Türkiye'nin en büyük 10 franchise şirketi!

çok değil, 1980'li yılların ortalarında tanıştığımız franchising kavramı artık pek çok şirketin büyüme planlarında ilk sırada yer alıyor...

şžirketlerin büyüme enstrümanı olarak benimsedikleri ve yeni girişim yapmak isteyenler içinse en çok tercih edilen sistemlerin başında gelen franchising sisteminin Türkiye'de uzun bir geçmişi olmasa bile bugün ekonominin önemli can damarlarından biri haline geldiğini söylemek hiç de yanlış olmaz.

Elde ettiği ciro açısından birçok sektörü geride bırakan franchising sektörünün yarattığı eko sistemin cirosunun 35 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. Alışveriş merkezlerine ek olarak belediyelerin de desteğiyle giderek güçlenen cadde mağazacılığı, franchise markası patlamasını da beraberinde getirdi. Hatta kabına sığamayan pek çok şirket, büyükşehirlerden Anadolu'ya ve yurt dışına da franchise sistemiyle uzanmayı benimsedi.

PATLAMA YAPAN SEKTÖRLER

Türkiye'de 1990'lı yıllarda yavaş bir seyir izleyen sistemde, bugün özellikle gıda şirketlerinin franchising alanında büyük bir anlım yaptığı görülüyor. Yme emlak tekstil, perakende, mobilya, otomotiv ve eğitim alanında da büyük bir gelişim yaşanıyor. Büyük şehirlerde gıda, perakende, eğitim ve hizmet gibi birçok sektörde ulaşılan doygunluk, marka sahiplerini Anadolu illerine ve yurt dışına yöneltiyor. Merkez dışında büyümenin en güvenli yollarından biri olan franchising de işte bu noktada önem kazanarak, devreye giriyor.

Bugün 70 milyar dolar ciro hedefiyle yoluna devam eden franchising sektörünün kilometre taşlarına baktığımızda, 1986 yılı en önemli tarihlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. İlk yabancı franchising uygulamasının 1986 yılında McDonald's ile başladığı sektörde 1991 yılı ise örgütlenmenin de miladı olur. Uluslararası Franchise Derneği'nin (UFRAD) kurulduğu 1991 yılında franchise veren bir yerli, dört yabancı marka vardır. Tam 20 yıl sonra bugün ise bu sayı bin 47l'e ulaştı. Bunların yüzde 24'ü yabancı, yüzde 74'ü Türk kökenli markalar.

AVRUPA BİRİNCİSİYİZ

Franchising'in Türkiye'de giderek yaygınlaşan bir iş modeli olarak benimsendiğini gösteren en önemli göstergelerden biri de Avrupa Franchise Federasyonu istatistikleri. Bu istatistiklere göre Türkiye franchise veren marka sayısında Avrupa birincisi. Türki-ye'yi bin 375 markayla Fransa, 960 markayla Almanya izliyor.

Türkiye'de bu sistemle büyüme yolunu tercih eden şirketlerin gayretleriyle 2010 yılını 35 milyar dolar ciro ile kapatan franchise sektörünün beş yıllık hedefiyle Avrupa'daki bu konumunu daha uzun yıllar koruyacağa benziyor. çünkü sektör temsilcilerine göre çok değil gelecek beş yılda sektörün pazar hacmini ikiye kaüaması ise hiç de zor bir hedef değil.

Türkiye'de girişimcilik yapmak isteyen her 10 kişiden birinin franchise sistemiyle işini kurmak istediği ve firmaların büyüme için franchise'ı önemli bir araç olarak gördüğü düşünülürse sektörün 2011 yılının ciddi gelişmelere gebe olduğunu söylemek yanlış olmaz.

100 şžİRKETİN PLANLARI

İşte tam da bu noktada 70 milyar dolara koşan ve girişimcilere yeni kapılar aralayan sektörün nabzını tutmak için Türkiye'nin en fazla franchise veren şirketlerini, bu şirketlerin 2011 yılı franchise hedeflerini araştırdık.

