Yapı Malzemelerinin Tabi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik!
26 Haziran 2009 Cuma günü 27270 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapı Malzemelerinin Tabi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan hükümleri incelemek için haberimize giriş yapabilirsiniz...
YÖNETMELİK
Bayındırlık ve İskân Bakanlığından:
YAPI MALZEMELERİNİN TABİ OLACAĞI KRİTERLER HAKKINDA YÖNETMELİK!
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; “G” işareti iliştirilerek piyasaya arzına izin verilen yapı malzemelerinin sağlaması gereken özellikler ile ulusal ve Avrupa Birliği mevzuatına göre piyasaya arz edilen yapı malzemelerinin yapılarda kullanım amacına uygunluğuna karar verilebilmesi için sağlaması gereken kriterleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, bina ve diğer inşaat mühendisliği işlerini içeren yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak üzere piyasaya arz edilen ürünlerin kullanım amacına uygunluğunun ortaya konulması için gereken kural ve düzenlemeler ile “CE” işareti iliştirilmesi zorunlu olmadan piyasaya arz edilecek ürünlerin piyasaya arz koşulları ile ilgili kural ve düzenlemeleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 13/12/1983 tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (n) bentleri,12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 30/A maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Avrupa Teknik Onayı (ETA): Tâbi olduğu bir uyumlaştırılmış standart ve/veya ulusal standart bulunmayan veya Komisyon tarafından standart hazırlanması öngörülmeyen malzemelere ilişkin olarak, açıklayıcı dokümanlar çerçevesinde, Avrupa Teknik Onay Organizasyonunca (EOTA) oluşturulan ortak esaslara göre, bunlar yok ise Açıklayıcı Dokümanlar dikkate alınarak verilen kullanıma uygunluk belgesini,
b) Avrupa Teknik Onayı Ortak Esasları (ETAG): Bir malzeme veya malzeme grubuna ilişkin olarak Açıklayıcı Dokümanlar çerçevesinde EOTA tarafından yayımlanan ortak esasları,
c) Avrupa Teknik Onay Organizasyonu: Avrupa Birliği üyesi ülkelerde Avrupa Teknik Onayı vermek üzere yetkilendirilmiş kuruluşların oluşturdukları teşkilatı,
ç) Bakanlık: Bayındırlık ve İskân Bakanlığını,
d) Genel Teknik Şartname: 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde öngörülen işlerde uygulanacak yapı işleri inşaat, makine ve elektrik tesisatı genel teknik şartnameleri ile binalar ve binaların dışında kalan diğer inşaat mühendisliği işlerinin yapım, yaptırım ve kabul kriterlerinden sorumlu olmaları sebebiyle sorumlu diğer kurum ve kuruluşların montaj ve işçilik gibi hususlardaki düzenlemelerini,
e) Güvenli Ürün: Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürünü,
f) Komisyon: Avrupa Birliği (AB) Komisyonunu,
g) Kullanım amacına uygun malzeme: İnşaat işlerinin temel gereklere uygun şekilde tasarlanıp yapılması şartıyla, içerisinde kullanıldıkları yapı işlerinin temel gerekleri karşılamasına imkân veren malzemeler ve takım malzemeleri,
ğ) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,
h) Prototip malzeme: Seri üretimi gerçekleştirilmeyen, kullanıcının taleplerine göre geliştirilmeye ve kullanılmaya açık, işçilik ve montajına ilişkin şartlar ilgili yapının üretim sürecinde rol alanlar tarafından tespit edilen, ancak tanımlı bir kullanım amacına göre temel gerekler bakımından kararlı bir performans gösteren malzemeleri,
ı) Takım malzeme: Yapı işlerinde kalıcı olarak tesis edilmek üzere bir araya getirilen en az iki bileşenden oluşan, tek bir dağıtıcıdan bir defada temin edilebilen, temel gereklerin hükümlerini karşılamak üzere kendisine ait karakteristikleri bulunan malzemeleri,
