Vergi indirimi konut piyasasını nasıl etkiler?
Mobilya, beyaz eşya, küçük ev aletleri, konut ve yata gelen ÖTV ve KDV indirimleri reel piyasaların canlanması için umut oldu.
Sektör temsilcileri arasında indirim süresinin uzatılmasını talep eden de var, kalıcı hale gelmesini isteyen de...
KIŞ aylarında iyice soğuyan ekonomiyi ısıtmak için Hükümet, önemli bir karara imza attı. 3 Şubat tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararma göre, mobilya, beyaz eşya ve küçük ev aletleri, konut ve yatta bir dizi KDV ve ÖTV indirimleriyle talep yeniden canlandırılmaya çalışıldı. Söz konusu düzenlemeye göre, ahşap ve plastik mobilyalar, koltuklar ve büro mobilyalarına uygulanan KDV oranında 30 Nisan'a kadar yüzde 10 indirim yapılarak, yüzde 18 yerine yüzde 8 olarak uygulanmasına karar verildi.
Klima, buzdolapları, derin dondurucular, gazla çalışan su ısıtıcıları, termosifonlar, çamaşır ve çamaşır kurutma makineleri, bulaşık makineleri, elektrik süpürgesi, gıda ve meyve presleri ile elektrikli küçük ev aletlerine uygulanan ÖTV, 30 Nisan'a kadar sıfırlandı.
ETİKETLERE YANSIDI
Hükümetin reel sektörün öncü sektörlerine yönelik vergi indirimleri iş dünyasını memnun ederken, iş insanları indirimlerin kalıcı olmasını talep etmeye başladılar bile. KDV ve ÖTV indirimlerinin de uzun vadeli olmasını isteyen iş dünyası, bunun genel ekonomideki canlanmayı da ‘sürekli’ kılacağı görüşünde. Tüketici de KDV ve ÖTV indirimlerine bağlı olarak yapılan fiyat indirimlerine özellikle beyaz eşya ve mobilyada hemen reaksiyon verdi ve mağazalara koştu. 3 Şubat’ı takip eden hafta sonunda özellikle yerli firmalar etiketlerine indirimleri hemen yansıtırken tüketiciler de alım kararlarım uygulamaya başladı. Döviz kurlarındaki yükselişlere bağh olarak gelen zamlarla iyice azalan tüketici talebi yemden artmaya başlarken, mobilyada yüzde 10’luk KDV indiriminin sektöre yüzde 25-30 talep artışı olarak yansıması bekleniyor.
"MOBİLYA YÜZDE 25 BÜYÜR"
Türkiye Mobilya Sanayicüeri Derneği (MOSDER) Başkanı İsmail Doğan, KDV indiriminin mobilya sektörünün büyümesini olumlu yönde etkileyeceğine inanıyor. Son üç yıldır mobilyadaki KDV oranının yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmesi konusunda bürokrasi ve Bakanlık nezdinde yoğun görüşmeler yaptıklarını söyleyen Doğan, “İki hafta önce gerçekleştirdiğimiz Afrika seyahatimiz sırasında da Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Sayın Ekonomi Bakanımıza durumu detaylıca anlatma firsatı bulmuştuk. Bugün bu gayretlerimizin meyvesini aldığımız için sektör olarak çok mutluyuz. Çünkü mobilyada KDV oranının indirilmesini sektör olarak uzun zamandır bekliyorduk” diye gösterdiği çabayı anlatıyor. İndirime konu olan kararnamenin yılın ilk aylarında çıkmasının sektöre büyük avantaj sağlayacağını belirten Doğan, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Alınan bu kararla sektörümüzün, yüzde 25 oranında büyüyeceğine inanıyorum. Ve hatta bu karar sayesinde sektörümüzün en az 100 bin kişiye istihdam sağlayacağını düşünüyorum. Aslına bakarsanız alınan bu karar sayesin de kayıt dışı satışlarında önüne geçeceğiz ve merpen altı dediğimiz üreticilerin yüzde 50’sine yakınını kayıt içine alabileceğiz.
Navlun tarafında da düzenleme bekliyoruz. Mobilya sektöründe ihracatın artması için devletin navlun fiyatlandırması konusunda en kısa zamanda düzenleme yapması gerekiyor.”