Araştırmaya göre 2011 yılı sektör açısından oldukça harekedi geçecek.Tekstilden, gıdaya, eğitimden hizmet sektörüne kadar araştırmamızda yer alan bu 100 şirket, 7 bin 119 franchise ile Türkiye'nin dört bir yanında faaliyet gösteriyor. Gelin gö ¬rün ki şirketlerin 2011 hedefleri yıllar içinde elde edilen bu sayıya yaklaşmış durumda. Kendi işini kurmak isteyen girişimcilere önemli alternatifler sunan bu 100 şirketin 2011 yılında bünyelerine yeni katacakları franchise sayısı 6 bin 75'i buluyor.

Hazırladığımız listenin ilk iki basamağında mobilya sektöründen iki isim yer alıyor. İstikbal 810 mağaza ile ilk sırada bulunurken, bunu 700 mağaza ile Bellona izliyor.   Listemizin ilk üç basamağında yer alan İstikbal, Bellona ve Mavi Jeans firmalarının franchise sistemiyle açtıkları mağazaların toplamı ise bin 935'i buluyor. Kurum sektörü için yaklaşık 1 milyon liraya kadar çıkabilen başlangıç bedeli diğer sektörlerde düştüğünden ortalama 30 bin doları buluyor.

İNOVASY0N ÖNE çIKIYOR

UFRAD Başkanı Mustafa Aydın, franchising pazarına yeni oyuncuların geleceğini ve bu oyuncuların yeni ürünlerle öne çıkacağını söylüyor. Örneğin bina temizliği, arabanın altının ziftlenmesi, kargo taşımacılığı, böcek ilacı gibi daha önce franchising anlamında aklımıza gelmeyen sektörlerin de artık franchising sistemine dahil olmaya başlayacağını ifade eden Aydın, şunları söylüyor:
'Gıda, tekstil, eğitim ve sağlık her zaman büyümesini sürdürecek. Bu sektörlerde franchising her zaman ön planda çıkacak. Eğitim danışmanlığı veren şirketler, yabancı dil ve bilgisayar eğitim verilen kurumlar, özel okul ve dershaneler, yayıncılık gibi eğitimin her kolunda franchising ilerliyor. şžu anda eğitimdeki franchising gıdayı zorluyor. Toplam yedi bin eğitim franchising'i var. Gıda da ise bu rakam 9 bin. Pazarda yeni oyuncular boy gösterecek. Bu şirketler, bir girişim gerçekleştirirken insanlara o ala-nın bir ihtiyaç olduğunu gösteriyorlar, ardından onun franchise'mı yapmaya başlıyorlar. Bunun dışında inovasyon da gidere! önem kazanmaya başladı. Yeni oyuncular mevcut sektörlere ye ni bir anlayış getirerek, potansiyeli o yöne kaydırmaya çalışabi lirler. Biz yatırımcıya, hedef kidesinin beklenti ve düşüncelerini imkan ve kabiliyetlerini hesaba katmalarını öneriyoruz. Girişim çilerin kendi sektöründeki çeşitliği hayata geçirmeleri lazım Üreteceğiniz ürünün hedef kitleyle ne kadar örtüşüp örtüşme diğini takip etmeniz gerekiyor. Yerel kaldığınız müddetçe yan nmız yoktur.'