i) Tasarım sistemi: Belirli yapı işleri veya kısımları için geliştirilen, ilgili temel gereklerin hükümlerini karşıladığı kanıtlanan mimari detaylara göre farklı çözümler için bir araya getirilebilen bileşenlerin oluşturduğu, tek bir dağıtıcıdan bir defada temin edilmesi mümkün olsa dahi, ancak bir araya getirildiği takdirde takım malzeme olarak kabul edilebilen, yapım esnasında kanıtlanmış mimari detaya göre bir araya getirildiği kontrol edilmesi gereken sistemleri,
j) Temel Gerekler: Malzemelerin içerisinde kullanıldıkları yapı işlerinin tabi oldukları ve mekanik dayanım ve stabilite; yangın durumunda emniyet; hijyen, sağlık ve çevre; kullanım emniyeti; gürültüye karşı koruma; enerjiden tasarruf ve ısı muhafazası konularındaki yapı mevzuatını,
k) Ulusal Standart: Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yayımlanan, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar için ürünün özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunların ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyari olan düzenlemeyi,
l) Ulusal Teknik Şartname: Ulusal standartlar ve ulusal teknik onayları,
m) Uygunluk değerlendirmesi/teyidi: Yapı malzemesinin, bu Yönetmelikle atıfta bulunulan ulusal teknik şartnamelere uygunluğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyeti,
n) Uyumlaştırılmış standart: Avrupa Birliği’nin 89/106/EEC Direktifi kapsamında uyumlaştırılmış standartlara paralel olarak hazırlanan, standart numaraları Bakanlık tarafından Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Standartlarını,
o) Uyumlaştırılmış Teknik Şartname: Uyumlaştırılmış standartlar ve Avrupa Teknik Onaylarını,
ö) Yapım sistemi: Hakkında Genel Teknik Şartname kapsamında bir hüküm bulunsa dahi, bir takım malzeme veya beraberinde yapı malzemesi olan veya olmayan bileşenlerle monte edilerek, ürün olarak piyasaya arz edilmesi mümkün olmayan bir süreçle yapı işinin veya bir kısmının oluşturulması için gerekli montaj şartları ve işçilik gibi gereksinimlerinin tarif edilmesini,
p) YAMTEK: Ulusal ve uyumlaştırılmış teknik şartnamelerin oluşturulması çerçevesinde görüşüne başvurulması gereken kamu kurumları ve uygulayıcı tarafların, teknik şartnamelerin oluşturulmasında rol alan kurumlarla Bakanlığın başkanlığında bir araya getirilmesini temin eden Yapı Malzemeleri Teknik Komitesini,
r) Yapı işi: Bina ve diğer inşaat mühendisliği işlerini içeren yapı işlerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Esasları
Piyasaya arz
MADDE 5 – (1) Uyumlaştırılmış teknik şartnamesi bulunmayan yapı malzemelerinin piyasaya arz edilebilmeleri için 19 uncu maddede öngörülen yönteme göre uygunluk değerlendirmesi ile teyit edilen performans değerleri Ek-1 (A)’da yer alan "G" işareti ile beyan edilir. Yapılacak beyan, ürünün tabi olduğu bir ulusal standart olması durumunda buna göre, olmaması durumunda 9 uncu maddede belirtilen bir ulusal teknik onaya göre yapılır.
(2) Yapı malzemelerinin içerisinde kullanıldığı yapı işlerinin tabi oldukları temel gerekleri karşılamasına imkân verdiğinin belirlenebilmesi amacıyla beyan edilmesi gerekli olan ürün karakteristiklerinin standartlarca karşılanmaması halinde, 7 nci maddede belirtilen danışma sürecinden sonra eksiklik TSE’ye bildirilir. Standardın ihtiva etmediği belirlenen ürün karakteristiği/karakteristikleri, standart revize edilene kadar Bakanlıkça alt düzenleyici işlem ile belirlenir. Ürün, tabi olduğu uygunluk değerlendirmesinin yanı sıra eksik karakteristik/karakteristikler çerçevesinde 9 uncu maddenin birinci fıkrasında belirtilen ulusal teknik onaya tabi olur. Malzeme, alınan teknik onay çerçevesinde ayrıca bir işaretleme yapılmadan güvenli ürün kabul edilir. Bakanlıkça alt düzenleyici işlem ile belirlenen eksik ürün karakteristiklerinin 3/4/2002 tarihli ve 24715 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Teknik Mevzuatın ve Standartların Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine Dair Yönetmelik kapsamında Müsteşarlık aracılığıyla bildirimi yapılır.