"KDV YÜZDE 8'DE KALSIN"
Mobilyanın ana hammaddelerinden biri olan döşemelik kumaşın KDVsi uzun yıllardır yüzde 8 iken nihai ürünün KDV’si yüzde 18 idi. Yapan yüzde 10’luk indirimle KDV farkı da ortadan kalkmış oldu. MOBSAD (Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği) Başkan Vekili Cüneyt Yanıkçıoğlu, KDV indiriminin kalıcı olmasının faydalarım şu sözlerle ifade ediyor:
“KDV indirimi, 2009 krizinden soma da üç aylık periyotlarda gündeme gelmiş ve genel olarak çok başardı olmuştu. 2009 yılında yapılan düzenleme birçok firmaların kayıt dışından kayıt içine geçişini teşvik etti ve kolaylaştırdı. Fakat üç aylık periyotta bu çok kolay değil. Sürenin Nisan ayından daha uzun bir zaman dilimine yayılması gerekiyor. Hatta ithalatın azalması, ihracatın daha da güçlenmesi ve istihdamın artırılması adına uzun vadeli ve sürekli olarak mobilyada KDV’nin yüzde 8 olmasını istiyoruz. Atılan bu adım doğrudur fakat bu kararın üç ya da altı ay değil, uzun vadeli olması gerekiyor.”
MORAL VE MOTİVASYON
Mobilya sektörünün iç pazar büyüklüğü 14 milyar dolara, ihracatı da 3 milyar dolara ulaştı. Türkiye 2023’te dünyanın en büyük beş mobilya ihracatçısı arasına girmeyi, 25 milyar dolarlık üretim gücü ile 10 milyar dolar ihracat yapmayı hedefliyor.
Sektör temsilcileri KDV indiriminin kalıcı olmasının mobilya ihracatına da önemli bir motivasyon olacağı görünüşünde.
İndirimin sektöre ciddi bir moral ve motivasyon sağladığını söyleyen Loda Mobilya Yönetim Kurulu Başkanı Davut Karaçak, indirim kararının sektörü yüzde 25-30 hareketlendirmesini beklediklerini belirtiyor.
Karaçak, “KDV oranının düşmesi, hem kayıt dışı faturasız satışları azaltacak hem de iç piyasayı hareketlendirecek Mobilya sektörü olarak dünya üretim sıralamasında 17. sıradayız. Ancak sektör desteklendiği takdirde dünyada ilk beşte yer alabiliriz. Bu anlamda, devlet teşviki ile yapılan bu indirim oranlarının, kalıcı olması mobilya sektörü adına büyük bir motivasyon kaynağı olacaktır” diye konuşuyor.
"ALIŞVERİŞ ÖNE ÇEKİLECEK"
Yıllık 25 milyon adetlik üretimle Avrupa'nın bir numarası olan beyaz eşya sektörü, üretiminin yüzde 70’ini dünyanın 150 ülkesine ihraç ediyor. Sektör geçen yıl ihracatım yüzde 2.4’lük artışla 3.2 milyar dolara çıkardı. Geçen yü iç pazarda yüzde 5.4 büyüyen beyaz eşya sektöründe 2017’nin zor bir yıl olması beklentisi hakimdi. Zira iç satışlarda Ekim 2016’da ilk defa yüzde 2.4 küçülen sektör, aralık ayında kur zamlarıyla daha zor günlere girmişti. Ancak Hükümetin ÖTV’yi 30 Ni-san’a kadar sıfırlaması sektöre yılın ilk yansı için nefes aldırdı. Bu indirim kararıyla mayıs-haziran aylarında yoğunlaşan evlilik ve çeyiz alışverişlerinin öne çekileceği tahmin ediliyor.
İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, “Yeni düzenlemenin özellikle beyaz eşya sektöründeki durgunluğu gidermek amacıyla belli bazı ürünlerde ÖTV oranının kaldırılmasının iç talepte hafif de olsa bir hareket ve stokların erimesinde kısa dönem için fayda sağlayacağım düşünüyorum. Hükümetimizden beklentimiz benzer şekilde diğer sektörlere de çeşitti avantajların uygulanması piyasaya olumlu yansıyacaktır” diye konuşuyor.
PİYASALARA HAREKET GETİRİR
E-ticaret platformu nll.com’un Satış Direktörü Örpen Koçak da vergi indirimlerinden sonra yaz aylarında gerçekleşen evlilik ve çeyiz alışverişlerinin öne çekilmesini bekliyor. İndirimlerin genel olarak piyasalara hareket getirmesini bekleyen Koçak şu değerlendirmeyi yapıyor:
“İndirimlerin piyasalara bir soluk ve hareket getireceğini düşünüyoruz. Bu kapsamda satışlarımızın artmasını bekliyoruz. Sektör olarak bu gelişmeyi olumlu karşılıyor, bilhassa aba ve satıcılarımız için de bir fırsat olarak görüyoruz. Bünyemizdeki markalarımızın ve ithalatçılarımızın da bu indirime kayıtsız kalmayarak, ÖTV indirimine ek indirimlere gitmesini bekliyoruz.”
