Yatırım Programı Rehberi'nden inşaat sektörüne çıkanlar!

Cumhurbaşkanlığınca hazırlanan 2019-2021 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi bugünkü Resmi Gazete'de yer aldı. İşte Yatırım Programı Rehberi'nden inşaat sektörüne çıkanlar...

2019-2021 Dönemi Yatırım Programı Hazırlıkları ile İlgili 2018/12 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Genelge kapsamında 2019-2021 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi yer aldı.

Hükümet, vatandaşların refah ve mutluluğunu daha üst seviyelere çıkarma amacı doğrultusunda makroekonomik istikrarı korumak, üretimi artırmak ve toplumun refah düzeyini yükseltmek için 2019-2021 döneminde Yeni Ekonomi Programını uygulayacak. 

Bu dönemde temel hedef olan ekonomide dengelenmeyi ve sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmek üzere kamu harcamalarında tasarruf yapmak, enflasyonu düşürerek fiyat istikrarını korumak, yurtiçi tasarrufları artırmak, cari işlemler açığını azaltmak, kamu mali dengelerini ve mali disiplini daha da güçlendirmek ve böylece makroekonomik ve finansal istikrarı korumak temel öncelikler olacak.

Proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde; devam eden öncelikli projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek olanlara öncelik verilecek. Tasarruf tedbirleri kapsamında zorunlu haller dışında 2019 Yılı Yatırım Programına yeni proje alınmayacak. Mevcut kamu sabit sermaye stokundan azami kapasitede yararlanılması için gerekli bakım ve onanmlara önem verilecek, vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarına ve ekonomide katma değer artışına doğrudan hizmet etmeyen projeler teklif edilmeyecek.

Yatırım Programı Hazırlama Rehberi'nden inşaat sektörüne çıkanlar:

Genel öncelikler

1- Kamu yatırımları; büyümeye, özel kesim yatırımlarını desteklemeye, bölgelerin gelişme potansiyelini harekete geçirmeye, üretim, istihdam ve ülke refahını artırmaya azami katkı sağlayacak alanlara yönlendirilecektir.

2- Kamu ve özel kesim yatırımları birbirlerini tamamlayacak şekilde bütüncül bir bakış açısıyla ele alınarak, kamu yatırımları, özel sektör tarafından gerçekleştirilemeyecek ekonomik ve sosyal altyapı alanlarında yoğunlaştırılacaktır.

3- Kamu altyapı yatırımları; özel kesimde üretim maliyetlerinin azaltılmasını, yeni üretim kapasitelerinin oluşturulmasını, böylece üretimin yenilikçi ve rekabetçi gelişmesini destekleyecek şekilde planlanacak ve yürütülecektir. Kûi modeli ile uygulananlar dahil olmak üzere kamu yatırımlarında yerli malı kullanılmasına öncelik verilecektir.

4- Kamu Özel işbirliği modellerinin özellikle ileri teknoloji veya yüksek maddi kaynak gerektiren kritik ve büyük kamu altyapı projelerinde maliyet etkinliği dikkate alınarak kullanılmasına özen gösterilecektir.

5- Kamu yatırım teklif ve kararları, ihtiyaç, sorun ve bunlara ilişkin çözümleri analiz eden sektörel ve bölge plan ve stratejileri, eylem planları ve nitelikli yapılabilirlik etütlerine dayandırılacak.

6- Finansmanı dış krediden sağlanan projelerin ödenekleri, kredi anlaşmalarında belirtilen süreler ve yıllık kredi dilimleri dikkate alınarak tespit edilecek.

7- İdareler kamu yatırım projelerinin 2019-2021 Dönemi planlama ve uygulama aşamalarını, toplumsal cinsiyete duyarlı (kadınların ve erkeklerin farklılaşan ihtiyaçları ve önceliklerine duyarlı) ve kadınların güçlenmesine katkı sağlayacak şekilde hazırlayacak ve uygulayacaklar.

Sektörel, Bölgesel ve Proje Bazında Öncelikler

1- Sektörel Öncelikler; 2019-2021 dönemi kamu yatırım tahsislerinde KÖI modeliyle yürütülenler dâhil, eğitim, sağlık, içme suyu ve kanalizasyon, bilim-teknoloji, ulaştırma, enerji ve sulama sektörlerine öncelik verilecek.

2- Bölgesel Öncelikler: Kamu yatırım teklifleri, bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkı sağlayacak şekilde hazırlanacaktır. Bu amaçla yatırımların mekânsal dağılımında, geçmiş yıllardaki yatırım tahsislerinin dağılımı ve gelecek döneme ilişkin bölgesel politikalar dikkate alınacaktır.

