerin yayımlanmasına kadar geçen tüm süreçleri bilimsellik ve uluslararası standartlara uygunluk açısından incelemek ve değerlendirmek ve gerektiğinde yerinde kalite kontrol çalışmaları yapmak üzere Veri Kalite Kontrol Kurulu oluşturulur.
Kurul, Başkanın görevlendireceği bir Başkan Yardımcısının başkanlığında, Yöntem Araştırmaları Daire Başkanı, ana hizmet birimlerinden en az iki daire başkanı ve en az bir istatistik müşavirinden oluşur. Kurulun çalışmalarına yardımcı olmak üzere Başkanlıkça geçici veya sürekli çalışma grupları oluşturulabilir. Bu gruplarda, kamu kurum ve kuruluşlarından personel görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilen personelin aylık, ek gösterge, ödenek, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî ve sosyal hak ve yardımları kendi kurumlarınca ödenir. Kurulun sekretarya hizmetleri, Yöntem Araştırmaları Daire Başkanlığı tarafından yürütülür.
Veri Kalite Kontrol Kurulunun oluşumu, çalışma usûl ve esasları yönetmelikle belirlenir.
Yayın ve Dağıtım Kurulu
MADDE 42.- Program kapsamında üretilen istatistiklerin yayın ve dağıtım ilke, standart ve politikalarının belirlenmesi ve bunların uygunluğunun kontrol edilmesi amacıyla, Kurum bünyesinde Yayın ve Dağıtım Kurulu oluşturulur. Kurul, Başkanın görevlendireceği bir Başkan Yardımcısının başkanlığında, Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanı, ana hizmet birimlerinden en az iki daire başkanı ve en az bir istatistik müşavirinden oluşur. Kurulun sekretarya hizmetleri Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığı tarafından yürütülür.
Danışma kurulları, özel ihtisas komisyonları ve inceleme-araştırma grupları
MADDE 43.- Sayım, araştırma ve proje çalışmalarında ihtiyaç duyulan konularda gerçek ve tüzel kişilerin uzmanlık, deneyim ve görüşlerinden yararlanmak, en son bilimsel teknik ve yöntemlerin uygulamaya aktarılmasını sağlamak amacıyla danışma kurulları oluşturulabilir.
Ayrıca, Kurumun hizmet birimlerinde gerektiğinde sürekli veya geçici özel ihtisas komisyonları ve inceleme- araştırma grupları kurulabilir.
Danışma kurullarında, özel ihtisas komisyonlarında ve inceleme-araştırma gruplarında görev alacaklardan uhdesinde kamu görevi bulunup da diğer kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilenlere her toplantı günü için bin (1000), uhdesinde herhangi bir kamu görevi bulunmayanlara ise ikibin (2000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktar üzerinden ve ayda ikiden fazla olmamak üzere toplantı ücreti ödenir.
Danışma kurullarında, özel ihtisas komisyonlarında ve inceleme-araştırma gruplarında görev alacak Başkanlık personeline herhangi bir ücret ödenmez.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Taşra Teşkilâtı
Taşra teşkilâtı
MADDE 44.- Başkanlığın taşra teşkilâtı ekli (II) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Taşra teşkilâtı, bu Kanunla Kuruma verilen ulusal düzeydeki sayım ve araştırma faaliyetlerinde sorumluluk bölgesine ait verilerin derlenmesi, değerlendirilmesi, kalite kontrolü, analizi ve merkeze aktarımı ile bölgesel istatistiklerin alt yapısını oluşturmakla ve üretmekle görevlidir. Bölge Müdürleri bölgesel düzeydeki tüm istatistik faaliyetlerini yürütmek ve yerel birimlerle koordinasyonu sağlamaktan doğrudan Başkana karşı sorumludur.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Personel Rejimi
Personel rejimi ve fazla çalışma
MADDE 45.- Başkanlıkta; Başkan, Başkan Yardımcısı, I. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, İstatistik Müşaviri, Hukuk Müşaviri, Bölge Müdürü, Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanı, Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcısı, İstatistikçi, Matematikçi, Mühendis ile dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olmak kaydıyla Programcı kadrolarına atananlar, kadroları karşılık gösterilmek suretiyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın sözleşmeli çalıştırılabilir.
Bu suretle çalıştırılacakların sözleşme usûl ve esasları ile ücret miktarı ve her çeşit ödemeleri Bakanlar Kurulunca tespit edilir.
