Vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi!
Vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan rehber bulunuyor. Rehber kapsamında vergi uyuşmazlıkları ve çözüm yollarına ilişkin bilgilere yer veriliyor...
Vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi!
Vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan rehber bulunuyor. Rehber kapsamında vergi uyuşmazlıkları ve çözüm yollarına ilişkin bilgilere yer veriliyor.
Vergi uyuşmazlıkları rehberi
1. VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGI ORGANINA TAŞINMASI
Haklarında vergilendirme sürecinin çeşitli aşamalarında vergi (ihtirazi kayıt
olmaksızın verilen beyannameler üzerine verilen tahakkuklar hariç) ceza, faiz veya zam uygulamasına gidilen mükelleflerin; uzlaşma istemesi fakat uzlaşmanın sağlanamaması, düzeltme talebinin vergi dairesi tarafından kabul edilmemesi ve bunların dışında diğer vergi ile ilgili uyuşmazlıklar yaşamaları durumunda yargı organlarına başvurma hakları vardır.
Bu uyuşmazlıklar bakımından yargı mercii, vergi mahkemeleri veya ilk derece
mahkemesi olarak Danıştay’ın görevlendirildiği davalarda ise Danıştay’dır. İlk derece yargı merciinin verdiği kararlara karşı yapılacak başvurular itiraz yoluyla Bölge İdare Mahkemesinde veya temyiz yoluyla Danıştay’da çözümlenmektedir. Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalar için temyiz mercii Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’dur.
2. VERGİ MAHKEMESİNDE DAVA AÇMAYA YETKİLİ KİŞİ VE KURUMLAR
Vergi mahkemesinde dava açmaya yetkili olanlar;
- Mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilirler.
Gerçek kişiler bizzat kendileri dava açabilecekleri gibi vekilleri vasıtasıyla da dava açabilirler. Dava ehliyetine sahip kişinin vekili sıfatıyla dava açacak kişinin avukat olması şarttır.
Küçükler ve kısıtlılar ile tüzel kişiler de vergi davalarını kanuni temsilcileri veya bunların avukat vekilleri vasıtası ile açabilirler.
- Vergi dairesi, tadilat ve takdir komisyonlarınca tahmin ve takdir olunan matrahlara karşı vergi mahkemesinde dava açabilir.
3. VERGİ DAVALARINA BAKMAKLA GÖREVLİ MAHKEMELER
Bölge İdare Mahkemeleri İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Kanun gereğince vergi mahkemeleri vergi davaları bakımından genel görevli mahkemelerdir.
Danıştay Kanunu uyarınca bakanlıkların düzenleyici işlemlerine karşı açılacak
davalarda Danıştay ilk derece mahkemesi olarak görevlidir.
4. VERGİ DAVALARINA BAKMAYA YETKİLİ OLAN MAHKEME
Davaya bakmaya yetkili olan mahkeme;
- Uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren, zam ve cezaları kesen,
- Gümrük Kanunu’na göre alınması gereken vergilerle Vergi Usul Kanunu gereğince şikâyet yoluyla vergi düzeltme taleplerinin reddine ilişkin işlemlerde; vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükleri tarh ve tahakkuk ettiren,
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un uygulanmasında
ödeme emrini düzenleyen,
- Diğer uyuşmazlıklarda dava konusu işleri yapan, vergi dairesinin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesidir.
5. VERGİ MAHKEMELERİNDE GÖRÜLECEK DAVALAR
Vergi mahkemeleri,
- Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümlülükler ve bunlara ilişkin zam ve cezalar ile tarife uyuşmazlıkları,
- Belirtilen bu konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun’un uygulanmasına ilişkin davaları,
- Diğer kanunlarda verilen işleri çözümlemektedir.
Buna göre vergi mahkemeleri;
- Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergilere, resim, harç ve benzeri yükümlülüklere ve bunlara bağlı ceza ve zamlara (Gümrük ve Tekel
idarelerince alınan vergi ve diğer mali yükümler dâhil.),
- Yukarıdaki kuruluşlara ait olup, mali yüküm kavramı dışındaki tarifelere,
- Mükellefin müracaatı üzerine yapılan emsal bedel takdirinde mükelleflerin, takdir komisyonu kararlarına,
- İdarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hatalarının re’sen düzeltilmesi
durumunda, kendi aleyhlerine düzeltme yapılan kimseler, yapılan düzeltmelere,
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un uygulanmasına,
- Vergi mahkemelerince verilen kararların yerine getirilmeme sebebine dayanan
tazminat ve zam işlemlerine, ilişkin davalara bakmaktadır.
6. VERGİ DAVA DİLEKÇELERİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Dilekçeler ile davalara ilişkin her türlü evrak;
- İlgili vergi mahkemesi başkanlığına,
- İlgili vergi mahkemesi başkanlığına gönderilmek üzere herhangi bir vergi mahkemesi veya idare mahkemesi başkanlığına,
- İdare ve vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk hâkimliklerine,
- Yabancı ülkelerdeki Türk konsolosluklarına,
verilebilir.
7. VERGİ DAVALARININ AÇILMASI
Vergi davaları; vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle
açılır. Dava dilekçelerinde;
- Tarafların ve varsa vekillerin veya temsilcilerin ad ve soyadları veya ünvanları ve adresleri,
- Dava konusu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
- Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi (tebliğ tarihi),
- Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarda tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarı,
- Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası,
bulunmalıdır.
Ayrıca dava konusu belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenmelidir.
7.2. Aynı Dilekçe ile Dava Açılması
Kural olarak her idari işlem için ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir.
Ayrıca, birden fazla şahsın ortak dilekçe ile dava açabilmesi de mümkündür. Bunun için davacıların hak ve menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay ve hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.
7.2. Dilekçelerin Yanlış Yargı Merciine Gönderilmesi
Dilekçenin yanlış idari yargı merciine hitaben yazılmış olması dava hakkını düşürmez. Bu durumda dilekçeyi alan idari yargı mercii, kendiliğinden yetkili veya görevli mahkemeye gönderir.
7.3. Dilekçelerde Davacı, Kanuni Temsilci, Vekil veya Dava Konusu İle İlgili
Bilgilerin Eksik Gösterilmesi
Dilekçelerde davacı, kanuni temsilci, vekil veya dava konusu ile ilgili bilgilerin eksik olması dilekçe red sebebidir. Böyle bir durumda, mahkemece yapılacak tebliğ üzerine otuz (30) gün içinde dilekçenin gerekli bilgileri kapsayacak şekilde yeniden düzenlenerek verilmesi gerekmektedir.
Rehberin tamamı için GİB'e giriş yapabilirsiniz.