3- Proje Bazında Öncelikler : 2019-2021 dönemi yatırım tavanları çerçevesinde yapılacak proje bazındaki ödenek tekliflerinde sektörel ve bölgesel önceliklerin yanı sıra;

- 2019 yılı içinde tamamlanarak hizmete girebilecek öncelikli projelere,

- Uygulamasında önemli fiziki gerçekleşme sağlanmış projelere,

- Başlatılmış bulunan diğer projelerle bağlantılı veya eş zamanlı olarak yürütülmesi ve tamamlanması gereken projelere,

- Mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılmasına ve korunmasına yönelik idame-yenileme, bakım-onarım, rehabilitasyon ve modernizasyon türü yatırım projelerine,

- Afet risklerinin azaltılması, afetlere hazırlık ile afet hasarlarının telafisine yönelik projelere,

- e-Dönüşüm Türkiye Projesi ve Bilgi Toplumu Stratejisi ile uyumlu projelere, ağırlık verilecektir.

Konut Sektöründe;

Yatırım programında devam eden ve 2019 yılında tamamlanabilecek projelere öncelik verilecektir. Yeni lojman yapımı tekliflerinde güvenlik kuruluşlarının Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki projelerine öncelik verilecektir. Arsası olmayan projeler teklif edilmeyecektir.

Ulaştırma / Otoyol sektöründe:

Tamamlanma aşamasındaki otoyol ve bağlantı yolu projeleri ie mevcut otoyol sisteminin korunmasını ve etkin kullanımını sağlayacak; üstyapı iyileştirme, trafik güvenliği, köprü ve viyadüklerin onarımına yönelik projelere önem ve öncelik verilecektir.

Ulaştırma / Karayolu sektöründe;

Karayollannda trafik güvenliği ile ilgili yatırımlara öncelik verilecektir. Devlet ve il yolları ile ilgili ödenek tekliflerinde, ana güzergâhlarda yer alan bölünmüş yol Drajeleri ile ortalama günlük ağır taşıt trafiği 1.000 aracın üzerinde olan güzergâhlarda bitümlü sıcak karışım kaplama (BSK) projelerine öncelik verilecektir. Ayrıca kuzey-güney hattında koridor yaklaşımı da dikkate alınarak öncelikli güzergâhların yapımına devam edilecektir.

Ulaştırma I Demiryolu sektöründe;

Gebze-Sabiha Gökçen-Yavuz Sultan Selim Köprüsü-3.Havalimanı-Halkalı, Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-izmir Yüksek Hızlı Tren projeleri ile Sivas-Erzincan Demiryolu projesine, ikinci hat yapımlarına, sinyalizasyon ve elektrifikasyon yatırımlarına ve önemli yük merkezlerine iltisak hattı yapımı, hat kapasitesi ve verimliliğini artıracak projeler ile raylı sistem araçlarının yerli üretimine öncelik verilecektir.

Ulaştırma / Denizyolu sektöründe;

Filyos Limanı başta olmak üzere büyük ölçekli bölgesel ana limanların yapımına birinci derecede öncelik verilecektir. Elverişli konumlarda Ro-Ro limanlarının yapımına yönelik yatırımlara önem verilecektir. Hem özel hem de kamu limanlarındaki işlemleri, maliyetleri ve bürokratik süreçleri asgari düzeye indirmeye yönelik yatırımlara ve projelere birinci derecede önem verilecektir.

Eğitim / Kültür sektöründe;

Kültür varlıklarının korunması, restorasyonu ve bakım-onarımı ile ilgili projelere öncelik verilecektir. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı müzelerin bakım-onarım, teşhir-tanzim ve güvenliğinin artırılmasına yönelik projeler desteklenecektir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı yatırım programında yer alan küttür merkezi projelerinden fiziki gerçekleşmesi yüzde 50'nin üzerinde olanlara; kent merkezinde olma, ve fazla nüfusa sahip olma gibi kıstaslara göre ödenek tahsisinde öncelik verilecektir. Bu niteliklere sahip olmayan ve inşaatına başlanmamış projeler yatırım programında iz ödenekle yer alacaktır. Ancak fiziki gerçekleşmeleri yüzde 50’nin altında olan projelere, yerel yönetimlere devredilmeleri durumunda, “Kamu Eliyle Yapılan Kültür Yatırımlarına Destek Projesi" kapsamında öncelikli olarak ödenek tahsis edilecektir. Zorunlu haller dışında, yeni kültür merkezi projesi tekliflerinin, Kamu Eliyle Yapılan Kültür Yatırımlarına Destek projesi kapsamında yapılması esastır.

