Zaha Hadid'in 10 mimari eseri!
Dünyaca ünlü Irak asıllı İngiliz mimar Zaha Hadid, geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Gelin birbirinden güzel ve sanat ile yoğrulmuş bu eserlere yakından göz atalım.
Irak asıllı İngiliz mimar Zaha Hadid, geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Kraliçe Elizabeth tarafından 2012 yılında 'dam' ünvanı verilen Hadid, son olarak İstanbul "Kartal Sanayi Bölgesinde Merkezi İş Alanları Planlaması" projesine de imzasını atmıştı. İşte Hadid'in 10 eseri...
1. Vitra İtfaiyesi
Haber Star Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;
Arap asıllı ünlü mimar Zaha Hadid, hayata veda etti. Postmodern mimarinin en popüler temsilcilerinden Hadid’in son projelerinden biri de Kartal ile Pendik arasında kentsel dönüşüm kapsamında inşa edilecek masalsı metropoldü.
Orta Doğu’nun post modern mimariye armağan ettiği Irak asıllı Zaha Hadid, geçtiğimiz günlerde hayata veda etti. 1950 yılında Irak’ın başkenti Bağdat’ta doğan dekontrivisit mimar, hayatının son dönemlerini ABD’nin Miami şehrinde geçirmişti.
80’lerin ortalarında ortaya çıkan postmodern mimarinin en önemli yorumlarından dekontrivizmin en başarılı temsilcilerinden olan mimar, Londra’daki Architectural Association okulunda mimarlık okumadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Bölümünü bitirmişti. 1980’de kendi Londra merkezli bürosunu kuran Zaha Hadid, dünyanın dört bir yanındaki prestijli kurumlarında ders vermişti.
Hadid, Graduate School of Design’da, Harvard ve Illinois Üniversitesinde, Hamburg’daki Hochschule für Bildende Künste’de, Knowlton mimarlık okulunda egitmenlik yapmıştı.
Pek çok uluslar arası yarışmayı kazanan Zaha Hadid’in, aralarında Hong Kong’daki Tepe kulübü (1983), Galler’deki Cardiff Körfezi opera binası (1994) ve İsviçre’deki Basel Kumarhanesi’nin de bulunduğu öncü projelerinin pek çoğu başlarda inşa edilmemiştir.
2004’te Pritzker Mimarlık Ödülü’nü alan ilk kadın mimar olan Hadid, 2008’de Forbes’ın ‘Dünyanın En Güçlü 100 Kadını’ listesinde 69’uncu sırada yer almıştı.
Eleştirildi ve çok kıskanıldı
Kentsel tasarımın sınırlarını, tasarladığı fütürist ve dekonstrüktivist yapılarla zorlayan Pritzker Mimarlık Ödüllü ilk kadın mimar Zaha Hadid’in gizli defteri araştırılmıştı...
Zaha Hadid tasarladığı yapılarla modern mimarinin fernomen isimlerinden biri oldu. Edebiyat Nobeli’yle eşit görülen Pritzker Mimarlık Ödülü’nü kazanan ilk ve tek kadın mimar oldu.
Mimarlık dünyasının fütürist Şehrazad’ı Hadid’e her ne kadar otoriter, huysuz ve antipatik gibi sıfatlar yakıştırılsa da, geniş kitlelerin hayranlık duyduğu projeleri kıskançlıkla takip ediliyor. Her zaman ona eşlik eden ortağı Patrick Schumacher de en az onun kadar bir karizmaya sahip.
Yeni hayat tarzlarının hayallerini kurdurdu
Mimar, köşeli düzenlemelerle yaratılan her türlü fikri dışlamıştı. Onun tasarımlarında akışkan ve organik formlar, yuvarlak hatlarla yerini aldı. Projeleri diyoganaller, sarkıtları kıvrımlar ve katmanlarla hayat buluyor. Çalışmalarında mimarlık, sanat ve tasarımı kesiştiren mimar, bize yeni yaşam biçimlerine dair hayaller kurdurup ve daha kaliteli bir yaşama sahip olabileceğimize inandırmıştı.
Zaha Hadid’in taslak çizimleri ne kadar bilim kurgu çizgi romanlarını andırsada hep geleceği tasvir etti. Bunu tecrübe ederek anlayabilmek için, Madrid’de her katı farklı bir tasarımcı ve mimarların elinden çıkan Hotel Puerta America’nın Zaha Hadid katında bir gece geçirmeniz yeterli. Sınırları ortadan kaldıran akışkan yüzeylerle tasarlanan odalarla, duvarlar, tavanlar, yatak, koltuk ve çalışma masası birbiriyle bütünleşti.