(3) Bakanlık, uyumlaştırılmış standartlar ve Avrupa Teknik Onaylarının ya da bunların oluşturulması için AB Komisyonu tarafından verilen talimatların, temel gerek hükümlerini karşılamakta yetersiz olduğu kanısındaysa; bu görüşünü AB Komisyonuna iletir. Bunu müteakip belirlenen eksikliğe ilişkin gerekli görülen eklemeler ikinci fıkra hükümlerine göre Bakanlıkça duyurulur. Ancak kullanım amacına göre söz konusu ek hükümlere tabii malzemelerin 9 uncu maddenin ikinci fıkrasındaki şartları yerine getirmesi halinde yapıda kullanımına izin verilir.
(4) Bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olarak “G” işareti iliştirilen malzemeler güvenli ürün olarak değerlendirilir ve piyasaya arzına izin verilir. “G” işaretinin bulunmaması güvensizlik şüphesi olarak değerlendirilir ve 20 nci maddedeki hükümler uygulanır. Yapı malzemesi olarak nitelendirilebilecek bir ürün, yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak amacıyla piyasaya arz edilmemişse, bu duruma ilişkin bilgi ürün piyasaya arz edilirken görünür bir biçimde ürünün üzerine iliştirilmelidir.
(5) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen, AB üyesi ülkelerden gelen bu Yönetmelik kapsamındaki yapı malzemelerinin, bu Yönetmeliğin şartlarını karşılaması hâlinde, karşılıklı tanıma prensipleri çerçevesinde piyasaya arzı engellenmez.
(6) Bu Yönetmelik kapsamında olan malzemelerden birisi için bir uyumlaştırılmış standardın yayımı halinde, 8/9/2002 tarihli ve 24870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında uygulanacak eş-varlık dönemi bitiş tarihi itibarıyla, ilgili ürün bu Yönetmelik kapsamında işaretlemeye tabi olmayıp CE işaretlemesine tabi olacaktır. Bir malzeme aynı anda her iki işareti birden taşıyamaz.
Kullanım amacına uygunluk
MADDE 6 – (1) Malzemenin teknik şartnameler ile öngörülen karakteristikleri arasından, beyan edilen kullanım amacına göre içerisinde kullanılan yapı işinin gerektirdiği temel gerekleri karşılamasına imkân verenlerin beyan edilmesi zorunludur.
(2) Temel gereklerin hükümleri ile ilişkilendirilmesi zorunlu malzeme karakteristikleri, ilgili yapının üretim sürecinde rol alanlar tarafından tespit edilir.
(3) 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna uygun olarak piyasaya arz edilen yapı malzemelerinin kullanım amacına uygun olup olmadığı 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile yapı işleri yapan ve yaptıran kamu kurum ve kuruluşlarının kuruluş kanunlarına veya bunlar tarafından 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanuna göre yapıların denetlenmesi amacıyla görevlendirilenler tarafından kontrol edilir.
(4) “CE” ve “G” işareti beraberinde beyan edilen performans değerleri, kullanım amacına göre ilgili yapı işinin tabi olduğu temel gerek hükümlerine göre yeterli olmamaları halinde, ilgili malzeme o yapı işinde kullandırılmaz. Beyana esas teknik şartnamenin yürürlük tarihi ve eş teknik şartname olup olmadığı TSE’nin ve 15 inci maddeye göre Teknik Onay kuruluşunun web sitelerinden kontrol edilmek suretiyle geçerliliğine göre ilgili malzemenin kullandırılmasına karar verilir. Üçüncü fıkrada belirtilen görevliler malzemelere ilişkin olarak yapılan denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını yapı kullanma ruhsatı vermeye yetkili idareye teslim eder, denetimleri sırasında yapıda kullanılmak istenen malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde ise durumu bir rapor ile merkezde Bakanlığa illerde Valiliklere bildirirler.
(5) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlerin fiilleri suç teşkil etmesi halinde ilgili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur ve bu ihlallerin kabahat teşkil etmesi halinde ise 30/3/2005 tarihli ve 5236 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.
Danışma süreci
MADDE 7 – (1) 5 inci maddede belirtilen ürün karakteristiklerinin temel gerekler ile ilişkisinin kurulması, malzemenin kullanılabileceği yapı işleri ve kullanım amaçları dikkate alınarak gerçekleştirilir. Temel gereklerin yayımlanması ve uygulanmasından sorumlu kamu kurum ve kuruluşları, YAMTEK aracılığıyla teknik şartnamelere eklenmesini gerekli gördükleri hususları Bakanlığa iletirler.