"YERLİ ÜRÜNDE FİYAT DÜŞER"
İç pazar büyüklüğü 1 milyar dolara ulaşan küçük ev aletleri sektörü de ÖTV’nin 30 Nisan’a kadar sıfırlanmasıyla derin bir nefes aldı. Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Ömer Ertuğrul Erdoğan, ÖTV’nin üç ay süre ile sıfırlanmasının sektörün hedeflerine ulaşması açısından yeterli olmayacağı görüşünde. ÖTV’nin tamamıyla kaldırılmasını talep eden Erdoğan sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Yüda 2.2 milyar dolar cari fazla vererek ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlayan züccadye sektörü, en çok yüksek KDV oranlan ve ÖTV uygulamalan gibi özel durumlardan etküeniyor. Lüks ürün sınıfına girmeyen küçük elektrikti ev ve mutfak aletlerindeki (su ısıtıcısı, ütü, tost makinesi, elektrikti süpürge gibi) KDV’nin yüzde 18 olması ve üzerine eklenen yüzde 6.7 ÖTV nedeniyle oluşan çifte vergilendirme, ürünün nihai tüketiciye sunulması noktasında haksız fiyat rekabetinin oluşumuna sebep olmakta. ÖTV’nin sıfırlanması, sektör ve nihai tüketici açısaldan oldukça önemli ve sevindirici bir haber. Fakat üç aylık periyodun, sektörün ulaşmak istediği hedefler için yeterli olacağını düşünmüyoruz. Üretimin teşvik edilmesi, ihracatın ve istihdamın artırılması ve iç pazarın canlandırılması adına bu kararın sürekli ve kalıcı olmasını istiyoruz.”
İKİ DOPİNG BİRDEN...
20 yıl vadeli kampanyalarla hareketlenmeye başlayan konut satışlarına ikinci doping ise KDV indirimleriyle geldi. 1 Ocak'tan itibaren yapılacak konut inşaatı projelerinde ise metrekare değeri 1.000 TL ila 2 bin TL arasında olan konutların teshininde ödenen KDV oranı yüzde 18'den yüzde 10'a kalıcı olarak indirilirken, lüks konuttan kapsayan 10 puanlık vergi indirimi ise süreli oldu. Metrekare vergi değeri 2 bin TL’nin üzerinde olan konutlar için yüzde 18'den yüzde 8'e indirilen KDV, 30 Eylül 2017'den itibaren tekrar değişecek. AYİDER (Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri) Başkanı Melih Tavukçuoğlu, yüzde 1 KDV karanyla kentsel dönüşümün hızlanacağım, 10 puanlık indirim oranının sürekli olmasının da alt ve orta gelir grubuna hitap eden konutların satışma ivme katacağını belirtiyor. “Lüks konutta indirimin 30 Eylül ayına kadar devam etmesinin de oluşan lüks konut stoğunu eritebilmek adına önemli bir fırsat olduğunu söyleyebiliriz” diyen Tavukçuoğlu sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Zaten şu anda özellikle Bağdat Caddesi lokasyonunda yaklaşık yüzde 35 oranında bir indirim söz konusu. KDV indiriminin süresinin uzatılması uygulaması ev almak için doğru bir zaman aralığı yaratıyor. Şunu da belirtmekte yarar olduğunu düşünüyorum; KDV kadar alt ve orta kesime hitap eden projeler üretebilmek için İstanbul’da en büyük sorun arsa sıkıntısı ve arsa maliyetleri oldukça yüksek. Bu da konut alt ve orta gruba yönelik konut geliştirilmesini zora sokuyor.”
"SEKTÖR HAREKETLENİR"
Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir ise, yapılan indirimin direkt konut fiyatlarına indirim olarak yansıyacağım düşünüyor. Demir, “Düzenleme yeni satışa sunulacak konutlara yüzde 10’luk bir indirim olarak yansıyacak. En önemlisi vadelerin 20 yıla uzatılmasıyla sektörde yaşanan hareketlilik, damga vergisinin yüzde sıfıra indirilmesiyle ciddi bir ivme kazanacak” diyor. Sektörün her dönem KDV indirimleriyle ilgili talepleri olduğunu belirten Demir, kalıcı indirim talebini ise şu sözlerle ifade ediyor: “Belli bir dönemi kapsayan bu vergi indirimlerin sektör adına süreklilik arz etmesi taraftarıyım. Özellikle KDV konusunda geçici değil kalıcı bir çözüm gerekiyor. indirimin tüketicilere ve üreticilere getirdiği faydanın iyi analiz edilerek ileriki dönemlerde kalıcı hale getirilmesini bekliyoruz.”