Hadid, David Gill Galleries ve Establishe&Sons markaları için limitli sayılarda üretilen masa ve kanepeler tasarlamış. Tasarladığı mobilyalar modüler olarak bir araya geldiklerinde bir bütünlük oluşturur.
Ona mimarlık hayatında ilk şans veren Vitra’nın patronu Rolf Fehlbaum oldu. Vitra’nın Almanya’da Weil-am-Rhein bölgesinde konumlanan iftaiye merkezi onun ilk bina projesiydi (1993). Vitra’nın mobilya tasarım ve üretim merkezi olarak planlanan bina bir süre itfaiye binası olarak kullanıldı. Binada itfaiye araçları için yeterli alan olmaması nedeniyle bugün Vitra tarafından kalıcı sergi alanı olarak kullanılıyor.
Çok farklı bir aileden gelen Hadid, sfenksleri andıran çehresi, doğulu bakışlarıyla karizmasını her daim korumuştu. Kocaman mücevherler takan, gösterişi seven mimar ipekli kumaşlara bayılırdı. Siyahtan vazgeçmeyen Hadid, asimetrik kesimleri çok sever, Issey Miyake tasarımlarına hayranlık duyardı. İlginç tasarımlara sahip stilettoların da koleksiyonunu yapardı.
Benzersiz metropol hayali
Zaha Hadid’in en büyük eserlerinden biri Kartal - Pendik arasındaki kentsel dönüşüm projesi olacaktı. Bu projede iki ilçe Kartal ve Pendik arasında Hadid’in kendine has çizgileriyle yeni bir metropol inşa edilecekti. Bu masalsı yaşam alanı için özel kara ve demiryolu hatları oluşturalacaktı.
Eserleri öncü ve tartışmalı
- Hadid, Irak Hükümeti tarafından Irak’ın Merkez Bankasına yeni bir bina tasarlaması için görevlendirilmişti.
- Zaha Hadid tarafından tasarlanan yeni uzay gemisi biçimindeki Tokyo Olimpiyat Stadyumu, maliyetinin 1.3 milyar dolardan fazla olması nedeniyle Japon mimarlar arasında tartışmalara neden oldu.
- Bakü’deki Haydar Aliyev Kültür Merkezi ise yapım sürecinde yaşanan zorla istimlak ve göçmen işçileri insanlık dışı koşullarda çalıştırılması iddiaları ile gündeme geldi.
- 1994: Vitra yangın istasyonu, Weil am Rhein, Almanya
- 2001: Kuzey Hoenheim araba parkı, Hoenheim, Fransa
- 2002: Bergisel Kayak pisti, İnnsbrück, Avusturya
- 2003: Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi, Cincinnati, Ohio, ABD
- 2005: BMW Merkez Binası, Leipzig, Almanya
- 2005: Ordrupgaard ek binası, Kopenhag, Danimarka
- 2005: Phaeno Bilim Merkezi, Wolfsburg, Almanya
- 2006: Meggie’s Centres Victoria Hastanesi, Kirk Caldy, İskoçya
- 2006: Tondonia Şaraphane Otağı, Haro, İspanya
- 2007: Eleftheria Meydan yenilemesi, Lefkoşa, Kıbrıs
- 2007: Hungerburgbahn Yeni istasyonları, İnnsbrück, Avusturya
- 2008: Chanel Mobile Sanat Pavyonu, Tokyo, Hong Kong, Newyork, Londra, Paris, Moskova (2006-2008)
- 2008: Köprü Pavyonu, Zaragoza, İspanya
- 2009: Johann Sebastian Bach Pavyonu, Manchester uluslar arası festivali, Manchester, Birleşik Kralllık
- 2010: CMA CGM Kulesi, Marseille, Fransa
- 2010: MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanatları Müzesi, Roma, İtalya (2010 Stirling Ödülü)
- 2010: Guangzhou Opera Binası, Guangzhou, Çin Halk Cumhuriyeti
- 2012: Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Bakü, Azerbaycan
Star
Haber Akşam Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı...
