Türkiye'de 22 milyon emlak vergisi mükellefi var!
şükrü Kızılot, Hürriyet Gazetesi'ndeki bugünkü köşesinde 'Gayrimenkul sahiplerine 'asma kabakçı' paniği' başlıklı yazıyı kaleme aldı...
Bilmeyenler olabilir.
Önce Hasan Pulur'un 'Asma Kabakçı' fıkrasını anlatalım. Sonra da panik konusu olayı..
Timurlenk öğle uykusuna yatmış, bir gürültüyle fırlamış, sokaktan hıyara geçiyor;
- Taze hıyar, körpe hıyar!..
Timurlenk kükremiş;
- Yakalayın şu herifi, hıyarları
münasip bir yerine sokun!..
Hıyara başlamış gülmeye;
- Ne gülüyorsun ulan
Herif kıkır kıkır;
- Nasıl gülmeyeyim, arkadan asma
kabakçı geliyor!..
GELEN NE
Fıkrayı okudunuz, şimdi 'gelen' daha doğrusu bir kısmı gelmiş bir kısmı da gelecek olanlarla ilgili olayları sıralayalım.
1. Emlak Vergisi:
Türkiye'de 22 milyon emlak vergisi mükellefi var.
2008 sonu ve 2009 yılında dünyada ve Türkiye'de ekonomik kriz oldu. İnşaat maliyetleri, ev ve arsa fiyatları düştü. Buna rağmen, çok sayıda il ve ilçede, gayrimenkullerin 'emlak vergisi asgari değeri' 2010 yılı için yüzde 500-1.000 hatta yüzde 5 bin-10 bin artırıldı. İtiraz hakkı olmayan vatandaş, 'Bu değerleri tespit edenler Patagonya'da mı yaşıyor' diye söylene söylene, yeni değerler üzerinden hesaplanan vergileri ödediler.
şimdi geldik 2011 yılına...
2011 yılında da aynı astronomik değerler üzerinden emlak vergisini ödeyecekler. Bu arada ilginçtir, 2011 yılı emlak vergisi taksitlerinin ödemesi 1 Mart 2011 'den itibaren başladı.
2. Kira Artışları:
Gelir Vergisi Kanunu'nun 73. maddesine göre; kiraya verilen gayrimenkullerin kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamıyor. Emsal kira bedeli de gayrimenkulun emlak vergisi değerinin, yüzde 5'i olarak hesaplanıyor.
Bu duruma göre, 2010 yılı kira gelirlerinin, kiraya verilen gayrimenkulun yüzde 500 ya da yüzde 1.000 artan yeni değeri üzerinden, beyan edilmesi isteniyor. Örneğin İstanbul şişli Belediyesi, 19 Mayıs Caddesi'nde asgari değeri öyle artırmış ki net alanı 140 metrekare ve gerçek değeri 400 bin TL olan bir dairenin, emlak vergisi değeri 1 milyon 300 bin TL çıkıyor. Bu durumda, o daireyi kiraya veren, yılda asgari 65 bin lira kira beyan etmek zorunda!..
Hadi bakalım... Kiracı-mal sahibi tartışmalarına da hazır olun.
3. Veraset ve İntikal Vergisi:
Ölüm ya da bağış halinde, gayrimenkullerin değeri, emlak vergisi asgari değeri esas alınarak belirleniyor (VİVK.Md. 10)
Mirasçılar ölümün acısıyla kıvranırken bir başka acı da miras kalan evin ya da arsanın, gerçeğin çok üzerinde belirlenen değerine göre, hesaplanan vergi nedeniyle olacak.
4. Tapu Harcı:
Gayrimenkullerin alım-satımı sırasında, alıcı ve satıcının ödediği (16,5 + 16,5) toplam binde 33 tapu haremin hesaplanmasına esas alman değer, emlak vergisi asgari değerinden düşük olamıyor (Harçlar Kanunu Md. 63/2).
Buna göre, gerçek satış bedeli 600 bin lira, emlak vergisi asgari değeri 3 milyon lira olan arsa için, 3 milyon lira üzerinden 'tapu harcı' ödenmesi gerekiyor! Benzer durum evler için de söz konusu!
5. Gelir Vergisi:
Gayrimenkullerin, edinme tarihinden itibaren 5 yıl (2007'den önce edinilenlerde 4 yıl) içinde elden çıkartılmasından doğan kazanç, 'değer artışı kazancı' olarak gelir vergisine tabi (Gelir Vergisi Kanunu Mük. Md. 80/6).
Bu duruma göre, 2 yıl önce 400 bin TL'ye aldığı arsayı ya da evi, 500 bin TL'ye satan bir vatandaş, emlak vergisi asgari değeri 2 milyon TL belirlenmişse, 2 milyon TL'den satış işlemi yapıp harç ödeyeceği yetmiyormuş gibi, yaklaşık 1 milyon 500 bin TL kazanç sağlamış gibi gözükecek. Bunun yani gözüken kazancın gelir vergisi de 500 bin TL'yi aşacak.
Hadi bakalım, ayıkla pirincin taşını!..
Ne dersiniz, gayrimenkul sahiplerinde 'asma kabakçı paniği' demekte haksız mıyız
Hürriyet/şükrü Kızılot