Üçüncü Köprü inşaatında ölümlü kazanın bilirkişi raporu hazır!

3. Köprü'yü çevre yoluna bağlayan viyadük inşaatında 3 işçinin ölüyle ilgili bilirkişi rapor hazırladı. Raporda "İşçiler gelişi güzel monte edilen çelik iskelenin kurbanı oldu. Ölen işçilerde emniyet kemeri olsaydı kurtulabilirlerdi" denildi.

Rapora göre, yaşam halatı bulunsaydı, iskele çökse bile işçilere bir şey olmazdı. Bilirkişi heyeti olay ile ilgili 11 kişiyi sorumlu gördü. 3. Köprü’yü inşa eden ICA İçtaş-Astaldi’nin Proje Koordinatörü Mustafa Cılız ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) İş Teftiş Kurulu Başkanı ve taşeron firma sahipleri kusurlu görülen isimler arasında.  Hürriyet'ten Dinçer Gökçe'nin haberine göre 5 Nisan akşamı 3. Köprü'nün Beykoz Çavuşbaşı mevkiindeki viyadük ayakları inşaatında bir kaza meydana geldi. Olay anı 20:50 olarak kayıtlara geçti. Viyadük ayaklarına beton döküldüğü sırada iskele çöktü. İskeledeki 3 işçi 24,5 metre yükseklikten zemine düştü. Kazadan hemen sora elektrikler kesildi. Araç farları ile düşen işçilere ulaşılmaya çalışıldı. Ancak işçilerden Lütfü (48) ve Yaşar Bulut (50) kardeşler ile 2 günlük işçi Kahraman Baltaoğlu (46) yaşamlarını yitirmişti. 

Olay ile ilgili Beykoz Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı. Savcılığın görevlendirdiği 3 kişilik bilirkişi heyeti rapor için görevlendirildi. Şule Sezgin, Hüseyin Arslan ve Hasan Ünal'dan oluşan heyet 23 Mayıs günü tamamladıkları raporu savcılığa sundu. Raporda olay ile ilgili eksiklikler ve sorumlular tek tek belirlendi. Raporda asıl işveren ICA İçtaş-Astaldi Ortaklığı ve alt işverenler Ongun Yapı ve Tas. San. Tic. Ltd. Şti ile URTİM İnş. Çelik Kalıp San. ve Tic. Ltd. Şti'nin olaydan sorumlu olduğu anlatıldı. 

Bir gün önce 'Uygundur' onayı!

3 işçi iskelenin çökmesi sonrası öldü. Rapora göre, iskele gerekli şartları taşımıyordu. Çelik iskelenin ayakları yere sabitlenmedi. Montajı da teknik şartlara uygun yapılmadı. İskele gelişigüzel ve denetimsiz bir şekilde duvara sabitlendi. İskele, Ongun Yapı tarafından URTİM İnşaat'tan satın alınmıştı. Kazadan bir gün önce URTİM çalışanı Ramazan Kurtoğlu'nun, Ongun Yapı'nın inşaat şefi Özgür Vatan'a gönderdiği e-posta mesajı da rapora girdi. Mesajda Kurtoğlu, "İskele kurulum kontrolü tarafımdan yapılmıştır. Beton dökümü için bir problem görülmemiştir" diyor. Raporda ölen işçilerde emniyet kemerinin bulunmadığına işaret edilerek “İşçilerde yaşam halatları olsaydı, iskele çökse dahi işçiler askıda kalacakları için zemine düşmezlerdi” denildi. 

O şirket denetlenmedi

Rapora göre, ÇSGB müfettişleri asıl işveren ICA-İçtaş-Astaldi'yi 20 Aralık 2013'de denetledi. Müfettişler raporlarında ‘iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir sorun yok’ yönünde rapor düzenledi. Oysa raporun hazırlandığı süreçte şirketin Sağlık Güvenlik Planı bulunmuyordu. Yine, aynı sahada çalışan şirketlerden Ertanlar denetlendi. Bu şirketin iskele kurulumunda ciddi eksiklikler bulundu ve idari para cezası uygulandı. Kazanın yaşandığı Ongun Yapı ise denetlenmedi. Raporda bu durumun Anayasa'nın eşitlik ilkesine de aykırı olduğuna işaret edilerek, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı da sorumlu görüldü.

