Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Kanun Teklifi!
Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Kanun Teklifi TBMM'ye sunuldu. Teklif ile müteahhitlik sektöründe yeni düzenlemelerin yapılması planlanıyor.
Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Kanun Teklifi TBMM'ye sunuldu. Komisyonda görüşmeleri devam eden kanun teklifi ile yapı müteahhitlerinin; ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterliklerine göre sınıflandırılarak yetki belgesi numarası verilmesine, kayıtlarının tutulmasına, belge numaralarının veya gruplarının iptaline ilişkin usul ve esasların belirlenmesi öngörülüyor.
GENEL GEREKÇE
Ülkemizde yaşanan depremler ve olası depremler konunun ulusal güvenlik sorunu haline geldiğini göstermektedir. Ülkenin kentsel gelişimde, inşaat kriter ve kanunlarında birincil sorumlu kanun koyucudur, yani devlettir. 1999 yılından başlayarak günümüze kadar devam eden depremlerde müteahhitlik mesleğinin de sorgulanmasına yol açmıştır. Söz konusu meslek yönetmeliklerle düzenlense de bu konuda temel yasaya ihtiyaç olduğu açıktır. Ne yazık ki, ülkemizde bir çok yapı izni, yetki, işlem sadece kağıt üzerinde yapılan sembolik bir prosedür haline gelmiş durumdadır.
Müteahhitlik yapma vasfı olmayan kişilerin müteahhitlik yaptığı görülmektedir. Mesleki belgelendirmeleri yapılmalı, belli sermaye ve bilgi birikimi olmayan kişilerin müteahhit olmalarının önüne geçilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda söz konusu mesleği yapan kişilerin inşaat sektörüyle ile ilgili tüm mühendislik meslekleriyle bire-bir bağlantılı çalışması zaruri olmalıdır.
Türkiye'de 450 bine yakın kayıtlı müteahhit olduğu, bunun 100 bin kişinin kamuya çalıştığı, 350 bin müteahhittin ise özel sektörde çalıştığı bilinmektedir. Bugüne kadar özel sektörde çalışan müteahhitten ancak 30-40 bini mesleki yetki belgesi alabilmiştir. Bu konuda yönetmelikler yayınlansan da sektör denetim altına alınamadığı için yasal düzenleme zaruridir.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Kanun müteahhitlik iş kolunun çerçevesini ve uyması gereken kuralların neler olduğunu amaçlar. Bu Kanunun amacı, usul ve esasları düzenlemektir.
MADDE 2- Kanunun kapsamına aldığı ya da almadığı müteahhitleri içerir. Kanun; yapı ruhsatına tâbi her türlü yapım işinde, yapı müteahhitliğini üstlenecek olan gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
MADDE 3- Yasada geçen tanım ve kısaltmalar maddeler halinde açıklanır.
MADDE 4- Yapı ruhsatına tabi bütün yapıların gerçek veya tüzel kişiliği haiz bir yapı müteahhidinin uyması gereken ilke ve kurallarını maddeler halinde sıralar. Yapı ruhsatına tabi bütün yapıların gerçek veya tüzel kişiliği haiz bir yapı müteahhidinin veya bunların oluşturacağı ortak girişimin sorumluluğu altında inşa edilmesi; her müteahhidin yetki belgesi numarası alması esastır. Bu numaranın yapı ruhsatında, yapı kullanma izin belgesinde ve yapım işleri sözleşmelerinde kullanılması zorunludur.
MADDE 5- Yapı müteahhidi; yapıyı, tesisatı ve malzemeleriyle birlikte ilgili mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa etmek, neden olduğu mevzuata aykırılığı gidermek mecburiyetindedir. Yapı müteahhidi, ilgili fenni mesullerin denetimi olmaksızın inşaat ve tesisatlarına ilişkin yapım işlerini sürdüremez, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgesi olmayan usta çalıştıramaz.
MADDE 6- Yetki belgesi numarası başvurusu yapamayacak olanların ayrıntılı olarak maddeler halinde açıklanması zaruridir.
MADDE 7- İdari makamlar gizlilik ve sır saklama yükümlülüğünü üstlenir. Bakanlık ve Müdürlük personeli ile komisyon üyeleri, bu kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla öğrendiği ve elde ettiği her türlü bilgi ve belgeyi yalnızca bu kanun kapsamındaki faaliyetleri için yürütebilmesini amaçlar.
MADDE 8- İl Müteahhitlik Yetki Belge Komisyonu kurulmasını, kurul üyelerinin sayısını, üyelerin hangi meslek gruplarından oluşacağını belirlemeyi amaçlar.
MADDE 9- Bakanlıkta, belge komisyonları tarafından alınan nihai kararlara ilişkin itirazları değerlendirmekle görevli bir itiraz komisyonu kurulmasını amaçlar.
MADDE 10- Yetki belgesi numarası almak isteyen başvuru sahiplerinin, hangi yükümlülükleri yerine getirmesi gerektiğini belirler.
MADDE 11- Müteahhitlerin ekonomik ve mali yeterliğin sağlanması kapsamında bilanço, banka referans mektubu ve iş hacmini gösteren belgelerin neler olacağını belirler.