(2) Yapı işlerinin yapım ve kabul kriterlerinden sorumlu olmaları sebebiyle sorumlulukları altındaki birden fazla yapı tipinin tabi olduğu temel gereklerin düzenlenmesinden sorumlu idareleri temsil edecek yeterli sayıda uzmanın oluşturacağı bir mevzuat danışma kurulu YAMTEK bünyesinde görev yapar. Bakanlığın talebi halinde, idareler, danışma kuruluna personel görevlendirebilirler.
(3) 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre ürünlerin kullanım amacına uygunluğunu kontrol etmekle sorumlu görevliler tarafından “G” işareti beraberinde beyan edilen değerlerin belirli bir temel gerek hükmünü karşılamadığının tespiti ve ek bir karakteristik gerektirdiğinin belirlenmesi ve Bakanlığa iletilmesi halinde, bu standartla ilgili olarak danışma süreci işletilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ulusal Teknik Şartnameler, G İşareti ve Karşılıklı Tanıma
Ulusal standartlar
MADDE 8 – (1) Yapı işinde kullanılmak amacıyla piyasaya arz edilen ve ulusal standartlara tabi olan ürünler, “G” işareti taşır.
(2) Ulusal bir standarda eş bir standarda göre Avrupa Birliğine üye bir devlette yasal olarak üretilmiş ve/veya yasal olarak serbest dolaşıma girmiş ürünler hakkında 10 uncu madde hükümleri uygulanır.
Ulusal teknik onay
MADDE 9 – (1) Uyumlaştırılmış veya ulusal standart bulunmayan ya da bunlardan sapma gösteren malzemeler ile kendi başlarına güvenli oldukları kanıtlansa dahi birlikte piyasaya arz edilerek takım malzeme olan ürünler ve prototip malzemeler teknik onay alır ve buna dayanarak “G” işareti iliştirilerek piyasaya arz edilir. Ulusal Teknik Onay, malzemenin kullanım amacına göre asgari olarak Türkiye’de yürürlükte bulunan temel gerekleri karşıladığını gösterir. Avrupa Teknik Onay Ortak Esası bulunan malzemeler de sadece Türkiye’de piyasaya arz edilmek istenmeleri halinde Ulusal Teknik Onay alabilirler. Daha önce bir Avrupa Teknik Onayı almış malzeme ise Ulusal Teknik Onay alamaz. Başka bir kullanım amacı düşünülerek piyasaya arz edilmiş bir ürünün, yapı malzemesi olarak kullanılma olasılığına karşılık, bu ürüne ilişkin bir Ulusal Teknik Onayın bulunması halinde yapıda kullanılmasına izin verilir.
(2) İlgili malzemenin kullanım amacına uygunluğunun belirlenmesi için içerisinde kullanılacağı yapı işinin tabi olduğu temel gereğin/gereklerin mevcut olmadığı veya bunlardan sapma gösterdiği durumlarda, alınan Ulusal Teknik Onay temel gerek hükmü olarak değerlendirilir ve ilgili yapı işi o malzemenin performans değerlerine göre tasarlanabilir. İlgili malzeme hakkında uyumlaştırılmış veya ulusal standart bulunması halinde, malzeme alınan teknik onay çerçevesinde bir işaretleme yapılmadan güvenli ürün kabul edilir.
(3) Ulusal Teknik Onay, yapım sistemleri ve tasarım sistemleri için de verilir. Tek bir tedarikçiden temin edilmesi şart olmayan birden fazla yapı malzemesi için tarif edilmiş bir yapım sistemi veya bir tasarım sistemi çerçevesinde alınan Ulusal Teknik Onaya uygun olarak bir yapı işinin veya kısımlarının tesis edilmesinde kullanılan malzemelerin, ayrıca işaretleme yapılmadan temel gerekleri karşıladığı kabul edilir. Yapı tasarımı için gerekli hesaplamalara yönelik tasarım destek yazılımları ve bunların belirlediği referans yapı malzemeleri de tasarım sistemine dair bir teknik onaya konu olması halinde ilgili temel gereğin hükümlerini karşıladığı kabul edilir. Ancak böyle bir teknik onay ilgili temel gereklerden sorumlu kamu kurum/kuruluşlarının nihai görüşü alındıktan sonra verilir. Yapı ruhsatı verilmesinde rol alanlar, projesi çizilen yapının tipine göre tasarım sistemi ile öngörülen kullanım amacının gözetildiğini kendi sorumluluklarını düzenleyen mevzuat çerçevesinde kontrol ederler. 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen sorumlular imalatı teknik onay almış tasarım sistemine göre denetlerler. Yapı malzemesi, imalatçısı tarafından yapıya monte ediliyor ise yapım sistemine dair bir teknik onay alınması gerekir. 15 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre üretilen raporların bir kopyası 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen görevliler tarafından yapı kullanma ruhsatı vermeye yetkili idareye verilir.