Yatırım Programı Hazırlama Sürecinde Uyulacak Esaslar

Konut sektöründe; proje teklifi yapan kuruluşlar, teklifin yapıldığı il ve kurum geneli itibarıyla personel ve lojman sayısını belirtecek; talep edilen proje kapsamını ve maliyetlerini açıklayıcı dokümanları teklif dosyasına ekleyecektir. Onarım projeleri yıllık olarak teklif edilecektir. Onarım kapsamında yapılacak işler iş türleri ve maliyetleri itibariyle belirtilecektir. Teklif dosyasına bir önceki yıl ödeneği ve teklif edilen yıl ödeneği ile tamamlanan ve tamamlanması planlanan daire, afet konutu, altyapı proje sayısı vb. ile onarılan ve onarılacak lojman sayıları belirtilecektir,

Yatırım programlarında ihaleli olarak devam eden dış kredili projeler arasından sektörel açıdan öncelikli, dış kredi kullanımları önemli bir seviyeye gelmiş, önümüzdeki bir veya iki yıl içinde tamamlanabilecek nitelikte olan dış kredili projelere öncelik verilecek, bu projelerin zamanında bitirilmesi için gerekli tahsis yapılacaktır.

Proje maliyeti 10 Milyon TL ve üzerinde olan yeni yatırım projesi tekliflerinde Ek-4’te ve KaYa Bilgi Sisteminde yer alan format çerçevesinde, projelerin teknik, finansal, ekonomik ve sosyal yapılabilirliğinin, önceliğinin, çevreye etkilerinin ve istihdama katkısının fayda-maliyet veya maliyet etkinlik analizi ile ortaya konulduğu ayrıntılı Fizibilite Raporunun hazırlanması zorunludur. Kesin projeye dayandırılmak şartıyla hazırlanacak ayrıntılı Fizibilite Raporu ve ilgili mevzuatın gerektirmesi durumunda Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Belgesi bulunmayan yeni projeler yatırım programına teklif edilmeyecektir. Yıl içi acil ve zorunlu nedenlere dayalı proje tekliflerinde, ilgili fizibilite raporlarına yeni proje tekliflerinin aciliyetini belirten gerekçeler dahil edilmelidir.

Ancak, "Proje maliyeti 10 milyon TL altında olan projeler ile proje maliyetine bakılmaksızın, toplu ve yatırım programında tadat edilmemiş toplulaştırılmış projeler; yükseköğretim sektörü, spor sektörü, kültür sektörü, sağlık sektörü (100 ve üstü yataklı hastane projeleri hariç), sosyal içerme sektörü, adalet hizmetleri ve güvenlik hizmetleri kapsamındaki projeler ile adı ve/veya karakteristiği taşıt alımı, akaryakıt ve yağ alımı, restorasyon, lojman, eğitim tesisi, ikmal inşaatı, araştırma, arazi toplulaştırması, İskan, afet konutları, deprem güçlendirme, afet hasarlarının telafisi ile diğer projelerden dolayı ortaya çıkan yol ve yer değiştirmesi şeklinde olan her türlü yeni yatırım projesi teklifleri için Fizibilite Raporu yerine geçmek üzere Ek-5’te yer alan Proje Teklif Formu’na uygun olarak KaYa Bilgi Sistemindeki ilgili alanlar doldurulacaktır. Kuruluşlar, çok zorunlu hallerde yeni hizmet binası yapılması veya hizmet binası satın alma projelerine ilişkin tekliflerini ise idari Hizmet Binası Projeleri İçin Gerekçe Raporu Formatı'na göre hazırlayacaklardır.

Gayrimenkul Karşılığı Yaptırılan inşaat İşleri

Kuruluşların TOKİ'ye ya da özel yüklenicilere arsa veya diğer gayrimenkulleri karşılığında yaptırarak edinecekleri bina ve tesisleri projelendirilerek yatırım programına teklif edilecektir. Arsa karşılığı yaptırmak üzere teklif edilen projelerin proje tutarı ve diğer parametreleri (harcama ve ödenekleri hariç) bilgi amaçlı olarak yatırım programında yer alacaktır.

Kamulaştırma

2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 3 üncü maddesine 4650 sayılı Kamulaştırma Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla eklenen son fıkranın amir hükmü uyarınca, yeterli ödenek temin edilmeden kamulaştırma işlemine başlanamayacağından, kamulaştırma ödenek teklifleri projelerin gerçek kamulaştırma ihtiyacını yansıtacak şekilde proje bazında KaYa Bilgi Sisteminin ilgili alanlarına yazılacaktır, idari amaçlı hizmet binası edinimlerine ilişkin teklifler Ek-6'da yer alan idari Hizmet Binası Projeleri İçin Gerekçe Raporu Formatının ilgili bölümleri doldurularak KaYa Bilgi Sistemine yüklenecektir.

Yatırım Programı Hazırlıkları Rehberi 2019-2021!

100 Günlük Eylem Planı'ndan inşaat sektörüne neler çıktı?

Yeni Ekonomi Paketi'nden inşaat sektörüne neler çıktı?

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com