Üst düzey profesyonel yönetici babadan oğluna derslerle dolu mektup!

Türkiye'nin 1 numaralı emlak ve konut editörü Tebernüş Kireçci, https://x.com/TebernKireci1 resmi X sosyal medya hesabından 'Üst düzey profesyonel yönetici babadan oğluna derslerle dolu mektup!' başlığıyla, Arçelik'in eski genel müdürü ve Akkök Holding'in 17 yıl tepesinde oturan Mehmet Ali Berkman'ın oğlu Tunç Berkman'a yazdığı mektubu paylaştı.  

Tebernüş Kireçci, söz konusu paylaşımında 'İş Dünyasında Yarım Yüzyıl kitabından alıntıya' ver yerdi. İşte o paylaşım: 

Üst düzey profesyonel yönetici babadan oğluna derslerle dolu mektup!

Arçelik'in eski genel müdürü ve Akkök Holding'in 17 yıl tepesinde oturan Mehmet Ali Berkman'ın oğlu Tunç Berkman'a yazdığı mektubu okudunuz mu?

Her yaştan insanlar için çok ciddi öğütler barındıran 19 Ağustos 1990'da yazılan mektubu sizlerle paylaşıyorum:
  
Otuz İki Yıl Saklanan Öğütler

Bu uzun notu Tunç yıllar boyunca saklamış ve sırası gelince kızına vermeyi düşünmüş. Bu kitabı hazırlarken bana verdi, ben de sizinle paylaşmak istiyorum:

"Sevgili Oğlum,
Dün New York'tan yola çıkmadan önce seni daha önce hiç görmediğim kadar gergin ve endişeli gördüm. Muhtemelen bunun nedeni ilk defa evden bu kadar uzun bir zaman için uzaklaşacağın ve tanımadığın bir ülke ve ortamda yepyeni bir hayata başlayacağım içindir diye düşünüyorum. Bir telefon mesafesi kadar uzaktayız ama birçok kararı sorumluluğunu da alarak kendin vereceksin. Bizler her zaman ihtiyacın olduğunda kararlarına katkıda bulunuruz ama, benim tercihim artık kendi kararlarını kendinin vermesi yönündedir. Bununla beraber, kendi tecrübelerimden esinlenerek önüne çıkabilecek bazı önemli konulara ilişkin görüşlerimi de bu notlarımla paylaşmak istiyorum.

Ben de hayatımda önemli bir değişiklik yaptığım dönemlerde benzer duygular yaşadım. Önemli kararlar alman gerektiğinde veya yeni bir başlangıçta bu tarz duyguları hissetmek esasen çok doğal, hangi yaşta olursan ol bu duyguları tekrar yaşayacağını da bilmeni isterim. Önemli olan duygularımız değildir. Ona yol açan düşüncelerimizi nasıl kontrol edeceğimizi bilmektir. Ben senin baban olarak her zaman yanında durmaya çalışacağım ancak hayatın akışında insanlara ne olacağı belli olmuyor. O açıdan bu notları hazırlamak bana da huzur verdi.

Bu durumu sana konuşarak anlatmak yerine, kendi hayatımda yaşadığım tecrübelerden esinlenerek ne zaman endişelensen elinin altında olacak şekilde, istediğinde başvurarak sana yol gösterici olabileceğini umut ettiğim fikirlerimi yazmaya karar verdim. Bu notları yazarken konular kendi kendine genişledi ve başladığım amaçtan biraz daha farklı bir hale geldi. Sana sadece Amerika'da bu yeni başladığın dönemde katkı sağlayacak bir kaynaktan, hayatın tüm dönemlerinde okuyup fikir alabileceğin bir hale geldi diye düşünüyorum.

Arkadaşlıklar ve İlişkiler

Amerika'ya gelirken en büyük üzüntünün uzun süre kurduğun arkadaş ve dostlarından ayrı kalacağın olduğunu söylemiştin. Sosyal kişiliğin nedeni ile lise hayatın boyunca okulda hep sevilen bir karakter oldun. Bunu öğretmenlerin de hep dile getirdi. Sadece okulda değil cemiyet hayatında da farklı çevrelerden çok arkadaşın oldu. Ancak arkadaşların yüzünden birçok kez başın derde de girdi.

Sana daha önceki sohbetlerimizde bahsetmiştim. Arkadaşlarının birçoğu seninle menfaat ilişkisi olduğu sürece ilişkisini devam ettirecektir. Karşılıksız arkadaşlık güzeldir ama az sayıdadır. Özellikle bundan sonraki hayatında bunu daha fazla deneyimleyeceksin. Sen ilgi odağı olduğun sürece başarıların ve finansal imkânların nedeniyle sosyal çevren genişleyebilir, etrafında seninle birlikte olmak isteyen çok kişi olacaktır, ancak arkadaşlık konusunda sayının değil niteliğin önemli olduğunu zaman içinde anlayacaksın.