Özel uzmanlık gerektiren hizmetlerde sözleşmeli olarak yabancı uzman çalıştırılabilir. Bu şekilde çalıştırılacak olan yabancı uzmanlara yapılacak ödemeler ile çalışma usûl ve esasları Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
Başkanlık merkez ve taşra teşkilâtı kadrolarında çalışan (kadro karşılığı çalışan sözleşmeli personel dâhil) memurlara 10.10.1984 tarihli ve 3056 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan fazla çalışma ücreti aynı esas ve usûllere göre ödenir.
Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcılığı ve Uzmanlığına atanma
MADDE 46.- Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcılığına atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlara ilâve olarak;
a) En az dört yıllık eğitim veren yüksek öğretim kurumlarının istatistik, matematik, fizik, sosyoloji, psikoloji bölümleri ile iktisat, işletme, iktisadi ve idarî bilimler, siyasal bilgiler, mühendislik, iletişim ve hukuk fakültelerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,
b) Meslek ve yabancı dil konularında yapılacak yarışma ve yeterlik sınavlarında başarılı olmak,
c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuzbeş yaşını doldurmamış olmak,
Şarttır.
Birinci fıkraya göre uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl fiilen çalışmak, olumlu sicil almak ve hazırladığı tez kabul edilmek kaydıyla, açılacak yeterlik sınavlarına girme hakkını kazanırlar. Yeterlik sınavlarında başarılı olanlar, İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden birinde Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde belge ibraz etmeleri hâlinde, "Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanı" kadrolarına atanırlar.
Tezi kabul edilmeyenlerle, yeterlik sınavlarında başarı gösteremeyenler veya dil belgesini ibraz edemeyenler, durumlarına uygun diğer kadrolara atanırlar. Uzman yardımcılığında geçirilen süre, askerlik hizmetinde veya ücretsiz izinde geçirilen süreler hariç, beş yılı aşamaz.
Uzman yardımcılarının seçilme, tez hazırlama, yeterlik sınavları, yurt içinde ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 78 ve 79 uncu maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde yurt dışında eğitime tâbi tutulmaları ile diğer konulara ilişkin usûl ve esaslar çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
ONUNCU BÖLÜM
Görevlendirme ve Ödemeler
Kamu kurum ve kuruluşlarından personelin görevlendirilmesi
MADDE 47.- Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan memur ve diğer kamu görevlisi statüsünde olanlar, Resmî İstatistik Programı kapsamındaki görevler için, kurumlarının muvafakati alınmak ve aylık, ek gösterge, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî ve sosyal hak ve yardımları kendi kurumlarınca ödenmek kaydıyla geçici olarak Başkanlıkta görevlendirilebilir.
Sayım komiteleri ve görevlendirme
MADDE 48.- Sayımların hazırlık, uygulama ve değerlendirme çalışmalarını yürütmek ve koordine etmek üzere, Başkanın veya görevlendireceği bir kişinin başkanlığında Merkez Sayım Komiteleri kurulur. Bu komitelere gerektiğinde, üniversiteler, ilgili bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları temsilcilerinin katılımı sağlanır.
Sayımlar, Başkanlığın belirleyeceği il ve ilçelerde ve tespit edeceği esaslar çerçevesinde mahallin en büyük mülkî amirinin başkanlığında kurulacak Sayım Komitesi ve buna bağlı Sayım Bürosu tarafından yapılır. Mahallî komite ve büroların çalışmalarından, bunlara her türlü araç, gereç ve eleman sağlanmasından o yerin en büyük mülkî idare amiri sorumludur. Sayımlarda kamu kurum ve kuruluşlarının taşra teşkilâtı personeli de mahallin en büyük mülkî amiri tarafından görevlendirilebilir.
Ödemeler
MADDE 49.- Sayım, araştırma ve veri kalite kontrolü ile inceleme ve denetleme işlerinde kurum içinden veya dışından bu Kanun gereğince geçici görevle görevlendirilecek olan kişilere başka yerde görevlendirildikleri süre için verilecek gündelikler, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca belirlenecek gündeliklerin birbuçuk katı olarak uygulanır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre sözleşmeli olarak çalıştırılacak geçici personele ödenecek ücretler, Kurum dışından görevlendirileceklere verilecek zaruri gider karşılıkları ve her çeşit ödenekler ile anket formu başına verilecek ödenekler ve bunların usûl ve esasları Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre sözleşmeli olarak çalıştırılacak geçici personele, bu Kanunun 45 inci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında verilecek fazla çalışma ücreti, 15-11 inci dereceden aylık alanlar için tespit edilen tutar kadar ödenir.
Bu Kanun gereğince geçici görevle görevlendirilenlere verilecek yol ve konaklama giderleri ile sürekli görevle görevlendirilenlerin harcırahları da 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca ödenir.
