Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi nasıl hesaplanır?
TÜİK tarafından açıklanan bilgilere göre, ÜFE olarak adlandırılan endekslerin yerine bundan sonra Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi kullanılacak. Peki, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi nasıl hesaplanır?
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi nasıl hesaplanır?
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ ÜFE), belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksi olarak tanımlanıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan haber bültenine göre, Geçmişte Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ve ÜFE olarak adlandırılan endekslerin yerine bundan sonra Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi kullanılacak. Peki, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi nasıl hesaplanır?
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi hesaplama..
Endeks formulü: Laspeyres
Ürün sepetinin ve ağırlıklarının güncellemesi, her yılın sonunda yapılmakta ve zincirleme Laspeyres formülü ile seri devam ettirilmektedir. Her yıl Aralık ayı itibari ile, yeni maddeler endekse dahil edilmekte ve yeni ağırlıklar endeks hesabında kullanılmaktadır. Cari fiyatların, “yeni fiyat referans dönemi (Po)” olan bir önceki Aralık ayının fiyatlarına bölünmesiyle, endeks hesaplanmakta ve Aralık ayı endeksi ile çarpılarak zincirleme işlemi yapılmaktadır.
Referans dönem: 2003
Temel fiyat endekslerinin hesaplanması: Fiyat oranlarının ortalaması alınmaktadır.
Ağırlıkların güncellenme sıklığı: Her yıl.
Cari ağırlıkların ait olduğu dönem: t-2
Mevsimsel düzeltme: Yapılmamaktadır.
Temel Veri Kaynaklarının Niteligi:
Temel veri kaynağı olarak ulusal hesaplar, sanayi ürün ve üretim istatistikleri, sanayi ciro verisi ve yurt içi üretici fiyat endeksi anketi kullanılmaktadır.
NACE sınıflamasında üçlü grup ve daha üst düzey ağırlıkları Ulusal Hesaplar sisteminden elde edilmektedir. Ürün ve ürün grupları ağırlıkları ise sanayi üretim anketi, yıllık ürün (Prodcom) istatistiklerinden elde edilmektedir.
Derleme uygulamaları:
Fiyatlar, anket yolu ile derlenmektedir.
ÜFE’de sanayi kapsamında yer alan maddelerin her ayın 5., 15. ve 25. günlerindeki fiyatları derlenmektedir.