Sadece lise yıllarından beri devam eden iki üç dostun ve sonrasında az sayıda oluşacak dostluk dışında gerçek ve karşılıksız arkadaşlarının az sayıda olacağını zaman içerisinde anlayacaksın. Arkadaşların birçoğu gelip geçici olacak. Gerçek dostlarının kimler olduğunu zaman sana gösterecek, uzun süre ayrı kalmak zorunda bile olsanız mesafeler ve zaman bu dostlukların devam etmesine engel teşkil etmeyecektir. Sırlarını herkesle paylaşma, insan özellikle yaşadığı zorlukları anlatıp rahatlamak ister. Bu duyguları içinde tutmak iyi değildir ancak bunları sadece gerçek dost diyebileceğin ve seni yargılamaktansa, samimiyetle dinleyebilecek kişilerle paylaşabilirsin. Bunların sayısının çok az olduğunu bilmelisin.

Sevgilinle veya eşinle paylaşacaklarında bile özenli ve dikkatli olmalısın. Senin her koşulda ve karşılık beklemeden yanında olacak kişiler annen, baban, çocuğun ve kardeşindir. Kardeşler bile bazen farklı nedenlerle ters düşebilirler. Bu yüzden kardeşine karşı her zaman açık ol ve onun da sana güvenmesine özen göster.

Okul ve Akademik Konular

Sen çok zeki bir çocuktun ve hep farklı bir düşünce yapın olduğunu büyüme sürecinde gözlemliyorduk. Birçok insanın zorlandığı sosyal zekân ile analitik zekânın aynı anda iyi bir şekilde kullanabiliyorsun. Çok çabuk öğreniyorsun ancak bu hızın sana verdiği bir zarar olduğunu da gözlemliyorum. Çok hızlı öğrendiğin için hazmetmeden ve derinleşmeden o konuya hâkim olduğun düşüncesi daha fazla çalışmana engel oluyor.

Bugüne kadar bu yeteneklerin ile eğitim hayatını mükemmel olmasa da iyi bir öğrenci olarak bu noktaya kadar getirdin. Ancak bundan sonra Üniversite eğitiminde alacağın kültürü hayatının her evresinde kullanacaksın. Amerikan eğitim sistemi Türkiye'de ezbere dayalı eğitim sisteminden çok farklı metotlar üstüne kuruludur.

Temelinde araştırma, analiz ve rapor yazmak var. Ayrıca dersi derste öğrenmek çok önemli çünkü kişisel gelişim için Amerika'da ders dışında konulara sosyal kulüpler, hayır işleri, spor aktiviteleri, sanat vb. konularda kişisel gelişime çok önem veriyorlar. Bunlara vakit bulabilmek için dersi derste öğrenmek önemlidir. Ayrıca iyi bir kütüphane ve çalışma kültürü geliştirmen gerekecek aksi takdirde araştırmaya dayalı ödevleri yapmakta çok zorlanırsın. Dersi derste öğrenmezsen ders dışı aktivitelere ve sosyalleşmeye vakit bulmakta çok zorlanırsın bu da ders dışı faaliyetlerini, çevreni genişletmeni zorlaştıran bir durum olur.

Üniversite ilk ve orta eğitimden farklıdır. Farklı dersleri aldıkça hangi konulara merak duyduğunu ve yatkınlığını daha iyi anlayacaksın. Eğer merakının farklı bir yönde olduğunu fark edersen merak duyduğun alanlar ve konularda dersler almayı ihmal etme. Amerikan üniversite sistemi bu açıdan çok imkân sağlıyor.

Önemli olan hangi branştan mezun olduğun değil kendi merakın olan alanlarda hangi yetkinlikleri kazanarak mezun olacağındır. Not ortalaman da iyi bir üniversitede yüksek lisans yapabilmen için önemlidir, o yüzden mümkün olan en iyi not ortalamasını gerçekleştirmen gerekiyor.