Sayım, araştırma, inceleme, denetleme ve veri kalite kontrolü için alanda görevlendirilenler, mahallî idarelerce işletilen toplu taşım araçlarından geçici görev süresince ücretsiz ve kamu kurum ve kuruluşlarının konaklama ve sosyal tesis imkânlarından, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının personeline uygulanan şartlarla aynen yararlandırılır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Sorumluluk, Yetkiler ve Ceza Hükümleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Sorumluluk ve Yetkiler
Yöneticilerin sorumlulukları
MADDE 50.- Başkanlığın her kademedeki yöneticileri, görevlerini mevzuata, stratejik plân ve programlara, performans ölçütlerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekten üst kademelere karşı sorumludur.
Uluslararası işbirliği
MADDE 51.- Başkanlık, istatistikî bilgilerin en gelişmiş yöntemlerle elde edilmesi, veri ve yayın değişimi, eğitim, ortak proje geliştirme ve uygulama konularında diğer ülkelerin benzer kuruluşları, uluslararası ve uluslarüstü kuruluşların ilgili birimleri ile genel hükümler çerçevesinde ilişkiler kurabilir ve işbirliği yapabilir.
Yetki devri
MADDE 52.- Başkanlıkta her kademedeki yöneticiler, sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri, uygun araçlarla ilgililere duyurulur.
İKİNCİ BÖLÜM
Ceza Hükümleri
Ceza hükümleri
MADDE 53.- Bu Kanunun 13 üncü maddesinde yazılı yasaklara aykırı hareket eden kamu görevlileri, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 258 inci maddesine göre cezalandırılır.
Bu Kanunun 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası ve 14 üncü maddesinde belirtilen yükümlülüklere uymayan gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerinin organ ve temsilcilerine adlî para cezası verilir.
İdarî para cezaları
MADDE 54.- Sayımlarda geçerli mazereti olmadan verilen görevleri yapmaktan kaçınanlara beşyüz Yeni Türk Lirası idarî para cezası uygulanır. Görevlendirilenleri geçerli mazereti olmaksızın eğitim ve toplantılara göndermeyen veya görev yapmasına izin vermeyen kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ve sorumlularına, izin vermedikleri her kişi için beşyüz Yeni Türk Lirası idarî para cezası uygulanır ve bu durum ilgililerin kurumlarına bildirilir. Ayrıca, görevlendirilmek üzere yetiştirme kurslarına katılan kimselerden, görevlerini geçerli mazereti olmaksızın yapmaktan kaçındıkları takdirde, yetiştirilmeleri için yapılan giderler genel hükümler çerçevesinde tahsil edilir.
Başkanlık veya kurum ve kuruluşlar tarafından Program kapsamında istenen bilgileri, geçerli bir mazereti olmaksızın belirlenen şekil ve sürede vermeyen veya eksik veya hatalı verenler, bir kereye mahsus olmak üzere uyarılarak yedi gün içerisinde bilgileri vermeleri veya eksik ve hataları gidermeleri istenir. Bu uyarıya rağmen, bilgileri hiç vermeyen veya talep edildiği hâlde eksikleri gidermeyen ve hataları düzeltmeyen gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinin organ ve temsilcileri hakkında, fiilin;
a) Hanehalkı veya bireylerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda beşyüz Yeni Türk Lirası,
b) (a) bendi dışında kalan istatistikî birimlerle yapılan araştırmalarda işlenmesi durumunda bin Yeni Türk Lirası,
c) Sayımlarda işlenmesi durumunda ikibin Yeni Türk Lirası,
İdarî para cezası uygulanır.
İdarî para cezası ve diğer cezaların uygulanması, istatistikî birimin bilgi verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
7201 sayılı Tebligat Kanununda belirtilen usûllerden biri ile yapılan tebligatlar veya araştırmada görev alan personel tarafından bilgi ile ilgili dokümanların istatistikî birim yetkilisine verildiği veya bilginin istenmesi amacıyla istatistikî birimin ziyaret edildiğine ilişkin Başkanlıkça belirlenen usûllere uygun olarak tanzim edilmiş tutanaklar, istatistikî birimlerden bilgi istendiğinin tevsikinde yeterli olup, ispat için başka belge aranmaz.
Bu madde hükümleri, sözleşme ile üçüncü kişilere yaptırılan araştırmalar için de uygulanır.
