Yabancıların gayrimenkul alımları 768 milyon dolara ulaştı

Türkiye'nin Ocak-Nisan dönemindeki cari açığı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 300 artarak 14 milyar 251 milyon dolara yükselirken, açığın artmasında, dış ticaret açığındaki artış ve hizmet gelirlerindeki azalma etkili oldu.

Ocak-Nisan döneminde, 15 milyar 464 milyon dolar net sermaye girişi dikkati çekti.

Merkez Bankası açıkladığı Nisan ayı ile Ocak-Nisan dönemine ilişkin geçici Ödemeler Dengesi bilançosuna göre, geçen yıl ilk 4 ayda 2 milyar 736 milyon dolar olan dış ticaret dengesi açığı, bu yılın aynı döneminde, 3,55 kat artarak 12 milyar 455 milyon dolara yükseldi.

Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre ihracat (FOB) gelirleri yüzde 11,3 artarak 35 milyar 663 milyon dolara ve bavul ticareti gelirleri yüzde 21,9 artarak 1 milyar 849 milyon dolara yükselmesine karşın, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının yüzde 36,6 artarak 53 milyar 262 milyon dolara çıkması, dış ticaret dengesi açığının büyümesine yol açtı.

Parasal olmayan altın kaleminden kaynaklanan net girişler, geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre yüzde 88,3 azalarak, 417 milyon dolara düştü.

Merkez Bankasının Haziran ayı birinci dönem beklenti anketinde, yıl sonu cari işlemler açığı beklentisi 29 milyar 682,3 milyon dolar düzeyinde açıklanmıştı.

-TURİZM GELİRİ AZALDI, GİDERİ ARTTI-
Ocak-Nisan döneminde, turizm geliri yüzde 1,08 azalırken, turizm giderleri yüzde 17,66 arttı.

Verilere göre, Nisan ayı rakamları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan tahmin olmak üzere, bu yılın ilk 4 ayında, turizm gelirleri 3 milyar 488 milyon dolardan 3 milyar 450 milyon dolara düşerken, turizm giderleri, 1 milyar 166 milyon dolardan 1 milyar 372 milyon dolara yükseldi. Bu dönemde net turizm gelirleri, yüzde 10,5 azalarak 2 milyar 78 milyon dolara geriledi.

Taşımacılık kaleminde, geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 219 milyon dolar olan net gider, bu yılın aynı döneminde yüzde 85,8 artarak 407 milyon dolara yükseldi. Özellikle navlun kalemindeki gider, yüzde 19,9 artarak 1 milyar 737 milyon dolara çıktı.

Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre yüzde 17,4 azalarak 266 milyon dolar oldu.

Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış, 4 ayda, geçen yıla göre yüzde 54,2 artarak 222 milyon dolara yükseldi.

Net çıkışlardaki artışlar nedeniyle, geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 1 milyar 502 milyon dolar olan hizmetler dengesi fazlası, bu yıl yüzde 58,8 azalışla 619 milyon dolara geriledi.

-FAİZ GİDERİ AZALDI
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kaleminin açığı, geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre yüzde 2,7 azalarak, bu yıl 2 milyar 806 milyon dolara geriledi. Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 798 milyon, 329 milyon ve 1 milyar 643 milyon dolar oldu.

Bu yılın Ocak-Nisan döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2 azalarak 1 milyar 927 milyon dolara düştü.

Cari transferler de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,5 oranında azalırken, 391 milyon dolar giriş oldu. Bu dönemde, genel hükümet kaleminden 98 milyon dolar, işçi gelirler olarak 293 milyon dolar giriş kaydedildi.

-4 AYDA, 15,4 MİLYAR DOLARLIK NET SERMAYE GİRİŞİ OLDU-
Merkez Bankası verilerine göre, finans hesaplarında, geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 1 milyar 308 milyon dolar net sermaye çıkışı yaşanırken, bu yılın aynı döneminde 15 milyar 464 milyon dolar da net sermaye girişi gerçekleşti. Net sermaye girişinin önemli bölümü, portföy yatırımları, yurtdışından alınan ticari ve nakit krediler ile mevduattan kaynaklandı.

Bu dönemde, doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri gayrimenkul
alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, geçen yıl 3 milyar 305 milyon dolar iken, bu yıl yüzde 31,1 azalışla 2 milyar 276 milyon dolara geriledi.

Yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65,9 artarak 768 milyon dolara ulaştığı tahmin edilirken, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları krediler, 361 milyon dolardan 190 milyon dolara geriledi.

Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırım tutarı ise 468 milyon dolardan 533 milyon dolara çıktı. Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde bu yılın Ocak-Nisan döneminde gerçekleşen net sermaye girişi, 2009 yılının aynı dönemine göre yüzde 38,6 azalarak 1 milyar 743 milyon dolara düştü.

Verilere göre, geçen yıl Ocak-Nisan döneminde 2 milyar 267 milyon doları net sermaye çıkışı olan portföy yatırımlarında, bu yıl 7 milyar 270 milyon dolarlık giriş kaydedildi.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer net alım miktarı, 4 aylık dönem itibariyle, 754 milyon dolardan 1 milyar 410 milyon dolara yükseldi.

Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler bölümünde Genel Hükümet, 2 milyar 12 milyon doları Nisan'da olmak üzere, bu yıl Ocak-Nisan döneminde yurtdışında tahvil ihracı yoluyla toplam 3 milyar 644 milyon doları net borçlanmada bulundu.

Yurtdışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında, 137 milyon doları Nisan'da olmak üzere, 4 ayda net 715 milyon dolar alım yaptı. Yine bu kişiler, 2 milyar 951 milyon doları Nisan'da olmak üzere 4 ayda toplam net 4 milyar 321 milyon dolar devlet iç borçlanma senedi aldı.

-YURT DIŞI KREDİ KULLANIMINDA ARTIŞ-
Ocak-Nisan dönemindeki 15,4 milyar dolarlık net sermaye girişinin önemli bölümü "ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan" diğer yatırımlar kaleminden kaynaklandı. Bu kalemde geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 5 milyar 948 milyon dolar net çıkış yaşanırken, bu yıl 11 milyar 543 milyon dolar net giriş gerçekleşti.

Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıklarında, geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 168 milyon dolar olan azalma, bu yıl 6 milyar 964 milyon dolara çıktı.

Geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 7 milyar 192 milyon dolar azalma gözlemlenen yükümlülükler kaleminde, bu yıl 4 milyar 788 milyon dolar artış oldu.

Hükümet, Ocak-Nisan döneminde, Uluslararası Para Fonu (IMF) kredileriyle ilgili 235 milyon dolar net geri ödeme yaparken, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerden net 1 milyar 487 milyon dolar kullandı.

Bankacılık sektörü de bu yıl Ocak-Nisan döneminde, yurtdışından sağlanmış olan kredilerle ilgili olarak net 1 milyar 99 milyon dolar ABD dolar kullandı.

Diğer sektörler ise 3 milyar 562 milyon dolar net geri ödemede bulundu.

Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 167 milyon dolar olan net giriş miktarı, bu yıl 5 milyar 589 milyon dolara çıktı. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 5 milyar 65 milyon dolar arttı.

-NİSAN'DA KAYNAĞI BELİRSİZ, 3 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZ ÇIKIŞI OLDU-
Merkez Bankası geçici verilerine göre, ödemeler dengesi bilançosunda kaynağı belirsiz giriş-çıkışı gösteren Net Hata Noksan kaleminde geçen yıl Ocak-Nisan dönemi itibariyle 4 milyar 870 milyon dolar olan fazla, bu yıl 1
milyar 213 milyon dolar açığa dönüştü. Ocak ve Şubat aylarında Net Hata ve Noksan kaleminde giriş yönünde hareket olurken, Mart'ta 301 milyon dolar, Nisan'da ise 3 milyar 77 milyon dolarlık çıkış kaydedildi.

Merkez Bankası geçici verilerine göre, 2009 ve 2010 yıllarında Nisan ayı ile Ocak-Nisan dönemleri itibariyle Türkiye'nin Ödemeler Dengesi Bilançosu'nun bazı kalemleri şöyle oldu: (milyon dolar)
. 2010 2009 2010
. Nisan Ocak-Nisan Ocak-Nisan
. ------ --------- ---------
CARİ İŞLEMLER HESABI -4.361 -3.562 -14.251
-DIŞ TİCARET DENGESİ -3.994 -2.736 -12.455
. İHRACAT FOB 9.934 30.564 37.364
. İTHALAT FOB -13.893 -36.735 -50.113
. PARASAL OLMAYAN ALTIN (NET) -4 3.554 417
-HİZMET DENGESİ (NET) 102 1.502 619
. TAŞIMACILIK -137 -219 -407
. TURİZM 655 2.322 2.078
. İNŞAAT HİZMETLERİ 57 322 266
. SİGORTA HİZMETLERİ -49 -144 -222
. FİNANSAL HİZMETLER -13 -43 -65
-GELİR DENGESİ (NET) -555 -2.883 -2.806
. YATIRIM GELİRİ DENGESİ -546 -2.852 -2.770
. Doğrudan Yatırımlar -205 - 794 -798
. Portföy Yatırımları 13 -202 -329
. Diğer Yatırımlar
-CARİ TRANSFERLER 86 555 391
. GENEL HÜKÜMET 18 254 98
. DİĞER SEKTÖRLER 68 301 293
. İşçi Gelirleri 54 276 236
SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI 7.438 -1.308 15.464
-SERMAYE HESABI 0 0 0
-FİNANS HESAPLARI 7.438 -1.308 15.464
. DOĞRUDAN YATIRIMLAR 677 2.837 1.743
. PORTFÖY YATIRIMLARI 4.638 -2.267 7.270
. DİĞER YATIRIMLAR 6.324 -5.948 11.543
NET HATA NOKSAN -3.077 4.870 -1.213
AA