Sinan BORA / Goldmaster Yönetim Kurulu Başkanı
''Keşke yaz aylarını da kapsasa''
ÖTV'nin 30 Nisan'a kadar alınmaması küçük ev aletleri sektöründe talebin artmasına destek olacak.
Sektör, kur artışları nedeniyle Aralık 2016'da ürünlere yüzde lOTarı bulan zam yapmak zorunda kaldı. Kurların yükselişi devam edince Ocak ayında da yüzde 5-10 daha ikinci zam yapıldı. Dolardaki düşme eğilimi sürüyor. Ayrıca ÖTV'nin de sıfırlanması Türkiye'de imal edilen ürünlerde ikinci zammın tüketici lehine geri alınmasına olanak sağlıyor. ÖTV kararından önce ithal getirilen ürünlerde indirim olanağı yok. Ancak Türkiye’de imal edilen süpürge, çay makinesi, tost makinesi, mutfak robotları-blender setleri ve ütüde indirim olacaktır. Zaten bunlar sektörün yüzde 70'ine hakim olan ürünler. Henüz tüketici çok fazla gelen avantajın farkında değil. Etiketlerdeki değişimi gördükçe satışlar artacaktır. Sadece süpürge ve ütü satışlarının sektördeki payı yüzde 55'e ulaşıyor. Bunlar bir evin temel ihtiyaçtan olmasına rağmen KDV’nin yüzde 18 olması da tüketici adına dezavantaj. İleriki vadede bu KDV oranlannın da gözden geçirilmesi bizi memnun eder. Ayrıca yaz aylan [haziran-temmuz-ağustos] ayları küçük ev aletleri sektörü açısından durgun aylar. Yapılan ÖTV ile ilgili karann yıl sonuna kadar genişletilmesi de hem üretici hem de tüketici için iyi olur.
''Düşük maliyetli konutların önü açıldı''
Bakanlar Kurulu'nda kararlaştırılan konut satışlarındaki vergi düzenlemesinin sadece sektöre değil, genel ekonomiye oldukça olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. Sektör olarak uzun zamandır talep ettiğimiz, konut alıcısı ve satıcı arasındaki sözleşmelerdeki ağır vergi yükünün iyileştirilmesi önerisinin hayata geçmesi özellikle alıcılar için oldukça iyi bir haber.
Alınan bu çok önemli aksiyon sayesinde konut alıcıları sözleşme yaptıklarında herhangi bir bedel ödemeyecek. Bu da onların toplam maliyetini önemli bir şekilde düşürecek. Yapılan bu düzenleme ile ayrıca, net alanı 150 metrekareye kadar olan konutlarda KDV oranını belirleyen düzenlemede değişikliğe gidildi.
Net alanı 150 metrekareye kadar olan konutların arsasının metrekare emlak vergisi değerinin bin TL'ye kadar olması halinde yüzde 1, bin-iki bin TL arası olması halinde yüzde 8 KDV'ye tabi olacak. Bu da şehir içinde bazı bölgelerde daha düşük maliyetler konut üretiminin önünü açacaktır.
Başaran BAYRAK / Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkanı
''Tekne sahibi olmak artık daha kolay''
Yat ve teknelerde ÖTV yüzde 8 iken, şimdi sıfırlandı. KDV ise yüzde 18 iken 30 Nisaria kadar yüzde 1 olacak. Bu kararın hem iç piyasada hem de ihracatta sinerji yaratacağını, iç piyasanın yüzde 10-15 aralığında hareketleneceğini umut ediyoruz. Özellikle ikinci el yatlarda Türk bayrağına geçişi bu karar hızlandıracaktır. Halen 10 bine yakın yabancı bayraklı yat ve teknenin marinalanmızda olduğunu tahmin ediyoruz. Bunların çoğu Amerikan bayraklı. Bunların Türk bayrağına geçişi ülkemiz adına önemli çünkü artık vergilerini Türk Maliyesi'ne ödeyeceklerini düşünürsek vergi gelirlerimize de katkı sağlar. Öbür türlü hiç vergi alamıyoruz. Yeni imal edilecek tekne ve yatlar açısından yüzde 8 ÖTV, yüzde 17’de KDV avantajı sağlandığını düşünürsek yüzde 25 bir iyileşmeden bahsediyoruz ki bu çok büyük bir oran. Tekne yaptırmak cazip hale geldi. Türkiye'de 500'e yakın yat imal eden tersane var. Bu sadece gezinti teknesi değil balıkçı teknesi ve kotralar da bu avantajdan yararlanacak.
İç piyasaya yönelik imalat yapılsa da bunlar sonrasında ihracata da gidecektir.
Para