Türkiye'de 100 okulun 90'ı çürük!
Van depreminde oldukça fazla sayıda öğretmenin yaşamını yitirmesi ve neredeyse hemen her okulun ya çökmesi veya ağır hasarlı olması gözleri bir kez daha deprem planlarına çevirdi
Van'da yıkılan okullar bir kez daha 'Ne tedbir alınıyor' sorusunu gündeme getirdi. Sonuç ürkütücü: Okulların sadece yüzde 10'u dayanıklı.
Ne var ki, Türkiye depremde en acı deneyimi yaşadığı 1999dan bu yana bir arpa boyu yol alamadı. Yapılan çalışmalar ürküten bir gerçeği yeniden ortaya koyuyor: Okulların sadece yüzde 10u depreme dayanıklı. Tüm okulların güçlendirilmesi için yaklaşık 10 milyar liralık kaynağa ihtiyaç var. Depreme ayrılan kaynakla tüm okulların güçlendirilmesi ancak 100 yılda bitebilir!
Strateji yeni çıktı
Deprem konusunda ulusal anlamda bir strateji ancak bu yılın ağustos ayında açıklanabildi. 18 Ağustos 2011de Resmi Gazetede yayımlanan Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı 2012 ile 2023 yıllarını kapsıyor. Hedeflerin büyük bir bölümünün 2017 ile 2023te tamamlanması öngörülüyor. Bu hedefler içinde, 2017ye kadar başta okul ve hastane envanterinin çıkarılması ve risklere göre gruplandırılması, deprek risklerinin belirlenmesi çalışmalarının 2017ye kadar tamamlanması hedefleniyor. Türkiye çapında kaç okul ve hastanenin güçlendirilmesi gerektiğine ilişkin resmi bir çalışma ise yok.
Yüzde 12si umutsuz
Şimdiye kadar okul ve hastanelerle ilgili tam bir envanter de çıkarılamadı. TBMMde 2010da kurulan Deprem Araştırma Komisyonuna bilgi veren Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri, 1999dan sonra incelenen okullarda yüzde 12sinin güçlendirilmesine imkân olmadığını, yüzde 64ünün öncelikli olarak güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, okullar içinde sadece yüzde 9-10luk bir oranın sağlam olduğunu söylediler. Türkiye genelinde kullanılan derslik sayısı yaklaşık 490 bin. Yaklaşık 340 bin civarında dersliğin de yüzde 15inin yıkılması, yüzde 70inin güçlendirilmesi şart. İMOnun çalışmasına göre de toplam 32 bin 432 okulun 22 bin 737si 1. ve 2. derece deprem bölgesinde.
İMOnun çalışmasına göre, 9 bin 503 tane de hastane binası bulunuyor. Bunlardan 6 bin 640ı 1 ve 2. derece deprem bölgesinde. Güçlendirme projesi hazırlanan 54 hastane var. Güçlendirme imalatı tamamlanan ve yapılmakta olan ise 55 hastane bulunuyor.
Kendi elleriyle boyamışlardı
Van depreminde yerle bir olan Gedikbulak İlkokulu (yukarıda) geçen ay da gündeme gelmişti. Gedikbulak İlkokulu Müdürü Abdullah Uğurlu, geçen ay AAya verdiği demeçte, öğretmenlerin çocukların daha güzel ortamda eğitim alması için kolları sıvadıklarını, boya ve malzemeleri kendi imkânları ile temin ederek okulu baştan sona boyayıp, temizlediklerini anlatmıştı. Uğurlu, Okuldaki çalışmamız iki hafta sürdü. Güzel de oldu. 250 kilo plastik ile 100 kilo yağlı boya kullandık demişti.
Radikal/Neşe Karanfil-Rifat Başaran