Vatandaş ile müteahhit karşı karşıya getirilmemeli!
Artaş İnşaat Avrupa Konutları markasıyla 2004'ten bu yana 18 bin konut üretti. Artaş'ın şu an 5 bine yakın inşaatı devam eden konutu bulunuyor.
Ekonomist dergisinden Levent Gökmen Demirciler, Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya ile söyleşi yaptı. İşte o söyleşi...
"İnşaatta 3,7 milyar TL'lik yatırımımız devam ediyor İnşaat sektöründen stokların giderek arttığı yönünde haberler gelmesine rağmen yatırımlar da sürüyor. Sektörün önde gelen şirketlerinden biri olan ve Avrupa Konutları markasıyla 13 yılda 18 bin konut üreten Artaş İnşaat, fabrika dönüşümüyle öne çıkan projelerine devam ediyor. Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, sekiz şantiyede 3,7 milyar TL’lik yatırım yaptıklarım söylüyor.
Türkiye’de şehirleşme çalışmalarının atağa geçtiği 2004 yılında, Avrupa Konutları markasını yaratarak projeler üretmeye başlayan Artaş İnşaat, bugün sekiz şantiyede 5 bin konut üretiyor. Gayrimenkul sektörünün yanı sıra otel yatırımlarıyla turizm, AVM yatırımlarıyla da perakende sektöründe faaliyet gösteren Artaş Grubu, büyüme projeksiyonunu inşaat sektörüne odaklamış durumda. Halihazırda İstanbul’da, Avrupa Konutları Yamanevler, Avrupa Konutları Atakent 4, Avrupa Konutları Kale 2, Avrupa Konutları Başakşehir, Avrupa Office Ataşehir ve ortak girişimle geliştirilen Tema İstanbul, Vadistanbul Park ve Vadipark Seyren-tepe projeleri devam ediyor. 3 milyon metrekare inşaat alanı olan projelerde konutlann yanında ticari alanlar ve ofisler de var. Devam eden şantiyelerinde 3,7 milyar TL’lik yatırım büyüklüğüne sahip olduklarını söyleyen Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya ile sektörü ve yatırım planlarını konuştuk.
Şu anda devam eden projelerinizden bahseder misiniz? Kaç şantiyede kaç konut yapıyorsunuz ve bunların yatırım büyüklüğü nedir?
Toplam sekiz şantiyemizde 3 milyon metrekarelik inşaatı devam eden projemiz var. Bunlarda 5 bin konutun inşaatı sürüyor. Bu projelerimizin toplamda 3,7 milyar TL’lik (1 milyar dolarlık) yatırım büyüklüğü bulunuyor. Avrupa Konutları Yamanevler’den Vadi İstanbul’a kadar çeşitli projelerimiz var. Örneğin Vadi İstanbul’da 300 bin m2’lik ofis bulunuyor. Bir kısmının inşaatı devam ediyor, bir kısmı ise faaliyette...
Yıl sonuna kadar yeni proje lansmanı olacak mı? 2017’yi nasıl kapatmaya hazırlanıyorsunuz?
En son Avrupa Konudan Yamanevler’in lansmanını yaptık. 2017’de piyasada daralma var. 2016’da Emlak Konut GYO’nun kampanyasıyla yıl sonunda satışlar hızlanmıştı. 2017’de konut faiz oranları yükselince satışlar yavaşladı.
2018 yılında kaç proje planlıyorsunuz? Bu projelere ne kadarlık yatırım yapılacak?
2018’in başında Arıcılar projesinin lansmanını yapacağız. Avrupa Konutları Arıcılar projesi adıyla çıkacağız. Projesi yapıldı, şantiyesi kuruluyor. 400 konuttan oluşacak. Rekreasyon alanında at çiftliği de olacak. 125 bin m2 inşaat alanında 250 milyon TL’lik yatırım yapılacak.2018 yılında şu anda devam eden projelerimizi bitirmeyi hedefliyoruz.
İnşaat sektöründe söylendiği gibi bir stok fazlası var mı? Bu stok fazlasının eritilmesi için neler yapılmalı?
Her şey yerine göre değişiyor. Pahalı konutlarda stok olabilir. Bugün metrekaresi 5-6 bin TL’den satılan konutlarda stok sıkıntısı yok ama metrekaresi 5-6 bin dolar olan projelerden alım yapan sayısı az. Stokları eritmek için ya indirim yapacaksın ya da vade farkı vereceksin. Türkiye’nin satılabilir fiyatlı konutlara ihtiyacı var. Bizim burada en önemli sıkıntımız arsa maliyeti. 2 bin dolarlık arsa maliyeti, bin dolar da üretim maliyeti olunca bunu kaça satacaksın? Burada önemli olan toplu taşıma. Toplu taşıma olunca şehrin dışında da kolay ulaşılabilir fiyatlı yeni yerleşim alanları oluşuyor.
