Yazlık evini kiraya verenler dikkat!
Okulların tatil olmasıyla birlikte, yaz sıcaklarının iyice hissedilmeye başlandığı bu günlerde, tatil planlan da hız kazandı... Kimi otel ve tatil köylerine, kimi kamu çalışanlan kamplara, yazlığı olanlar da yazlıklarına doğru yola çıkıyor
çoğu yazlık sahibi, yazlık evine yılda bir ay, hatta 20 gün gidip, sonra kapı ve pencereleri sıkı sıkı kapatıp, evi komşulara ya da site bekçisine emanet ediyor. Bu arada, yazlık evini sezonda boş tutmayıp kiraya verenler de var. Ancak, sezonluk kiralamalardan elde edilen kira gelirlerinin de beyan edilmesi gerektiği birçok kişi tarafından bilinmiyor.
Yazlık evi olup da kiraya verenlerin, elde ettikleri kira geliri, belli bir sının aştığı takdirde 'gayrimenkul sermaye iradı' olarak gelir vergisine tabi.
2011 yılı için belirlenen beyan sınırı 2.800 TL. Bu şu anlama geliyor; 2011 yılında yazlık evini kiraya veren bir vatandaş, toplam kira geliri, 2.800 TL'yi aşıyorsa, 1-25 Mart 2012 tarihinde, bu kira gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip, gelir vergisi ödeyecek. Kuşkusuz 2.800 TL'lik sınırın hesabında, varsa diğer konut gelirleri de dikkate alınacak.
'Nereden tespit edecekler' diye düşünüp, kira gelirinizi beyan etmeyerek cezalı duruma düşmeyin.
Maliye, son zamanlarda yazlık evlerin kira gelirleriyle ilgili ciddi araştırmalar yapıyor.
Verginin hesabı
Yazlık evinden, konut kira geliri elde edenlerin, vergilendirilmesi aşağıdaki gibi olacak.
- 2011 yılı içinde elde edilen toplam kira, 2.800 TL'yi aşmıyorsa, beyanname verilmeyecek, gelir vergisi de ödenmeyecek (GVK Md. 21 ve 86/1-a).
- Ticari, zirai ya da mesleki kazancını, yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar, 2.800 TL'lik istisnadan yararlanamayacaklar (GVK Md. 21/2). Kısacası, istisnadan bakkal, mobilyacı, konfeksiyoncu, avukat, doktor, mimar gibi gerçek kişi vergi mükellefleri yararlanamayacaklar.
- Birden fazla evinden kira geliri olanlar, 2.800 TL'lik istisnadan her ev için değil, tüm evleri için bir kez yararlanırlar.
- Kira geliri beyan edilirken, yıllık kira tutarından;
a) Önce 2.800 TL istisna tutan düşülür.
b) Kalan tutarın yüzde 25'i de 'götürü gider' olarak düşülür (isteyenler, ellerinde kira aldıklan evle ilgili harcama belgeleri varsa, götürü gider yerine, GVK Md. 74'de sayılı gerçek giderleri düşebilirler).
- Giderler de düşüldükten sonra, kalan tutarın, gelir vergisi tarifesine göre vergisi hesaplanır (Vergi oranı yüzde 15'den başlar. İlk 9.400 TL'ye yüzde 15, sonra gelen 13.600 TL'ye yüzde 20, sonra gelen 30.000 TL'ye yüzde 27,53.000 TL'yi aşan kısma yüzde 35 oram uygulanır. Bkz. GVK Md. 103). Buna göre, 2011 yılında yazlık evinden toplam 12.000 TL kira geliri elde eden bir vatandaş;
a) 12.000 -2.800 = 9.200 TL
b) 9.200 x % 25 götürü gid. = 2.300 TL
c) 9.200-2.300 = 6.900 TL
d) 6.900 x % 15 (vergi oram) = 1.035 TL (ödenecek vergi)
e) Vergi, Mart ve Temmuz'da iki eşit taksitte ödenir (GVK Md.l 17/2).
Özellikli durumlar
Yazlık evini; dayı, amca, hala, teyze gibi akrabalarına ya da arkadaşlarına, kira almadan tahsis edenler, sanki kira alıyormuş gibi kabul edilir. Kiranın tutarı da emsal kira bedeline göre hesaplanır. Burada, yazlık evin, emlak vergisi değerinin yüzde 5'i yıllık emsal kira bedeli olarak kabul edilir (GVK Md.73).
Yazlık evin, anne, baba, kardeş, büyükanne, dede ya da toruna bedelsiz tahsis edildiği durumlarda, emsal kira bedeli beyan edilmez (GVK Md.73/2).
Yazlık ev, karı-kocaya aitse, her biri ayrı ayrı 2.800 TL'lik istisnadan yararlanırlar.
Hürriyet Emlak/şükrü Kızılot