Türkiye'nin ulaştırmada beklediği dev ihaleler!
Yeni yıla yeni ulaştırma projeleri ve ihaleleriyle gireceğiz. 2016'da bir dizi mega ulaştırma projesi için start verilecek. Ayrıca karayolları, demiryolları, havayolları ve denizcilik sektörlerinde irili ufaklı birçok proje de hayata geçirilecek...
Yeni yıla girmeye çok az kaldı. Yeni yıl, aynı zamanda yeni umutlar, yeni beklentiler ve yeni işler demek. Ekonomik açıdan da tüm Türkiye yeni beklentiler içinde. Bunların başında ulaştırma projeleri geliyor. Türkiye ulaştırma projelerine kilitlenmiş durumda.
Bir yandan 150 milyon yolcu kapasitesiyle dünyanın en büyük havalimanı üssü olmaya aday İstanbul'da Yeni Havalimanı Projesi hayat bulurken, öte yandan İstanbul Boğazı'nın altından tek tünel halindeki karayolu ve metro geçişlerini kapsayan üç katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi Yüksek Planlama Kurulu onayı aşamasına geldi. Hükümet programında yer alan Kanal İstanbul Projesi için gerekli yasal düzenlemenin altı ay içinde hazırlanması hedefleniyor. Karayolunda Türkiye'nin kuzeyini güneyine, doğusunu batısına bağlayan ana aksları tamamlayacak adımlar atılırken, demiryollarında yüksek hızlı tren hatlarının önemli ölçüde tamamlanması hedefleniyor.
ULAŞTIRMANIN 2016 GÜNDEMİ
Para Dergisi olarak ulaştırma alanındaki yeni ihaleleri ve projeleri ele aldık. İlk önce, 2016 yılı ajandasında yeni demiryolu yatırımlarından yeniden yapılanma çalışmalarına, yüksek hızlı tren hatlarından yeni güzergahlar açılmasına kadar birçok projeye yer veren TCDD ile görüştük. TCDD Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ömer Yıldız'dan, ihale hazırlıkları süren Yüksek Hızlı Milli Tren Projesi ile 2016 yılında yapılacak yüksek hızlı tren seti ihalesinin detaylarını dinledik.
Ardından gelecek yıl birbiri ardına otoyol projeleri için ihaleye çıkmaya hazırlanan Karayolları Genel Müdürlüğü'nün misafiri olduk. Karayolları Genel Müdürü İsmail Kartal'dan Türkiye'yi karayolları şantiyesine çevirecek yatırım ve ihale takvimini öğrendik.
Daha sonra 2016 yılında gündemine Gaziantep Havalimanı'na yeni iç hatlar terminal binası, Ankara Esenboğa, Kars Harakani Havalimanı'na pist apron ve taşıt yolu sahalarının yapımı gibi birçok projeyi alan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Hüseyin Yıldırım ile 2016 yatırım planını konuştuk.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından ise, İstanbul'a 3 Katlı Tünel Projesi başta olmak üzere, raylı sistem yatırımlarından Avrasya Tüp Tünel Projesi'nde gelinen aşamaya kadar birçok projeye ilişkin bilgi aldık.
3 KATLI TÜNEL YPK'YI BEKLİYOR
YİD modeli ile İstanbul'da yapılacak 3 Katlı Tünel Projesi için Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararı bekleniyor. İstanbul Boğazı'nın altından iki defa tünel yapmak yerine dünyada bir ilk olmak üzere, tek geçişte karayolu ve metro geçişlerini kapsayan ve üç katlı tasarlanan tüneli günde 6.5 milyon kişinin kullanacağı hesaplanıyor. Proje Kurul kararına müteakip YİD modeliyle ihale edilebilecek. Projede, üç katlı tünel kesiminin çapı 16.8 metre, deniz yüzeyinden derinliği 110 metre, geçtiği bölgede boğaz su derinliği 60-65 metre, metro ve karayolunun birlikte olduğu üç katlı kesimin uzunluğu ise 6.5 kilometre olacak.
TRANSİT LİMAN ÜSSÜ
Türkiye'nin bölgesinde transit liman üssü olmasını teminen kıyılarda büyük ölçekli limanların tesis edilmesini sağlamak amacıyla üç büyük denizde üç büyük liman inşa edilmesini gündemde. Marmara Denizi'nde Kuzey Güney aksında en az iki Ro-Ro terminali inşa ederek körfez ve boğaz köprüleri üzerindeki trafik yükünün azaltılması planlanıyor. İstanbul limanını kurvaziyer gemilerin ana yolcu değişim limanı haline dönüştürecek önlemler de alınacak.
Mersin Konteyner Limanı ise Türkiye'nin, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'nin ve bu bölgede yer alan diğer devletlerin Akdeniz'e açılmalarında ana liman olarak hizmet verecek. Çevre ve Orman Bakanlığı'nın 25 Ağustos 2010 tarih ve 1970 sayılı kararı ile projeye ilişkin olarak 'Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu' kararı verildi. 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı çalışmaları sürdürülüyor. Toplam nihai kapasite 12.8 milyon TE-U/yıl olacak.