'SEKTÖRLERİ DÖNÜşžTÜRÜYOR'

Franchise&More Kurucusu Osman Bilge ise franchising'ir girdiği her sektörü değiştirdiğini ifade ediyor. Bunun en çarpıc örneğinin emlak sektöründe yaşandığını belirten Bilge, '10 yıl aşkın bir süre önce emlak sektöründe franchising verilmeye baş landı ve sektör kökten değişti. Artık tüketiciye markasız emlakçı lar güven vermiyor' diyor. Franchising konusunda girişimcilerir yoğun bir talebinin olduğunu vurgulayan Bilge, şunları söylüyor:

'Pazarda müthiş bir talep var. Bu talebi karşılamak için yen: markalar piyasaya girmeye ve franchising vermeye başladı. Bu markalar giriş bedellerini düşük seviyede tutuyor. Ancak marka zincirler ise franchise giriş bedellerini yüksek tutuyor. Franchise ilk başta giriş bedeli düşük tutulan, marka ve girişimcinin başarısıyla birlikte zaman içerisinde belli bir fiyat seviyesine gelen bir sistemdir. Türkiye'de de bu yıldan itibaren bu fiyaüar makul seviyeye gelecektir.'

TEKSTİL VE GIDA YILDIZ

Sektörler açısından ise gıda ve tekstil franchising'de en hızlı büyüyen sektörler olarak dikkat çekiyor. Ancak özellikle eğitim, sağlık, değişik danışmanlık ve lojistik gibi çeşitli hizmet sek-törleri de hızla büyüyor.

Yıllardır franchising denince Türkiye'de herkesin aklına fast food geliyordu. Ancak bugün emlak, sağlık ve eğitimde de hızlı bir büyüme yaşanıyor. Bunun yanı sıra dizayn, tasarım gibi 'akıl' satan sektörler de hızla büyüyor. Türkiye'de yabancı girişim olarak 1986 yılında McDonald's ile başlayan franchising artık sadece gıda değil, tekstil, eğitim hatta emlak sektörlerinin de en önemli büyüme enstrümanlarından biri.

Bugün Türkiye genelinde franchise veren bin 471 şirketin sektörlere göre dağılımında yüzde 33 oranla giyim sektörünün başı çektiği görülüyor. Ardından gıda yüzde 24, hizmet ise yüzde 16 ile franchising sisteminde hiçte azımsanmayacak bir paya sahip diğer iki sektör.

'Franchise sistemiyle büyüyecek'

Arif Bayraktar
Bimeks Genel Müdürü

'Bimeks olarak franchise sistemimizi 2010 Mayıs ayında duyurduk. Üzerinden 3 ay geçmeden ilk franchise mağazamızı Kastamonu'da açtık. 2010 yılı içinde açtığımız 8 mağazamızın 3'ü franchise mağazası oldu. Bugün 19 ilde 36 mağaza sayısına ulaştık. Franchise sistemimiz büyümemizdeki ana stratejimizi oluşturuyor. 2010 yılında 3 franchise mağaza açmıştık, 2011 yılındaki hedefimiz 15 franchise mağazası daha açmak.'

'Satış ve eğitime ağırlık vereceğiz'

Nahit Akpınar
Lavazza Türkiye Perakende Grubu İş Geliştirme Direktörü
 
Franchising'in bize hem cirosal hem de nitelikli büyüme anlamında çok ciddi bir katkısı oldu. Lavazza Türkiye olarak kahve ağırlıklı kafe konseptinde franchising veren tek markayız. Bu avantajımızı, 2011 yılından itibaren artan bir trendle büyüyerek kullanmayı planlıyoruz. Ana marka olarak asli işimiz olan satış, eğitim ve denetim fonksiyonlarımıza daha fazla ağırlık verebilmek için büyümemizi franchising vermek suretiyle sürdürmeyi planlıyoruz.'