MADDE 12- Müteahhitlerin mesleki ve teknik yeterliğin sağlanması kapsamında iş deneyim belgeleri ve iş gücünü gösteren belgelerin neler olduğunu açıklamayı amaçlar.
MADDE 13- Yetki belgesi grupları ve kullanımının neler olacağını ayrıntılarıyla açıklamayı amaçlar. Yetki belgesi gruplarının, mesleki ve teknik yeterlikler ile ekonomik ve mali yeterlikleri esas alınarak oluşması amaçlanmaktadır.
MADDE 14- Yeterlik değerlendirmesinin neler olacağını belirlemeyi amaçlar. Başvuruların, belge komisyonu tarafından nasıl inceleneceğini belirler.
MADDE 15- Yetki belgesi grubunun tespitinde, ibraz edilen belgelerdeki tutarlar başvuru tarihine göre güncellenerek değerlendirilmesini amaçlar.
MADDE 16- Yetkili makam tarafından yetki belgesi numarası başvurusunda bulunan kişiler için tek bir işlem dosyası düzenlenmesini amaçlar.
MADDE 17- Başvuru sahibi tarafından bildirim yükümlülüklerinin neler alacağını açıklar. Bildirim yükümlülüğünün iş deneyim belgeleri hariç, belge grubu kapsamında olup geçerlik süresi dolan yeterlik belgeleri için uygulanamayacağını belirler.
MADDE 18- Yetki belge gruplarının geçerlik süresi ve yenileme işlemlerini belirlemeye amaçlar. Belge grubunun geçerlik süresi üç yıldan az olmamak ve beş yılı geçmemek üzere iş deneyim belgelerinin geçerlik süresi kadar olacağını belirler.
MADDE 19- Yetki belgesi numarasının iptalinin hangi gerekçelerle olacağını belirler. Yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilmesi ve kanunun 32'nci maddesine göre verilen süre içinde aykırılığın giderilmemesi halinde beş yıl olacağını düzenler.
MADDE 20- İptale dair talep formunun düzenlenmesini amaçlar.
MADDE 21- İdarelerden gelen iptale dair talep formunun ve eklerinin belge komisyonunca incelenmesini amaçlar. Eksiklik tespit edilmesi durumunda, Müdürlükçe ilgili idareden eksikliklerin tamamlanması istenmesi şartını koyar.
MADDE 22- İptal sonrası yapılması gereken işlemleri sıralamayı amaçlar.
MADDE 23- İptalin kaldırılmasına yönelik gereken işlemleri sıralamayı amaçlar. Yetki belgesi numarası iptal edilen yapı müteahhidine, yasaklılık süresinin sona ermesi veya sorumluluklarını yerine getirmesi halinde, yetki belgesi numarasını kullanmasına izin verilmesi için şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
MADDE 24- 20'nci maddenin birinci fikrasında belirtilen yetki belge numarası iptal kararları hariç, belge komisyonu tarafından alınan nihai kararlara karşı itiraz, kararın bildirimini izleyen beş iş günü içerisinde itiraz komisyonuna yapılmasını amaçlar.
MADDE 25- İlgiyi idarenin görevlerini ve sorumluluklarını belirlemeyi amaçlar. İdarelerce ruhsat düzenleme aşamasında, yapı müteahhitliğini üstleneceklerin belge grubunun uygunluğu ve yetki belgesi numarası elektronik ortamda kontrol edilmesini zorunlu kılar.
MADDE 26- Bildirim ve tebligat esaslarının belirlenmesini amaçlar. Bakanlık Müdürlük tarafından bu kanun kapsamında muhataplarına yapılan tebligatlar beyan edilen adrese veya elektronik posta adresine yapılmasını ve bu amaçla, müteahhidin tebligata elverişli bir elektronik posta adresi temin etmesi zorunlu kılar.
MADDE 27- (1) Bu Kanunda tanım veya açıklama getirilmemekle birlikte atıfta bulunulan “iş deneyim belgesi”, “iş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesi”, “belge tutarlarının güncellenmesi”, “bilanço”, “ciro”, “banka referans mektubu", "yapım işlerinde benzer iş grupları” ve “ortak girişim” gibi hususlarda 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatında belirtilen ve bu Kanuna aykırılık teşkil etmeyen usul ve esaslara uyulmasını amaçlar.. Bu Kanun kapsamındaki başvurularda, belirtilen mevzuatta geçen ilk ilan veya davet tarihi” ile “ihale tarihi” ibareleri ilgisine göre “başvuru tarihi”; “teklif sahibi” ibaresi “başvuru sahibi” olarak uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 1- Kanunun uygulanması için iş kolunda çalışanlara bir süre verilmesit, gerekmektedir. Yürürlüğe girişten itibaren verilen süreyle müteahhitlerin kademeli olarak yükümlerini yerine getirmesi amaçlanır.
GEÇİCİ MADDE 2 - Maddenin yayımı tarihinden önce sonuçlandırılmamış belge grubu tayini başvurularının, başvurunun yapıldığı tarihte bu Kanunun yürürlükte olan hükümlerine göre sonuçlandırılması amaçlanır.
MADDE 28- Yürürlük maddesidir. MADDE 29- Yürütme maddesidir.
Kanun teklifi metni için tıklayın