Gayrimenkul satışlarınızı hızlandırmak için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
Geçmişte bizimle teması olanların memnuniyeti bize yeni müşteri de kazandırıyor. Reklam tanıtımı da satışa faydalı ama kişilerin memnuniyeti, projelerinizde alıma döndürebiliyor.
Sektörünüz için 2018 teşviklerin son bulduğu zorlu bir yıl olacak yorumları yapılıyor. Bu süreçte nasıl aksiyon alınmalı?
Teşviklerin en önemlileri KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e çekilmesi ve tapu harçlanndaki indirimdi. Bu arada hala Damga Vergisi uygulanmıyor. Tapu harçları yüzde 1’e çekilir, 150 metrekarelik konuttaki KDV’nin oranı yüzde 18’den yüzde 8’e inerse, 100 metrekarenin altındaki konutlarda da yüzde 1 olursa her şey legalleşir, işler yoluna girer.
İstanbul’da konut fiyatları duraklama dönemine girer mi?
Girer. Bu kadar lüks konutların yapılmasına rağmen bu kadar müşteri bulunabilir mi?
Faaliyet gösterdiğiniz diğer sektörlerden bahseder misiniz?
İnşaat sektörünün yanı sıra turizm sektöründe Best Western Plus The President Hotel, Best Western Citadel, Radisson Blu Kayseri olmak üzere ikisi İstanbul’da biri Kayseri’de işlettiğimiz üç otelimiz var. Ayrıca perakende sektöründe Carrousel, ArenaPark, ArmoniPark, KayseriPark olmak üzere üçü İstanbul’da biri Kayseri’de dört AVM’mizi işletiyoruz. Toplam üç sektörde faaliyetimiz var. Yeni sektörlere girmeyi planlıyor musunuz? Yeni sektör bizim işimiz değil. Uzmanlaştığımız alanlarda ilerlemeyi tercih ediyoruz.
Yeni sektör arayışımız bulunmuyor. İstanbul dışında ilgilendiğiniz kentler bulunuyor mu?
Yok. Şu anda İstanbul’da o kadar ihtiyaç vâr ki, onu karşılıyoruz. Gelişen kentlerin de kendi müteahhitleri var. Oralarda İstanbul kadar talep yok. İstanbul’un yenilenmesi lazım. Bursa, Denizli ve İzmir’de talep var. Çok teklif geliyor ama değerlendirmiyoruz. Biz yurtiçi müteahhitiyiz, yurtdışına çıkmak gibi bir düşüncemiz yok, böyle devam edeceğiz. Ancak yabancı yatırımcıya satışımız var. Konut satışımızın yüzde 5’ini Ortadoğu, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt ve Çin’den yatırımcılara yapıyoruz. Fuarlarda projelerimizi tanıtıyoruz.
Kentsel dönüşüm konusunda çalışmalarınız var mı?
Şimdiye kadar yaptığımız ve şu anda devam eden projelerimizin büyük bir kısmı kentsel dönüşüm projelerinden oluşuyor. Örneğin Avrupa Konutları Yamanevler, Vadi İstanbul, Avrupa Konutları Atakent 4, Avrupa Konutları Kale 2 projelerimiz fabrikadan dönüşümle yaptığımız projeler.
Tema İstanbul’da son durum nedir?
Tema İstanbul’da eğlence parkı ruhsat aşamasında. Önümüzdeki iki ay içinde alırız herhalde. Şimdi hafriyatı başladı.
"VATANDAŞ İLE MÜTEAHHİT KARŞI KARŞIYA GETİRİLMEMELİ"
"Önümüzdeki 15 yıl içinde çürük yapıların kentsel dönüşümle yenilenmesi lazım, insanlar 40-50 yıllık binalarından Vazgeçip daha nitelikli konutlara geçmeli. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu konuda çalışmalar yürütüyor. Vatandaş ve müteahhit karşı karşıya gelmemeli, ilçe belediyelerine vatandaş güvenmeli. İlçe belediye başkanları siyasi kaygı içinde olmadan kentsel dönüşüme destek vermeli. Belediye başkanları beş yıl sonra seçimi kaybetseler bile vicdanen rahat ederler. Ayrıca aktif olan belediye başkanlarını vatandaşımız mutlaka değerlendirip ödüllendiriyor.