Havi yeni dağıtım merkezi kuruyor

Havi Logistics 1990'dan bu yana gıda lojistiği sahasında faaliyet yürütüyor. Başlangıç bedeli 120 bin doları bulan Franchise'lar da var. Bu yıl yüzde 30'luk bir büyüme planlayan Havi, yeni dağıtım merkezlerini de faaliyete geçirecek. Havi Lojistik Genel Müdürü Altan Sekmen, gıda sektöründe restoran zinciri ya da üretici olarak faaliyet gösteren müşterilerinin tedarik zincirini sıfır hata hedefi ile yöneterek koşulsuz gıda güvenliğini ve bunun yanı sıra operasyonel maliyetlerinde tasarruf elde etmelerini sağladıklarını belirtiyor. Sekmen 'Hedefimiz, 2011 yılında yüzde 40 büyümek, ondan sonraki 3 yıl boyunca da en az yüzde 30 büyüyerek 2014 yılında öncülüğümüzü büyüklük anlamında da sürdürmek. 201 l'den itibaren hedeflediğimiz büyümemizi destekleyecek bu yatırımların toplamının 25 - 30 milyon Euro seviyelerine ulaşacağını tahmin ediyoruz' dedi.

'Azerbaycan'a şube açıyoruz'

Tolga Türker
Pizza Pizza Genel MUdürü

Yeni yapılanmamız ile birlikte franchise seçim, performans denetimi ve büyüme kriterlerini geliştirmeyi amaçladık. Bunun yanı sıra sürdürülebilir ve karlı bir operasyonu garantileyecek işletme yönetimi süreçlerini de belirledik. Ödül ve takdir programlarını hayata geçiriyoruz. 2011 yılında Türkiye'den en az 20 restoran daha açacağız. Pizza Pizza, özellikle 2010 yılı ile birlikte yurt dışına ağırlık verdi, ilk yurt dışı restoranımızı 2010 yılının Ağustos ayında Irak'ta açtık. Bunu takiben Azerbaycan'la da anlaşmamızı imzaladık. Bunun devamı da gelecek.'

'Hedefimiz bu yıl 24 şube açmak'

Kaan Bilbay
Wienerwald Ceo'su

Franchising sisteminin, büyüme sürecimize bugüne kadar olumlu bir katkı yaptığını söyleyebilirim. Markamızın geçmişi ve Almanya'dan bilinirliliği, başvurularla beraber hızlı büyümemizi ve şubeleşmemizi sağladı. Franchising ile aynı sistemi kopyalayarak çoğaltabildiğiniz için büyümemiz hem bizler hem de franchisee'lerımız için rahat oldu. Gelecekte de franchise adayı bulduğumuz semt ve şehirlerde bayilerimiz ile bulamadığımız noktalarda da kendi açacağımız restoranlar ile büyümeyi sürdürmeye kararlıyız. Hedef sayı vermek çok zor. Hem franchise adayına, hem de gayrimenkul gelişimine bağlı bir süreç bu. Bu yılki hedefimizde, istanbul dışında en az 20 şube, istanbul içinde en fazla 4 şube ile büyümek var.'

'Hedefimiz 2014'te 47 restoran'

şženay Ata Bayram
Subway Genel Müdürü

'Dünyada 95 ülkede 33 binin üzerinde restoranı olan Subway'de franchising sisteminin büyüme sürecimize katkısı çok önemli. Türkiye'de ise sistemimiz henüz gelişme sürecinde. Amacımız Subway ürünlerini daha geniş bir müşterileri kitlesine sunmak. Dolayısıyla yeni şubeler açma yolunda çalışmalarımız sürüyor. şžu an Gebze'de açılacak şubeyle birlikte toplam 12 dükkanımız olacak. 2011 yılında 10, 2014 yılında ise toplamda 47 şubeye ulaşmayı hedefliyoruz.'

'Eğitim sektöründe 'know how' birikimi var'

Baybars Altuntaş
Deulcom CEO'su

2011 yılı franchising konusunda se berberlik ilan ettik. şžubat ayındaı itibaren başlayarak hedefimiz 2011 vı 2012 yıllarında toplam 212 noktada De ulcom açmak. Yoğun bir reklam kam panyası başlatıyoruz. Sloganımız ise 'Aı tık aklınızdaki tüm iş kurma alternatiflerini unutun' olacak. Gideceğimiz her ilde eğitim kalitesini aynı tutacağız'
Ekonomist/Burcu TUVAY - Sibel ATİK