Geçirdiği kalp krizi nedeniyle 30 Mart’ta hayata veda eden Irak kökenli Zaha Hadid, postmodern mimari akımının öncülerindendi. Aynı zamanda Pritzker Mimarlık Ödülü sahibi Hadid, pek çok tasarımıyla ödüle layık görüldü. İşte Zaha Hadid’in eşine az rastlanır 10 mimari eseri…
ABU DABİ GÖSTERİ SANATLARI MERKEZİ
Birleşik Arap Emirlikleri'nin Abu Dabi emirliğinde yer alan Abu Dabi Gösteri Sanatları Merkezi, Zaha Hadid’in mimari harikası adeta… Yapıda beş adet tiyatro salonu, birer tane müzik holü, konser salonu ve opera salonu bulunuyor.
ROSENTHAL ÇAĞDAŞ SANATLAR MERKEZİ
Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi, Zaha Hadid’in ilk uygulanmış tasarımı olması açısından oldukça önemli bir yapı. New York Times Gazetesi’nin mimarlık eleştirmenlerinden birisi olan Herbert Muschamp, bu tasarımı “Soğuk Savaş’tan beri tamamlanmış en önemli Amerikan yapısı” olarak nitelendirmiş.
PHAENO BİLİM MERKEZİ
Zaha Hadid tarafından tasarlanan ve 2005 yılında inşaatı tamamlanmış interaktif bir bilim merkezi olan Phaeno Bilim Merkezi, Almanya’nın Wolfsburg şehrinde yer alıyor. Bu tasarımla Hadid, RIBA’nın geleneksel olarak dağıttığı mimarlık
ödülünü 2006 yılında kazanmış.
HAYDAR ALİYEV KÜLTÜR MERKEZİ
Azerbaycan Devleti’nin düzenlediği mimari yarışmayı kazanan ünlü mimar Zaha Hadid’in konsept tasarımını; Kıbrıslı Türk mimar Saffet Kaya Bekiroğlu’nun detay tasarımını yaptığı Haydar Aliyev Kültür Merkezi, DİA Holding adlı Türk firması tarafından 3,5 yılda inşa edildi.
SERPENTINE SACKLER GALERİ
Londra’da bulunan galeri, her sene uluslararası camiada tanınmış mimarlardan birisini finanse ederek, galerinin önündeki çim arazide geçici bir pavyon binası tasarlama imkânı veriyor. Bu mimarların başında da Zaha Hadid geliyor. Hadid, 2000 ve 2007 yıllarında bina için çalışmış ve tasarımı unutulmaz eserler arasına girmiştir.
DUBAI OPERA HOUSE
Dünyanın en özgün tasarımlarından biri olan Dubai Opera House, Zaha Hadid’in en beğenilen eserlerinin başında geliyor.
RIVERSIDE MUSEUM - GLASGOW
Müze geliştirmek amacıyla Zaha Hadid tarafından dizayn edilmiş ve 2011'de açılmıştır. Müze 1993 yılından beri şehirde açılmış olan ilk müzedir.
GUANGZHOU OPERA BİNASI
2002 yılınla uluslararası bir mimarlık yarışmasını kazanan Zaha Hadid’in Çin Halk Cumhuriyeti için ayrıntılı tasarladığı Guangzhou Opera Binası’nın temelleri 2005 yılında atıldı. Eşsiz çift kaya tasarımı Hadid’e ‘Çakıl Taşı’ ödülünü kazandırdı.
KÖPRÜ PAVYONU
İspanya›nın Zaragoza şehrinde yer alan ve şehrin önemli sembollerinden olan yapı Köprü Pavyonu, Zaha Hadid imzası taşıyan mimarilerden biri. Hadid’in Expo 2008 için tasarladığı yapı, gladiolaya benzetiliyor ve Ebro Nehri üzerinde yer alıyor. Yapı köprü işlevini görmekle birlikte aynı zamanda çok amaçlı bir sergi alanı olarak da hizmet veriyor.
KÖPRÜ PAVYONU
İspanya›nın Zaragoza şehrinde yer alan ve şehrin önemli sembollerinden olan yapı Köprü Pavyonu, Zaha Hadid imzası taşıyan mimarilerden biri. Hadid’in Expo 2008 için tasarladığı yapı, gladiolaya benzetiliyor ve Ebro Nehri üzerinde yer alıyor. Yapı köprü işlevini görmekle birlikte aynı zamanda çok amaçlı bir sergi alanı olarak da hizmet veriyor.
Emine BIYIK/Akşam