İdarî para cezalarına ilişkin karar, sayım için mahallî komiteler kurulması durumunda, komitelerin başkanı tarafından; Programda belirtilmek şartıyla sayımların başka kurum ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesi durumunda bu kurum ve kuruluşların en üst yöneticileri tarafından; diğer durumlarda ise Başkanlığın merkez veya taşra teşkilâtının en üst amirleri tarafından verilir.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Döner Sermaye İşletmesi
MADDE 55.- Kurum bünyesinde, yerli ve yabancı kurum, kuruluş ve kişilere, bu Kanunda öngörülen hizmetlere ait yayın, bilgi, belge satışı ile bilgi işlem, dizgi, baskı, teknik danışmanlık, eğitim, proje ve araştırma hizmetlerini yerine getirmek üzere Döner Sermaye İşletmesi kurulmuştur.
Döner Sermaye İşletmesi için genel bütçeden beşyüz bin Yeni Türk Lirası sermaye tahsis olunmuştur. Bu miktar Bakanlar Kurulu kararıyla beş katına kadar artırılabilir. Bu suretle artırılan sermaye elde edilen kârla karşılanır.
Döner sermaye; Kurum bütçesine bu amaçla konulan ödenekler, Hazinece verilecek aynî yardımlar, döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek kâr ile bağış ve yardımlardan meydana gelir. Elde edilen net kâr, ödenmiş sermaye, tahsis edilen sermaye miktarına ulaşıncaya kadar sermayeye ilâve olunur. Her yıl sonunda kullanılmayan gelir, ertesi yıllarda kanun hükümleri çerçevesinde yönetim kurulunun uygun göreceği mal ve hizmet alımlarında kullanılır. Bağış ve yardımlar, bu maddede yazılı limite bağlı kalmaksızın mevcut sermayeye eklenir.
Döner sermaye faaliyetlerinin gerektirdiği giderler ile kiralama, satın alma, araç, gereç, araştırma, eğitim, tanıtım giderleri ile faaliyet alanına giren hizmetlerde çalıştırılacak personele bu Kanunun 49 uncu maddesi kapsamındaki harcırahları döner sermayeden karşılanır. Ayrıca, Kurumun dışardan aldığı hizmetlere karşılık yapılacak diğer ödemeler ve Döner Sermaye İşletmesinin faaliyetlerinde hizmet veren birimlerin her türlü ihtiyaçları da döner sermayeden karşılanabilir. Bu maddede sayılanlar dışında döner sermayeden herhangi bir harcama yapılamaz.
Döner Sermaye İşletmesi; Kurumun hizmetlerine öncelik vermek ve aksatmamak kaydıyla, diğer kamu kurum ve kuruluşlarından, yerli veya yabancı gerçek ve tüzel kişilerden sipariş almaya, vermeye, her türlü teknik işlemlere girişmeye ve gerektiğinde müştereken iş yapmaya yetkilidir.
Döner Sermaye İşletmesinin faaliyet alanları, çalışma usûl ve esasları, giderleri, işletilmesi, hesap usûlleri ile alım satım işlemlerine ilişkin hususlar Maliye Bakanlığından alınacak görüş üzerine çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir.
Atama
MADDE 56.- Başkanlıkta, Birinci Hukuk Müşaviri hariç olmak üzere tüm atamalar Başkan tarafından yapılır.
Başkanlıkta; Daire Başkanı ve Bölge Müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen genel şartlara ilâve olarak bu Kanunun 23 üncü maddesinde sayılan yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak şartları aranır.
Ayrıca, ana hizmet birimi Daire Başkanlıkları, Strateji Geliştirme Daire Başkanı ve Bölge Müdürü kadrolarına atanmak için İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birinde Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında en az (C) düzeyinde belge almış olmak şarttır.
Başkanlığın merkez ve taşra teşkilâtlarında görevlendirilecek personelin yer değiştirme suretiyle atanmaları ile yükselme usûl ve esasları yönetmeliklerle düzenlenir.