Önce temel sonra plan

Raporda, dikkat çekici bir noktaya da değinildi. 3. Köprü'nün temel atma töreni dönemin başbakan ve cumhurbaşkanları Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül katılımı ile 29 Mayıs 2013 günü yapıldı. Rapora göre, işe başlanmadan önce Sağlık Güvenlik Planı'nın hazırlanması gerekirdi. Ancak bu plan temel atma töreninden yaklaşık 10 ay sonra hazırlandı. Raporda, 'Söz konusu plan başlangıçta hazırlansaydı yüksekten düşme riski öngörülebilirdi. İskele devrilmiş olsa bile çalışanlar emniyet kemerleri ile çalıştıkları ve yaşam halatına bağlı oldukları için zemine düşmezlerdi' vurgusu yapıldı. Raporda bu planın hazırlama sorumluluğunun Proje Koordinatörü Mustafa Cılız'da olduğuna işaret edildi.

'Betonu çabuk dökün' telefonu

Soruşturma dosyasına şüpheli ve tanık ifadeleri de girdi. Ongun Yapı çalışanı Jeoloji Mühendisi Anıl Gemici, olaydan 20 dakika kadar önce şantiyeden ayrıldığını ifade ederek, kazadan bir kaç saat önce şantiye şefi Özgür Vatan'a gelen telefonu anlattı. Gemici, Kavacık Polis Merkezi'nde alınan ifadesinde “Saat 18:30 ile 20:30 saatleri arasında Özgür Vatan'ın telefonu çaldı. Telefonda 'betonu niye yavaş döküyorsunuz; niye bitmedi. Bir an önce bitirin' diyorlardı" şeklinde konuştu. 

Raporda, iş güvenliği uzmanının maaşının işverence verilmesi eleştirilerek, buna göre Ongun Yapı'nın A belgeli iş güvenliği uzmanı Gülenden Kara, hayati önemdeki eksikliği gördüğünde yapması gereken iki şey bulunuyordu. Bunlardan ilki, ya işverenin onayı ile işi durdurması gerekirdi, ya gerekli önlemi almayan işverenini bakanlığa şikâyet edecekti. Raporda bu durumun, yaşamın olağan akışına ters olduğu ifade edilerek, Bakanlığın bu noktada bir düzenleme yapması gerektiğine vurgu yapıldı.

Raporda tespit edilen 10 eksik

- ICA İçtaş Astaldi, iş sağlığı ve güvenliğinde en önemli sorumluluğa sahip Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü ‘nü görevlendirmedi. 

- Sağlık Güvelik Planı çalışmaya başlandıktan 10 ay sonra hazırlandı 

- Asıl işveren, alt işverenin eksikliklerini tespit edip, gerekli önlemleri aldırmadı 

- Bakanlık müfettişleri, aynı sahada iş yapan başka bir taşeronu denetledi; ancak kazanın olduğu şirketi denetlemedi. 

- Çöken iskelesinin kontrolü yeterli olarak yapılmadı *Ölen işçilerde emniyet kemeri yoktu. Düşme ihtimaline karşı yaşam halatları yoktu *Sahada görevli personel teknik yeterlik ve deneyime sahip değildi. 

- Ongun Yapı'nın şantiye şefi de saha mühendisi de jeoloji mühendisiydi. Oysa en azından birinin inşaat mühendisi olmalıydı. 

- Cenazeler araç farları açılarak çıkarıldı. Oysa gece çalışması da gündüz gibi aydınlatılmalı.. Bu alt işverenin işi. Ancak asıl işveren de denetlemeliydi. 

- İş güvenliği uzmanları özerk olmalı; maaşını aldığı işvereni ihbar etmesi zor.

Kim ne ile suçlanıyor? 

3 işçinin ölümüne yol açan kazanın 'öngörülebilir' ve 'önlenebilir' olduğuna vurgu yapılan raporda olayın ihmal ve tedbirsizlik sonucu meydana geldiğine işaret edildi. Raporda hangi ismin ne derece sorumlu olduğu da ayrıntılı bir biçimde yer aldı: 

- ICA Proje Koordinatörü Mustafa Cılız: Denetim görevini yapmadı. İş güvenliğine öncelik vermedi. Asli kusurlu.

- URTİM Genel Müdürü Serdar Urfalılar: Uygun personel görevlendirmedi. Asli kusurlu.

- URTİM çalışanı Ramazan Kurtoğlu: Teknik şartlara uygun olmayan iskeleye onay verdi. Asli kusurlu. 

- Ongun Yapı yetkilisi Namık Kılıç: Uygun şantiye şefi görevlendirmedi. Asli kusurlu. 

- Ongun'un şantiye şefi Özgür Vatan. Üstlendiği görevin sorumluluğunu yerine getirmedi. Asli kusurlu. 

- Ongun'da çalışan iş güvenliği uzmanı Gülenden Kara. Emniyet kemerlerini taktırmadı. Asli kusurlu. 

- Ongun'da çalışan iş güvenliği uzmanı Gizem Karabiber. Tali kusurlu.

- İş Teftiş Kurulu Başkanı: Projenin etkin denetimini yapmadı. Tali kusurlu.

Radikal