Yatırım teşvik uygulamalarında değişiklikler!

26 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan bir tebliğ ile Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’de çok sayıda değişiklik yapıldı. Değişiklikler yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.

Yapılan değişikliklerden bir kısmı oldukça önemli. Bu nedenle Tebliğ’de yapılan düzenleme ve açıklamaların kolay okunabilir olmasını sağlamak ve önemli olanların günün telaşı içinde atlanmamasına yardımcı olmak üzere kısa bir özetini yapmak istedim.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki bazı yatırımlar için yerel birimlere başvuru olanaklı hale geldi

Değişiklik öncesinde yerel birimlere belge başvurusu sadece sabit yatırım tutarı 10 milyon lirayı aşmayan genel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlar için mümkündü. Şimdi bu olanak, aynı tutarla sınırlı olarak, bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan bazı yatırımlar için de olanaklı hale geldi.

Hangi yatırımlar için yerel birimlere başvuru yapılabileceği 20 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ’in 4 no.lu ekindeki listede yer alıyor. Bu başvuruları değerlendirebilecek yerel birimler ise Tebliğ’in 3 no.lu ekinde listelenmiş. Bunlar bazı sanayi odaları.

Enerji verimliliğine yönelik teşvik belgesi başvurularında prosedür değişti

Enerji verimliliğine yönelik projelerin değerlendirilmesinde değişiklik yapıldı. Bu yatırımlar için müracaat yeri de değiştirildi. Daha önce başvuru Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı üzerinden yapılıp belge Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenirken, yapılan değişiklikle başvurunun doğrudan Ekonomi Bakanlığına yapılması öngörüldü.

Aynı il sınırları içindeki yatırımlar için tek teşvik belgesi düzenlenebilir

Teşvik belgesine bağlanacak komple yeni, tevsi, modernizasyon ve ürün çeşitlendirme cinslerindeki yatırımların, aynı işletmede veya aynı organize sanayi bölgesinde olması koşulu değiştirilerek, aynı il sınırları içinde olması yeterli görüldü. Buna göre, aynı işletmede olmasa da aynı il sınırları içinde olan proje için tek teşvik belgesi düzenlenebilecek.

Öte yandan, belge kapsamı yatırımın bir kısmının OSB içinde, bir kısmının da OSB dışında olması durumunda, yatırıma OSB dışında geçerli desteklerin uygulanacağı açıklandı. OSB içinde yapılan yatırımlarda daha iyi teşvik oran ve süreleri olduğu dikkate alınırsa, önemli ancak olumsuz bir açıklama.

Başlanmış işlemlerde bütün teşviklerden yararlanılabilir

Yatırım süresi içinde işlemleri başlatılmış ancak ithalatı gerçekleştirilememiş makine ve teçhizatın, gümrük idarelerince belge kapsamında sağlanan destek unsurları sağlanarak izin veriliyordu. Tebliğ’de ayrıca bu şekilde ithal edilen makine ve teçhizat için teşvik belgesinde kayıtlı diğer destek unsurlarının da uygulanacağı açıklandı.

İthal ve yerli makine ve teçhizat listesi değişikliğinde revizeye gerek yok

Değişiklik öncesinde, ithal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde yer alan fiyatların, her bir makine ve teçhizat itibarıyla yüzde yüze kadar artış veya yüzde elliye kadar azalışlarında liste tadilatı yapılmaksızın doğrudan işlem yapılabiliyor, bu sınırların dışında olan artış ve azalışlarda ise liste tadilatı yapılıyordu. Yapılan değişiklikle, listelerde her bir makine ve teçhizat için belirtilen miktarın aşılmaması kaydıyla, listede belirtilen tutarın üzerinde veya altında kalan alımlarda, liste tadilatı yapılmaksızın doğrudan işlem yapılmasına olanak sağlandı.

Belgede yer alan sabit yatırım tutarında değişiklik revize gerektiriyor

Tebliğ’de, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarında veya belgede kayıtlı diğer bilgilerde değişiklik olması durumunda revize talebinde bulunulacağı belirtilmiş.

Metinden bu anlaşılmakla birlikte, belgede yazılı sabit yatırım tutarında meydana gelecek bütün değişikliklerde revize başvurusu yapılması bana anlamlı ve uygulanabilir gelmiyor. Bu anlayış yukarıda belirttiğim makine teçhizat listelerinde yer alan değişikliklerle ilgili açıklamayla da çelişiyor. Sabit kıymet tutarında meydana gelen değişiklikler için revize talebinde bulunulabileceği şeklinde bir açıklama daha anlaşılabilir bir durum. Bu konuda yeni bir açıklamaya ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.

Finansal kiralama işlemleriyle ilgili bazı düzeltmeler

Teşvik belgesi kapsamında yer alan makine ve teçhizatın bir kısmının veya tamamının finansal kiralama yoluyla temini mümkün. Teşvik belgesi kapsamında temin edilmiş olan makine ve teçhizatın tamamının veya bir kısmının, finansal kiralama şirketi tarafından kiracıdan satın alınarak da (sat ve geri kirala) finansal kiralama işlemine konu edilmesi mümkünken, yapılan değişiklikle bu olanak makine ve teçhizat dışındaki bütün taşınır ve taşınmazlar için de olanaklı hale getirildi.

Tebliğ ile ayrıca, yatırım teşvik belgesi kapsamında finansal kiralama yoluyla edinilen makine ve teçhizatın başka bir yatırımcıya devri durumunda, devir sonucu yatırım bütünlüğünün bozulmaması halinde, devredecek yatırımcının teşvik belgesinin iptal edilmemesi sağlandı.

Recep BIYIK/Dünya Gazetesi