MECİDİYEKÖY MAHMUTBEY
İstanbul'da Levent-Hisarüstü hattı 19 Nisan 2015 tarihinde işletmeye açıldı. Sanayi-Seyrantepe arası 10 Eylül 2015 tarihinde Kısmi Geçici Kabulü yapılan hat, 11 Eylül 2015 tarihinde yolculu işletmeye başlandı.Üsküdar-Ümraniye-Dudullu, Kartal-Kaynarca, Kabataş-Mecidiyeköy-Mahmutbey projeleri ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülüyor.
KANAL İSTANBUL'A DÜZENLEME
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakan iken çılgın proje olarak tanıttığı Kanal İstanbul da hükümetin gündeminde. Proje için 21 Haziran 2016'ya kadar yasal düzenleme yapılacak. Projenin YİD modeliyle hayata geçirilmesinin önündeki engeller, ilgili kanunda yapılacak düzenlemelerle aşılacak. Çalışmaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı üstlenecek.
RAYLI SİSTEM PROJELERİ
Başta İstanbul olmak üzere raylı sistem yatırımlarına hızla devam edilecek. Bu yatırımlar arasında Ankara'da Tandoğan-Keçiören raylı sistem projesi ile AKM-Gar-Kızılay raylı sistem projesi de bulunuyor. Ankara Tandoğan-Keçiören raylı sistem hattı projesinde elektro-mekanik sistemleri için çıkılan ihaleye, 17 Aralık 2015 tarihinde teklifler alındı. Tandoğan-Keçiören hattının 2016 yılı içerisinde hizmete açılması hedefleniyor. AKM-Gar-Kızılay projesinde 3.5 km uzunluğunda ve üç istasyondan oluşacak hat ile Keçiören metrosunun Kızılay'a ve YHT Garı'na bağlantısı sağlanacak. Ankara Büyükşehir Belediye ile protokol çalışmaları sonuçlandıktan sonra Kalkınma Bakanlığı'na başvuruda bulunulacak.
Bakırköy-Kirazlı, Kaynarca-Sabiha Gökçen raylı sistem yatırımı ise 8.9 km uzunluğunda ve sekiz istasyondan oluşuyor. Metro hattının sözleşmesi 3 Mart 2015 tarihinde imzalandı ve 13 Mart 2015 tarihinde yer teslimi yapılarak işlere başlandı. İş bitim tarihi ise 15 Haziran 2018.
ANTALYA HAVALİMANI - EXPO
Mevcut 1. Aşama Tramvay hattına entegre olarak yapılması planlanan projeyle Antalya şehir merkezinin Avrupa'nın 14'üncü, Türkiye'nin ikinci en çok yolcu trafiği olan Antalya Havalimanı'na ve 8 milyon ziyaretçi çekmesi beklenen EXPO 2016'ya kesintisiz bağlantısı sağlanacak. 17 Eylül 2014 tarihinde yer teslimi yapılarak işlere başlanırken, sözleşme süresi 450 gün olarak belirlendi. Hattın 23 Nisan 2016 tarihindeki EXPO'ya yetişmesi planlanıyor.
198 proje, 48 milyar dolarlık yatırım...
Kalkınma Bakanlığı verilerine göre yıllar itibarıyla kamu özel ortaklığı (KOİ) projelerinde yatırım miktarı 47 milyar 967 milyon 495 bin dolara, proje sayısı ise 198'e ulaştı. Toplam proje tutarının sözleşme büyüklüğü ise 115 milyar 424 milyon dolar olarak belirlendi. Kalkınma Bakanlığı'nın 1986-2015 yıllarını kapsayan verilerine göre Türkiye'de en çok havalimanı ve karayolları projelerinde kamu özel işbirliği uygulandı. Bu sektörleri sağlık tesisleri ve enerji üretim tesisleri izledi. 1986-2015 yılları arasında havalimanı yatırımlarında KOİ projelerinin yatırımlarında 11 milyar 605 milyon dolara, sağlık tesisi yatırımlarında 9 milyar 870 milyon dolara, enerji üretim tesislerinde 6 milyar 867 milyon dolara ulaştı. Yıllar itibarıyla yatırım tutarları incelendiğinde KOİ projeleri 2013 yılında yaklaşık 22 milyar dolar yatırım büyüklüğü ile dikkat çekti. 2014'te yatırım tutan 2 milyar 440 milyon dolar, 2015'te ise 316 milyon dolar olarak belirlendi. Modellere göre dağılım incelendiğinde ise, 72.4 milyar dolarlık sözleşme büyüklüğü ile yap-işlet-devret modeli ilk sırada yer alırken, bunu 29.1 milyar dolar sözleşme büyüklüğü ile işletme hakkı devri modeli izledi.
Para