Vergi dilimi sorunu işçi sendikaları tarafından sıklıkla dile getiriliyor ancak hükümet bu çağrıya henüz yeşil ışık yakmış değil. Asgari ücretin yükselmesiyle birlikte çalışanın ödediği vergi de artacak ve eline geçen para azalacak. Peki bu sorun nasıl çözülür? İşçilerin talebi ne olmalı?Dr

Prof.Dr.Murat Batı  “Asgari ücret ne kadar olacak?” ve “Gelir vergisinde dilim sorunu nasıl çözülecek?” sorularının sıklıkla gündeme getirildiğine işaret ederek bu iki konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaştı.

t24 sitesinde yer alan köşe yazısında vergi dilimi sorununu masaya yatırdı. İşte Batı'nın köşe yazısından dikkat çeken ayrıntılar...

Vergi dilimi sorunu nedir?

Ücretli / maaşlı kişilerin, brüt maaşlarından yüzde 14 SGK kesintisi ile yüzde 1 işsizlik fonu işçi payı kesildikten sonra kalan tutar üzerinden Gelir Vergisi Kanunu madde 103’te yer alan tarife üzerinden gelir vergisi ödüyor. Örneğin brüt maaşı 9 bin 411 TL olan bir çalışan kesintilerin ardından 8 bin lira vergi matrahı kalır ve Ocak Şubat ayında yüzde 15'lik vergi dilimine girerken Mart ve Nisan aylarından sonra vergi diliminde geliri 32 bin liranın üzerine çıktığı için 32 bin lirayı geçen kısım yüzde 20'lik vergi dilimine tabi olur. Mayıs ayında maaşın tamamına 8 bin liraya yüzde 20 vergi oranı uygulanır. Her ay çalışanın eline geçen ücrette yükselen vergi dilimi nedeniyle azalma olur. Daha yüksek vergi dilimine girdikçe çalışanın elinde geçen net ücret azalır. Buna vergi dilimine girmek denir.

Asgari ücret istisnası var ancak...

25 Aralık 2021’de yayımlanan 7349 sayılı Yasa ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin 18’inci fıkrasına asgari ücrete kadar olan ücret istisnası hükmü eklendi Ancak bu hesaplamada önce gelirin bütünü üzerinde vergi hesaplandığında daha yüksek vergi dilimine girilmiş oluyor. Ardından asgari ücret kısmı hesaplanıp düşüyor ancak çalışanın daha yüksek oranda vergi ödemesi gibi bir durum ortaya çıkıyor.

Diğer vergilerde önce istisna  sonra vergilendirme

Yani kira geliri, konut alım satımı gibi vergilerde önce istisna olan tutarların matrahtan düşülüp kalan kısmın vergilendirilmesi durumu ücretlerde yok. Aynı sistem ücretliler için uygulansaydı daha fazla gelir ellerine geçecek ve 8 bin TL matrahı olan bir ücretli Mayıs ayında yüzde 20’lik, Eylül ayında da yüzde 27’lik vergi dilimine girmeyecekti.

Vergi diliminden önce uygulama değişmeli

Sendika başkanları, bir kısım siyasiler gelir vergisi dilimlerinin güncellenmesini talep ediyorlar. Ancak dilimler güncellense bile sorun çözülmüyor. Güncelleme durumunda ilk vergi dilimi yeniden değerleme oranı kadar artırılırsa ilk dilim 32 bin TL'den 71 bin TL'ye çıkacak. Bu rakamın daha da yükselmesi gerekli. Asgari ücretin yüzde 40-55 arısında zam alması durumunda 5.500 TL’lik tutar 2023 yılında 7.700-8.500 TL aralığında olacak.

Uygulama değişirse çalışanın geliri artar

 Şimdiki uygulama aynen devam ederse yukarıda tahmin ettiğim veriler uyarınca 14.117 TL brüt maaş alan bir ücretlinin, maaşından asgari ücret istisnası düşülerek vergi dilimine sokulması durumunda, eline yıllık toplamda (137.256 - 134.954) 2.302 TL fazladan gelir geçecek ve ayrıca vergi dilimine takılmayacak. Ücret yükseldikçe iki uygulama arasındaki makas daha da açılıyor. Bu sistemden kaynaklı devletin ücretlilerden “fazladan aldığı” gelir vergisini çalışan sayısıyla çarptığımızda ortaya çıkan tutar da oldukça önemlidir.

GELİR VERGİSİ DİLİMLERİ 2022! Vergi dilimi nedir, nasıl hesaplanır?

2021 asgari ücret vergi dilimi!