(4) Malzeme veya malzeme grubuna yönelik teknik onay, imalatçı veya topluluk içindeki yerleşik temsilcisinin talebi halinde, Dördüncü Bölümde belirtilen usul ve esaslara göre Bakanlık tarafından görevlendirilen kuruluş tarafından verilir. Bu kuruluş ile benzeri yetkilere haiz AB’ye üye ülke kuruluşları ile ikili ya da çok taraflı olarak kurulan karşılıklı tanıma mekanizmaları çerçevesinde alınan teknik onaylar da eşdeğer kabul edilir.
(5) Ulusal Teknik Onayın başvuru süreci ve formatına dair hususlar hakkında, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC)’nin Avrupa Teknik Onayına ilişkin usul ve esasları uygulanır. Ulusal Teknik Onay, 5 yıllık bir süre için verilir ve talep halinde aynı süre ile yenilenebilir. Ancak prototip malzemelere ilişkin verilen teknik onaylar yenilenmez.
“G” işareti
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik ile “G” işareti iliştirilerek piyasaya arz edilmeleri gerektiği belirlenen yapı malzemelerinin AB Komisyon Kararları çerçevesinde öngörülen uygunluk teyit sistemine göre yapılacak uygunluk teyidi doğrultusunda piyasaya arz edilebilmeleri için, Ek-1 (A)’da yer alan “G” işareti ile birlikte Ek-1 (B)’de yer alan “G” Uygunluk Belgesi ve/veya Ek-1 (C)’de yer alan “G” Uygunluk Beyanını hazırda bulundurulur. “G” işaretinin ürünlere iliştirilmesinin usul ve esasları hakkında 15/11/2001 tarihli ve 2001/3530 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan CE Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(2) “G” işareti; malzemeye, malzemeye iliştirilen bir etikete, malzemenin ambalajına veya malzemeye ait ticari belgelere, teknik şartnamelere dayalı olarak malzemenin özelliklerini tarif eden performans değerleri ile birlikte iliştirilir.
(3) Yapı malzemelerinin tabi olacağı uygunluk teyit sistemi, AB Komisyon Kararları ile öngörülmemiş ise ulusal standarda tabi ürünlerin uygunluk teyit sistemi 1+ kabul edilir. Bunun aksi talep edilmesi halinde, bu durum, 7 nci maddenin ikinci fıkrasında öngörülen danışma süreciyle değerlendirilir. Değişikliğin uygun görülmesi halinde karar Bakanlıkça duyurulur. İlgili ulusal standardın uygunluk değerlendirmesi için 19 uncu maddenin birinci fıkrası uyarınca uygunluk değerlendirme kuruluşu görevlendirilmemiş ise “G” işareti ürüne, alınacak TSE belgesi kapsamında temin edilen raporların sonuçlarına göre performans değerleri beyan edilerek iliştirilir.
(4) Türkiye ile AB arasındaki ilgili Ortaklık Konseyi Kararları çerçevesinde, ulusal bir standarda eş bir standarda göre AB’ye üye bir devlette üretilen malzemelerin piyasaya arzına izin verilir. Bir AB üyesi ülkede, 19 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen prosedür çerçevesinde gerçekleştirilen uygunluk teyitleri ve rapor sonuçlarına göre performans değerleri beyan edilerek “G” işareti iliştirilir.
5) Üçüncü bir ülkeden gelen ithal ürünler, 19 uncu maddenin birinci fıkrasında belirlenen kuruluşlar tarafından uygunlukları teyit edildikten sonra piyasaya arz edilebilir.