Para Konuları

Burada yaşarken temel ihtiyaçlarını ve okul masraflarını karşılayacak sınırlı bir paran olacak çünkü paranı yönetmeni öğrenmenin zamanı geldi. Ben sınırlı maddi imkânları olan bir memur ailede büyüdüm. Ailemiz yerleşik oldukları Osmanlı topraklarından yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'ne göç etmenin sıkıntılarını yaşamış ve yeni topraklara kök salmanın yegâne yolunun iyi bir eğitim olduğunu bizlere aşılamışlardı. Deden bilgi ve entelektüel seviyesi yüksek tecrübeli bir insan olduğu için toplum içinde sevilen ve takdir edilen bir kişiydi. Anlatmaya çalıştığım maddi imkânlar önemli olmakla beraber toplumda edineceğin yer sadece maddi konularla belirlenmez. Ayrıca, çok örneğinde gördüğümüz gibi maddi imkânları bazı hatalı kararlar ve kontrolümüzün dışında olaylar yüzünden yitirebiliriz. Örneğin, Çanakkale Savaşı'nı kazanmamıza rağmen Osmanlı İmparatorluğu tarihe karışmış, İstiklal Savaşı ile kurulan Türkiye Cumhuriyeti her şeyi sıfırdan kurmak zorunda kalmıştır. Hem anne hem de baba tarafından anayurda göç etmek zorunda kalmış, ana yurtta kök salabilmek için çok çaba göstermiş bizim ailelerimiz... İstiklal Savaşı'ndan başarıyla çıkmış ve Türkiye Cumhuriyeti'ni kurmuş bir neslin çocuklarıyız biz. Takiben İkinci Dünya Savaşı tüm ülkeleri özellikle ekonomik olarak çok derinden etkilemiştir. Bu yüzden dünya toplumlarının yerini belirleyen entelektüel birikimi ve çalışkanlığı ile ekonomik ve siyasi olarak çağdaş koşullara erişmesi her zaman daha önemlidir.

Ben, Cumhuriyetimizin ikinci nesliyim, deden bir devlet memuru olarak çok çalışarak ve tasarruflarını iyi kullanarak bizi yetiştirdi ama zengin olmadı. Bu yüzden bu yazdıklarımın bilincinde olarak üniversite tahsilin süresince bursunu kaybetmemeni ve benim ve dedenin kısıtlı destekleri dışında kendi paranı kazanmanı ve yönetmeyi öğrenmeni istiyorum.

Bu kapsamda zaten sınırlı paran olacağı için kimseye borç verme. Bunu hatırlatmamın sebebi geçmişte arkadaşlarına yardımcı olmak için borç verdiğini ve bu yüzden arkadaşlıklarının bozulduğunu bildiğim içindir. Ne kadar iyi niyetli bir amacı olursa olsun bu durum arkadaşlık ilişiklerini her zaman zedeleyebilir. Arkadaşın söz verdiğin gibi sana zamanında borcunu ödeyemeyebilir. Bazen o kadar zorda kalabilir ki hiçbir zaman geri veremeyebilir. Bazen de kötü niyetli olabilir. Deden yakın arkadaşına verdiği borçları geri alamamasının onu nasıl zora soktuğunu ve Burgaz Adası'ndaki arsasını satmak mecburiyetinde kaldığını sana anlatmıştı. Bir sözleşmeye bağlı olmadan borç veriyorsan büyük bir risk aldığını hep aklında tut.

Okul hayatı sırasında ailesinden parası olup iş kuran arkadaşlarım olmuştu. Henüz yolun çok başında ve gençsin ancak Amerika'da karşına böyle fırsatlar çıkabilir. Arkadaşın veya akrabanla iş yapmak istersen mutlaka her şeyi yazılı yap. Böyle zamanlarda bir uzmana danışmalısın ve borçluyla aranızda yazılı bir sözleşme ve şahitler olmalı. Annenin babası Suphi dedenin Kapalıçarşı'daki dükkânlarını kız kardeşinin kocası yüzünden satmak zorunda kalmasının hikâyesini de hatırlarsın. Bu yüzden akraban bile olsa iş yaparken sadece söze güvenme. Kanunlara uygun bir sözleşme hem ilişkileri korur hem de anlaşmazlıkların doğru bir şekilde çözümlenmesini sağlar.

Okulda birçok kız arkadaşın da olacak. Yetiştirilme ve kültür farklılıklarına bağlı olarak Amerikalı arkadaşlarınla olan ve uzun sürecek ilişkilerinde hayal kırıklıkları yaşamamak için akıl ve duygu süzgecinden geçirmelisin. Doğumun nedeniyle senin de Amerikan vatandaşlığın var ama sen Türk bir aile içerisinde bizim kültürümüzde, örf ve adetlerimizle yetiştirildin. Uzun vadeli ve evlilikle sonuçlanabilecek ilişkiler bakımından çok emin olmadan adım atmamalısın. Duygular çok önemlidir ama akıl ve mantıkla uyumlu olursa uzun vadeli olurlar. Aileni geçindirecek sürekli bir işin olmadan ve kendi ayakların üzerinde durma bağımsızlığına erişmeden evlilik sorumluluğunu almamalısın.

Ben çocuklarımın geleceği için yapabileceklerimi yapmanın huzuru içerisinde bundan sonrasını senin akıl ve hikmetle yönetmeni diliyor, sağlıklı, başarılı ve mutlu bir ömür diliyorum. Bizler hayatta olduğumuz ve sağlıklı olduğumuz sürece sıkıntıya düştüğünde her zaman yanı başında olacağımızı da unutma. ''

19.08.1990

Kitabın adı: İş Dünyasında Yarım Yüzyıl

Yazarı: Mehmet Ali Berkman

Sayfa No: 33-38

Kireçci'nin paylaşıma takipçilerden şu yorumlar geldi;