Yeni Gelir Vergisi Kanun Taslağı'nda neler var?
2010 yılında devreye girmesi planlanan Yeni Gelir Vergisi Kanun taslağı, vergi kayıp ve kaçağıyla mücadeleye dönük yeni güvenlik müesseselerine yer veriyor
Taslağa göre, mükellefin yıl içindeki harcamalarıyla beyan ettiği gelir, çapraz kontrole tabi tutulacak.
Lüks içinde yaşayıp da, düşük gelir bildirenlerin önüne yıl içinde aldığı yat, kat, araba gibi varlıklar ile kredi kartıyla yaptığı harcamalar konulacak. Kendisine "Bunları neyle finanse ediyorsun?" diye sorulacak. Tatmin edici bir açıklama gelmezse, incelemeye sevk edilecek. Bu sistemin daha önce kaldırılan 'Nereden buldun?' uygulamasıyla bir ilgisinin bulunmadığını kaydeden bir yetkili, "Servet yerine, harcamalar sorgulanacak. 'Nereden buldun?'dan farklı olarak, aradaki fark gelir olarak kabul edilerek vergilendirilmeyecek. Mükellef, çapraz kontrol sonucu oluşan bu tutarsızlık nedeniyle incelemeye tabi tutulacak." dedi. Mükelleflerin beyanname vermelerinden sonra, Vergi İstihbarat Merkezi devreye girecek. Beyandaki rakamlar, mükellefe ilişkin bilgiler, aynı bölgedeki diğer mükelleflerin beyanları ve sektör ortalamalarıyla karşılaştırılacak. Mükellefin beyan ettiği rakam, sektör ortalamalarının ciddi oranda altında kalıyorsa, mükellef uyarılacak. Haklı bir gerekçe ve düzeltme işlemi yoksa, mükellef incelemeye alınacak.
Yeni taslakta Gelir Vergisi'ne tabi gelirler, şimdi olduğu gibi ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar şeklinde düzenleniyor. Veraset Vergisi kaldırılırken, ivazsız intikaller Gelir Vergisi'ne dahil ediliyor ve bu gelirlerin kentsel rantlarla birlikte diğer kazançlar içinde vergilendirilmesi planlanıyor.
Yeni Gelir Vergisi Kanun Taslağı'nda neler var?
Yol, metro, köprü, park, okul, hastane gibi kamu hizmetleri sonucunda sahibine rant sağlayan gayrimenkullerden devletin pay almasının yolunu açıyor. Düzenlemede, kentsel rantların vergilendirilmesinde 10 yıllık bir geçiş dönemi öngörülüyor. Edindiği gayrimenkulü bir yıl içinde satanlar, elde edilen rant gelirinin yüzde 10'unu düşecek, geri kalan yüzde 90'ı için beyanda bulunup, Gelir Vergisi ödeyecek. 9. yılda ise kazancın yüzde 10'u vergilendirilecek. 10 yıllık sürenin 20 yıla kadar uzatılması düşünülüyor.
Küçük esnafa istisna geliyor. Boyacı, berber, fotoğrafçı gibi kimselerin veya tamirat ve tadilat işleriyle uğraşan küçük sanat erbabının elde ettikleri kazançlar Gelir Vergisi'nden istisna olacak.
Oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, halı, örgü, dantel işleri, süpürge ve turistik eşyayı dükkan açmaksızın satanlar, pazar takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini satanlar ile sabit işyerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o işyerlerinde satışı yapılan türden malları satanlar Gelir Vergisi'nden istisna olacak.
İstisna kapsamına giren küçük esnafın her yıl ocak ayında vergi dairesine giderek, belli bir ücret karşılığında istisnaya ilişkin belge alması, temmuzda da onay işlemini yenilemesi üzerinde duruluyor.
Halen basit usule tabi olup da kazanç seviyesi yüksek olan mükellefler, gerçek usule geçirilecek.
Taksiciler gibi meslek gruplarına yönelik yeni bir vergi sistemi getiriliyor. Gelir İdaresi Başkanlığı ve ilgili meslek odasınca oluşturulacak komisyonların, bölgeler ve iş kolları itibarıyla asgari ücretin 6 aylık tutarından az olmamak üzere, bu tür mükellefler için yıllık kazanç tutarları belirlemesi öngörülüyor.
Çiftçi niteliğini haiz gerçek kişilerin elde ettikleri zirai kazançların, hasılatları üzerinden vergi kesintisi yapılmak suretiyle vergilendirileceği belirtiliyor.
Yükümlü oldukları halde defter tutmayan ya da belge alma, verme, saklama yükümlülüklerine uymayan ya da çiftçi kayıt sistemine kaydolmayan çiftçilerin, kamu tarafından verilen avans, kredi, sübvansiyon, prim gibi ayni ve nakdi destek unsurlarından yararlanamayacakları hükme bağlanıyor.
Arazilerini birleştirerek üretim yapan çiftçilere düşük oranlı vergi uygulanacak.
Zaman