Karşılıklı tanıma
MADDE 11 – (1) Malzemeyle ilgili olarak, ulusal standardın bulunmaması veya AB üyesi ülkede karşılık gelen eş bir teknik şartnamenin olmaması halinde, kanuni olarak piyasaya arz edildiği bir AB üyesi ülkedeki bir teknik onay kuruluşunun sorumluluğunda, Türkiye’de yürürlükte olan metotlara veya eşdeğerliği Bakanlık tarafından görevlendirilen teknik onay kuruluşu tarafından uygun görülen diğer metotlara uygun olarak yapılan deney ve muayenelerden geçen malzemenin, bu Yönetmelik hükümlerini karşıladığı kabul edilir. Söz konusu ülkedeki onay kuruluşunun ilgili kapsamdaki faaliyetleri 15 inci madde çerçevesinde duyurulur.
(2) 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre yapılmış geçerli uygunluk değerlendirmesi işlemleri tekrarlanmaz. Bakanlık, uygunluk değerlendirmesinde mükerrerliği önlemek amacıyla, teknik ve bilimsel analizler ile testlerin ilgili kapsamda Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği veya Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon Birliği (ILAC) altında karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış bir akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmiş ve Türkiye ile karşılıklı tanıma ilişkisi bulunan ülkede yerleşik uygunluk değerlendirme kuruluşunca yapılmış olması halinde, ithalatçı veya ana dağıtıcıdan söz konusu analiz ve testlerin tekrarını istemez. Söz konusu kuruluşun isteğine bağlı olarak faaliyet göstermek istediği alandaki yeterliğini gösteren belgenin Bakanlığa iletilmesi halinde, Bakanlık faaliyet kapsamını 10 uncu maddenin birinci fıkrası çerçevesinde duyurur. Ancak yabancı ülkede yerleşik kuruluşun Türkiye’de yerleşik bir şubesi aracılığı ile vereceği belge ve raporlar kabul edilmez. Bu temsilcilikler 19 uncu maddenin birinci fıkrasına göre görevlendirilir. Kontrollerin yapıldığına ve teknik veya bilimsel raporlara dair belgeler, ithalatçı, ana dağıtıcı veya ihracatçı üye devletin yetkili kuruluşlarından da temin edilebilir.
(3) 20 nci maddeye göre güvensizliği kanıtlanan malzemenin tespit edilmesi halinde, bu durum, uygunluk değerlendirmesinde görev alan kuruluşa ve kuruluşun yerleşik olduğu AB üyesi ülkeye bildirilir. Kuruluşun ve söz konusu üye ülkenin alınan önlemler konusunda makul bir süre içerisinde bilgi vermemesi veya alınan önlemlerin yetersiz olduğunun tespit edilmesi durumunda, Bakanlık, söz konusu kuruluşun değerlendirdiği malzemelerin piyasaya arzını ve kullanılmasını yasaklar ve bu durumu Müsteşarlık aracılığıyla diğer AB üyesi ülkeler ile AB Komisyonuna bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Teknik Onay Kuruluşunun Yürüteceği Faaliyetler ve Yeterlik Kriterleri
Ön danışma
MADDE 12 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen kuruluş, teknik onay almak üzere başvurulan yapı malzemelerinin kullanım amacına göre tabi olabilecekleri temel gereklerin tespit edilebilmesi amacıyla, birbirlerine benzeyen ürün tiplerine ilk defa yapılacak değerlendirme öncesinde, görüşlerine başvurulmak üzere 7 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen danışma kuruluna başvurur, bu kurulu kendi organı olarak kabul eder ve giderlerini karşılar. İlgili kamu kurum ve kuruluşları gerekli katkıyı sağlar.
Altyapı yeterliği
MADDE 13 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen kuruluş, teknik onay almak üzere başvurulan yapı malzemelerinin kullanım amacına göre tabi olabilecekleri yapısal riskleri, malzemelerin kendilerinden beklenen performansı etkileyebilecek fabrikada üretim ve şantiye kullanım şartlarını değerlendirebilmesi için yeterli laboratuvar ve insan kaynaklarına erişebilir olması ve bunların teknolojik gelişmeleri takip edebilmeleri için gerekli uzmanlığı teminen başvuracağı bir danışman havuzu kurar.
Tarafların görüşlerinin yansıtılması
MADDE 14 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen kuruluş, yeni malzemelerin kullanıma uygunluğunun bilimsel ve pratik bilgilere dayanarak tespit edilmesini, üreticilerin ve yapı üretim sürecinde görev alanların çıkarları açısından tarafsız kararlar alınmasını ve tarafların katkılarının alınmasını sağlar.