Değiştirilen hükümler
MADDE 57.- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
a) 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendine, "Dış Ticaret Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcıları," ibaresi; "Dış Ticaret Uzmanlığına," ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanlığına," ibaresi,
b) 59 uncu maddesinin birinci fıkrasına "Başbakanlık Basın Müşavirliğine," ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine," ibaresi,
c) "Zam ve tazminatlar" başlıklı 152 nci maddesinin "II-Tazminatlar" kısmının "A-Özel Hizmet Tazminatı" bölümünün (h) bendine "Dış Ticaret Uzmanları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanları," ibaresi,
d) I sayılı Ek Gösterge Cetvelinin "I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı" başlığını taşıyan bölümünün (d) bendinde geçen "DİE Başkanı" ibaresi aynı bölümün (c) bendine "Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı" olarak ve II sayılı Cetvelin "2-Yargı Kuruluşları, Bağlı ve İlgili Kuruluşlar ile Yüksek Öğretim Kuruluşlarında" başlığını taşıyan bölümünde yer alan "Devlet İstatistik Enstitüsü Başkan Yardımcısı" ibaresi I sayılı Cetvelin (e) bendine "Türkiye İstatistik Kurumu Başkan Yardımcıları" olarak; I sayılı Ek Gösterge Cetvelinin "I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı" başlığını taşıyan bölümünün (g) bendine "Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanları" ibaresi; II sayılı Cetvelin "2-Yargı Kuruluşları, Bağlı ve İlgili Kuruluşlar ile Yüksek Öğretim Kuruluşlarında" başlığını taşıyan bölümünde yer alan "Hazine Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Daire Başkanı (Ana ve Yardımcı Hizmet Birimi)" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Daire Başkanı" ibaresi; "Serbest Bölge Müdürü" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Bölge Müdürü" ibaresi, II sayılı Cetvelin "5-Yargı Kuruluşları, Bağlı ve İlgili Kuruluşlar ile Yüksek Öğretim Kuruluşlarında" başlığını taşıyan bölümüne "İl Müdürü" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumunda Müdür" ibaresi, "Hukuk Müşaviri" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstatistik Müşaviri," ibaresi,
Eklenmiştir.
23.4.1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usûlüne İlişkin Kanunun eki 2 sayılı Cetvelde yer alan "Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanı" ibaresi çıkarılmış, aynı Kanunun 1 sayılı Cetveline "Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı" olarak eklenmiştir.
10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki I sayılı Cetvelde yer alan "Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı" ibaresi, “Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı" olarak değiştirilmiştir.
Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler
MADDE 58.- 13.6.1962 tarihli ve 53 sayılı Devlet İstatistik Enstitüsünün Görev; Yetki ve Kuruluşu Hakkında Kanun; 8.6.1984 tarihli ve 219 sayılı Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname; 27.11.1989 tarihli ve 357 sayılı Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında 219 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname; 5.2.1990 tarihli ve 403 sayılı Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında 219 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci Maddesinin (d) Fıkrasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname; 14.4.1989 tarihli ve 367 sayılı Bakanlıklarda ve Bağlı Kuruluşlarda Avrupa Topluluğuyla İlgili Birimler Kurulması ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
23.2.1995 tarihli ve 547 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 1 inci maddesinde yer alan "Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
Diğer kanunların istatistik amaçlı veri toplama, derleme, düzenleme ve dağıtımıyla ilgili bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. Resmî istatistik alanına ilişkin mevzuatta yapılacak değişiklik ve ilâveler, ancak bu Kanuna ek olarak çıkarılacak kanunlarda yer alır.
GEÇİCİ MADDE 1.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, merkez ve taşra teşkilâtlarına ait taşınırlar, araç, gereç, malzeme, demirbaş, taşıtlar ve her türlü hak ve yükümlülükler ile personel hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına devredilmiş sayılır. Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığının kullanımında bulunan veya mülkiyeti Hazineye ait olup da Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığına tahsisli gayrimenkuller hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına tahsis edilmiş sayılır.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığının, 2005 Malî Yılı harcamaları, 2005 Malî Yılı Bütçe Kanununun 15 inci maddesinin (a) fıkrasının (8) numaralı bendine istinaden gerekli işlem ve düzenlemeler yapılıncaya kadar Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığının 2005 yılı bütçesinde yer alan ödeneklerden karşılanır.
219 sayılı Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 1 inci maddesi ile kurulan Döner Sermaye İşletmesine ait taşınır ve taşınmaz mallar, araç, gereç, malzeme, demirbaş, taşıtlar ve her türlü hak ve yükümlülükler ile burada çalışan personel hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Döner Sermaye İşletmesine devredilmiş sayılır.
GEÇİCİ MADDE 2.- Başkanlığın teşkilât ve kuruluşu, bu Kanun esaslarına göre yeniden düzenleninceye kadar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uygulanmakta olan mevcut kadroların kullanımına devam olunur.
Bu Kanuna göre yeniden düzenleme ve atamalar yapılıncaya kadar Başkanlığın değişen veya yeniden kurulan birimlere verilen görevleri, daha önce bu görevleri yapmakta olan birimler tarafından yapılmaya devam edilir. Başkanlık, teşkilâtını ve kadrolarını en geç altı ay içinde bu Kanuna uygun hâle getirir. Bu çerçevede kadro değişiklikleri 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin son fıkrası hükmü uygulanmaksızın anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin hükümlerine göre yapılır.
GEÇİCİ MADDE 3.- Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığına ait kadrolar iptal edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerden çıkarılır ve ekli (1) sayılı liste