Teknik onayların yayımlanması
MADDE 15 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen kuruluşun, teknik onayları, kullanıcıları haberdar edecek şekilde yayımlayabilecek donanıma sahip olması gerekir. Yayım, basılı olarak ve web sitesi aracılığıyla yürütülür. Kuruluş, karşılıklı tanıma ile ilgili olarak başka bir üye ülkede yetkili bir onay kuruluşunun isteği üzerine verilen bir onaya dayanak oluşturan dokümanların söz konusu kuruluşa gönderilmesini üstlenir. Başka bir üye ülkede yetkili bir onay kuruluşu tarafından verilen 9 uncu maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen karşılıklı tanıma mekanizması çerçevesinde tanınan teknik onayları da yayımlar.
(2) Yayımlanan Teknik Onaylara dayanarak yürütülecek uygunluk değerlendirme faaliyetleri Teknik Onay Kuruluşunca, hakkında bir Avrupa Komisyon Kararı olmaması halinde uygunluk teyit sistemi 1+’ya göre yapılır. Ayrıca Teknik Onay Kuruluşu belgelendirdiği ürünlerin kullanım ömürleri boyunca yapıda gösterdiği performansı gözlemler. Bu gözlemin sıklığı yılda bir defadan az olmamak kaydıyla teknik onayla belirlenir. Tespit ettiği bulguları teknik onayın yenilenmesi, askıya alınması veya iptali hususunda kullanır.
(3) Kuruluş, yapım sistemine dair yayımlanan teknik onaylara tabi malzemelerin tarif edilen montaj şartlarına göre uygulanıp uygulanmadığının, teknik onayla aksi öngörülmediği müddetçe uygulanan her yapı işi için ayrıca muayene edilmesini temin edecek bir sistemi kurar. Derlenen muayene raporları teknik onayın yenilenmesi, askıya alınması veya iptali hususunda kullanır.
Avrupa kuruluşlarında temsil
MADDE 16 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen kuruluş, verilen ulusal belgelerin AB’ye üye ülkeler ve diğer ülkelerde tanınmasının teminini sağlar, yapılardaki teknik ve bilimsel gelişmelerin takibi amacıyla Türkiye’nin temsil edilmesi gereken uluslararası kuruluşlara ülke adına üye olur ve bunların toplantılarına katılım sağlayacak insan kaynaklarını temin eder. Ancak, bu tür kuruluşlar tarafından öngörülen üyelik ücretleri ve gerekli seyahat masrafları Bakanlık bütçesinden ödenir. Avrupa Teknik Onayları için yürütülecek faaliyetler de bu kapsamda değerlendirilir.
Araştırma geliştirme
MADDE 17 – (1) Teknik Onay Kuruluşu, ürünün geliştirilmesine ilişkin araştırma - geliştirme faaliyetinde bulunmaz. Ancak faaliyetleri esnasında temel gereklerin yorumlanmasına ilişkin olarak elde edeceği tecrübeden faydalanılması ve bu doğrultuda yapı mevzuatının geliştirilmesi ve uluslararası çalışmalar çerçevesinde geliştirilen uyumlaştırılmış yöntemlerin ülkeye kazandırılması amacıyla yapı ile ilgili temel gerekler çerçevesinde AR-GE faaliyetlerini yürütebilecek seviyede olur. Kuruluş, ilgili tarafların taleplerini dikkate alarak geliştireceği yapı işi kabul şemalarını ilgili yapı işleri için belgelendirebilecek yeterliğe sahip olmalıdır.
(2) Ulusal teknik onay vermek üzere görevlendirilen kuruluş, gerekli araştırma ve geliştirme faaliyetlerini 12 nci maddede görüşlerine başvurulacağı öngörülen kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine gerçekleştirir. Kuruluşun araştırma geliştirme faaliyetlerinin bedeli, Bakanlık ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden yıllık olarak eşit miktarda aktarılan katkı payları ile karşılanır. Bu katkı payları Bakanlık bütçesinde toplanır ve Bakanlığın harcama yetkisinde değerlendirilir. Harcama yapılacak konu ve projeler, kurulacak danışma sürecinde alınan kararlara göre tespit edilir.
(3) Kuruluş, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürütürken öncelikle ülke kaynaklarından faydalanır ve potansiyel birimlerin harekete geçmesine aracılık eder. Bu amaçla bir koordinasyon mekanizması kurar ve düzenli olarak toplanmasını temin eder. Türkiye’de yerleşik AR-GE faaliyetleri ile ilgili olan kuruluşlar bu oluşuma gerekli tüm katkıyı sağlar.
Görevlendirme
MADDE 18 – (1) Bakanlık, bu bölümde belirtilen faaliyetleri yürütecek ve nitelikleri haiz tüzel kişiliğe sahip bir kuruluşu, başvuru üzerine görevlendirir. Görevlendirme kararı ve kuruluşa ilişkin bilgiler Bakanlıkça duyurulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Uygunluk Teyidi ve Piyasa Gözetim ve Denetimi
Uygunluk teyidi
MADDE 19 – (1) Ulusal standartlara tabi ürünlerin uygunluk teyidi, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında belirlenen onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde esas alınan temel kriterlere göre yapılacak başvuruların değerlendirilmesi sonucunda, Bakanlıkça görevlendirilen Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları tarafından gerçekleştirilir. Söz konusu kuruluşlar için daha önce bir akreditasyon veya akreditasyon muadili inceleme yapılmış ise bu kuruluşların yeterliklerinin tespit edilmiş olduğu uygunluk teyit sistemi/sistemleri çerçevesinde talep edecekleri bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetler için yapacakları kapsam genişletme başvuruları, Bakanlıkça incelenip karara bağlanır.
(2) Ek-1 (E)’de yer alan uygunluk teyit sistemleri için, uygunluk değerlendirme kuruluşlarının yapacakları değerlendirmeleri eşdeğer bir yöntemle gerçekleştirmelerini sağlayacak uygulama kılavuzu, Bakanlık tarafından belirlenir.
(3) Yapılan başvuru, onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde esas alınan temel kriterlere göre ve beyan edilen laboratuar ve insan kaynakları açısından değerlendirilir. Yeterli görülen kuruluşlar ile bir görevlendirme protokolü yapılır. Bakanlıkça görevlendirmenin duyurulmasını müteakip, kuruluşlar, uygulama kılavuzu ile faaliyetlerine başlarlar. Faaliyetleri akreditasyon denetimleri çerçevesinde değerlendirilen kuruluşların eksikliklerinin tespit edilmesi halinde kuruluşça yeterli önlemler alınıncaya kadar faaliyet kapsamındaki görevlendirmeleri askıya alınır.
Piyasa gözetim ve denetimi
MADDE 20 – (1) “G” işareti ile piyasaya arz edilen ürünlerin piyasa gözetim ve denetiminin yerine getirilmesi hakkında, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) ile belirlenen piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin usul ve esaslar uygulanır. “G” işareti taşıyan ürünlerin güvenli olduğu kabul edilir. “G” işaretini taşıyan ürün hakkında belirtilen performans değerlerinde şüpheye düşülmesi halinde Bakanlık, ulusal veya uluslararası teknik şartnamelere göre yapı malzemesinin güvenli olduğunu gösteren bilgi ve/veya belgeler üzerinde inceleme başlatır.
(2) Bakanlık değerlendirmeye başlamadan önce bilgi ve belgeleri ürünün imalatçısı, ithalatçısı veya yetkili temsilcisinden ister ve imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, ürünün uygunluğunu gösteren teknik bilgi ve belgeleri Bakanlığa sunar.
(3) İkinci fıkrada belirtilen belgelerin anlaşılamayacak durumda olması, yabancı bir dilde yazılmış ve çevirisinin güç ve mali bakımdan külfeti olması halinde, Bakanlık, söz konusu belgelerin istenen bölümlerini açıkça belirterek, tercümesini veya açıklamasını talep edebilir.
(4) Bakanlık, imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilciden, ilgili ürünün incelemeye tabi partisini temsil etmeye yetecek sayıda örneğini talep edebilir.
(5) Bakanlık, ilgili imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilciye, gerekli bilgi ve belgeleri temin etmesi, tercüme ettirmesi ve örneğin teslim edilmesi için en az yirmi iş günü süre tanır. Bu süre 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun çerçevesinde güvensizliği belirlenmiş ürünler için dikkate alınmayabilir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Alt düzenleyici işlemler
MADDE 21 – (1) Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü alt düzenleyici işlemleri yapmaya yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten 1/7/2010 tarihine kadar “G” işareti taşımayan ürünler piyasaya arz edilebilir.
Yürürlük
MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskân Bakanı yürütür.